بی حجابی یا فساد اقتصادی م‍ساله کدام است؟ 

 « مال مردم خوری و بی حجابی هر دو بد است اما مال مردم را مخفیانه می‌خورند ولی بی‌حجابی تظاهر به جنگ با خدا و دهن کجی به دین اوست».

جمله فوق بخشی از اظهارات امام جمعه مشهد است که در روزهای اخیر بیان شده است. پرداختن به موضوع حجاب که به نظر می رسد یکی از چالش های اساسی در حوزه سیاست گذاری جمهوری اسلامی است، بیت الغزل بسیاری از سخنرانی های مقامات و دست اندر کاران است.

پیگیری سیاست حجاب اجباری بخش زیادی از سرمایه های مادی و معنوی حاکمیت را صرف خود کرده است . جای آن دارد در پژوهشی منصفانه و بی طرفانه میزان موفقیت این طرح و تناسب آن با سرمایه های هزینه شده برای این طرح بررسی شود.

پاسخ به این سوال که با توجه به تغییر سبک زندگی نسل جدید، کاهش منزلت اجتماعیِ رجال مذهبی، کاهش دایره نفوذ رسانه ها و تریبون های رسمی و ... چگونه باید سیاست حجاب اجباری را دنبال کنیم نیز پژوهشی دیگر می طلبد. 

به خصوص اینکه به نظر می رسد بخش عمده‌ای از مخالفت ها با حجاب اجباری به نوعی با انگیزه مخالفت با گفتمان رسمی و در واقع شکلی از کنش سیاسی است. این نیاز از آسیب‌های شکل اجرای این سیاست است. اینکه دعوت به امری متعالی منتج به نوعی مخالفت و مقاومت مدنی شود.

قطعا موضع نگارنده ورود به بحث «فقه» پوشش و موضع گیری علیه آن نیست، چه اینکه پویایی فقه شیعه مستلزم روزآمدی و باز نگری این بحث از فقه هم خواهد بود. بلکه بحث در خصوص سیاست «حجاب اجباری» و گره زدن هویت شیعه و نظام جمهوری اسلامی به این سیاست است. سیاستی که جدای از صرف هزینه های فراوان، گاهی باعث قربانی کردن اخلاق به پای سیاست هم شده است.

اما در جمله فوق غیر از بحث ضد ارزش بودن بی حجابی، به مقایسه بین بی حجابی و خوردن حق مردم هم پرداخته شده است. مقایسه ای که به نظر می رسد بی حجابی به دلیل آشکار بودن، بیشتر از خوردن حق مردم ضد ارزش است و تظاهر به جنگ با خداست.

و البته این موضع گیری نه تنها اولین موضع در نوع خودش نیست بلکه سال‌هاست در مرحله نظر نیز باقی نمانده و با طرح هایی چون گشت ارشاد و احضار رانندگان بد حجاب به مراکز قضایی در عمل به طور جدی دنبال شده است.

آنچه جای بررسی جدی دارد این است که مبانی فقهی، اجتماعی و سیاستی این اولویت‌بندی چیست؟ به نظر می رسد نظام اولویت بندی مسائل در متون دینی و روایات، مخالف آن چیزی است که امام جمعه مشهد مطرح می کند.

امام علی (ع) در نامه ای به مالک اشتر سیاست‌های اصلی که یک حکمران خوب باید دنبال کند را چنین فهرست فرموده اند: مردم گرایی، هشدار به ریختن خون ناحق، پرهیز دادن از خودپسندی، منت گذاری، شتاب زدگی و امتیازخواهی؛ توصیه به عفو و صلح میان مردم، شادی نکردن برای مجازات و شتاب نداشتن در خشم، خود را امیر ندانستن، قطع ریشه هر دشمنی، وادار نکردن اطرافیان به ستایش و تملق گویی، یکسان قرار ندادن نیکوکار و بدکار، خشکاندن ریشه هرگونه خودخواهی، چپاولگری و بی انصافی خواص و خویشان و اجتناب از خونریزی.

ایشان با یکی از نمایندگان دولتی‌ خود در یک شهر دورافتاده که بر سر سفره یک ثروتمندِ اشرافی نشسته بود برخوردی سخت کرد و در عین حال ایشان بود که فرمود «اگر بیت المال را کابین زنان خود کرده باشید، پس می گیرم و دینار دینار بیت المال را از شما حساب و کتاب می کنم» و زمانی که اعتراض اطرافیان را می بینند، می‌فرمایند:«من حاضر نیستم یکروز مفسد اقتصادی را تحمل کنم».اما تاریخ حتی یک مورد از اولویت دادن نظری یا عملی برخورد با بی حجابی یا بدحجابی نسبت به مفاسد اقتصادی یا مال مردم خوری را از سوی ایشان گزارش نکرده است. 

مبارزه با فساد اقتصادی و اجرای عدالت را که هم حکم عقل و اخلاق است و هم به گواهی تاریخ دال مرکزی سیره امام علی چطور اجرا کرده ایم که این چنین بر طبل اجرای حجاب اجباری می‌کوبیم؟ مگر نه این که گفته‌اند و شنیده ایم که از هر در ، فقر فرو آید از در دیگر دین برون رود؟

شاید اگر توانسته بودیم عدالت سیاسی و اقتصادی را اجرا کنیم و در نتیجه شاهد فقر و بی کاری از یک سو و فساد های گسترده و مکرر مالی از سوی دیگر نبودیم، شاید اگر سرمایه های نهاد دین و رجال دینی را به پای سیاست حراج نکرده بودیم، شاید اگر اعتبار دین و حاکمیت را به اشخاص گره نزده بودیم، شاید اگر کمی آینده‌نگری در پرداخت مسائل را داشتیم، شاید اگر پس از ۴۰ سال توانسته بودیم مشکل بانک داری ربوی که رسما محاربه با خداست را حل کنیم، اکنون نسل جدید گوش شنوایی برای شنیدن حرف‌هایمان داشت. و حتی اگر استدلال‌های ما در امر حجاب قانع کننده نمی بود، به واسطه حجب و حیا و احترام به این همه موفقیت روز افزون ! روسری ها کمی جلوتر می‌رفت.