روزنامه شرق نوشت: در فضای پرتنش روابط ایران و آمریکا، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در مصاحبهای با شبکه «فاکس بیزنس» که قرار است یکشنبه پخش شود، از ارسال نامهای به رهبری خبر داد.
او در این مصاحبه که بخشهایی از آن پیشاز پخش اصلی منتشر شده، اظهار داشت که در این نامه، ترجیح خود را برای مذاکره بر سر یک توافق به جای اقدام نظامی بیان کرده است. ترامپ با لحنی که ترکیبی از تهدید و تمایل به گفتوگو بود، با لحنی تحکم آمیز هشدار می دهد» «گزینه دیگر این است که باید اقدامی انجام داد، زیرا ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد.»
رئیسجمهور آمریکا با اشاره به تمایل خود برای رسیدن به یک توافق با ایران، مدعی شده که «مطمئن نیستم همه با من موافق باشند، اما ما میتوانیم توافقی انجام دهیم که به همان اندازه خوب باشد که گویی شما از نظر نظامی پیروز شدهاید. اکنون زمان آن فرا رسیده و به هر طریقی، اتفاقی رخ خواهد داد.» او در ادامه، با اشاره به محتوای نامهاش به رهبر انقلاب، ادعا کرده که «امیدوارم شما [رهبری] مذاکره کنید، چون این برای ایران بسیار بهتر خواهد بود.» ترامپ همچنین با اطمینان خاطر بیان کرده که «فکر میکنم آنها خواهان دریافت این پیام هستند.»
ساعاتی پس از پخش بخشهایی از این مصاحبه، ترامپ در جمع خبرنگاران در کاخ سفید نیز بار دیگر به موضوع ایران پرداخت. او با اشاره به تحولات آینده و ذیل ادبیاتی مبهم و کلی گویانه ادعا کرد که «در رابطه با ایران خیلی زود اتفاقی رخ خواهد داد.» هرچند که او هیچ توضیح بیشتری درباره زمان یا ماهیت این اتفاق ارائه نداد، اما با تأکید بر مواضع همیشگی خود، ادامه داد که «ما نمیتوانیم اجازه دهیم ایران سلاح هستهای داشته باشد. امیدوارم آنها توافق و صلح را انتخاب کنند تا رقبا را از دستیابی به سلاح هستهای باز دارد.»
در حالی که ادعای ترامپ درباره ارسال نامه و هشدارهایش درباره اقدام نظامی، فضای روابط ایران و آمریکا را بیش از پیش پیچیده کرده است، واکنشهای محدود و محتاطانه ایران نشان میدهد که تهران ترجیح میدهد در این مرحله، مواضع خود را با احتیاط بیان کند. سکوت رسمی مقامات و واکنشهای رسانههای نزدیک به حکومت، نشاندهنده این است که ایران ترجیح میدهد پیش از هر اقدامی، تحولات بعدی را زیر نظر بگیرد. در این میان، آینده روابط دو کشور همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
از زاویه دیگر، ادعای ترامپ مبنی بر ارسال نامه به تهران، حاکی از تغییر احتمالی در رویکرد ایالات متحده است. این اقدام ترامپ میتواند نشانهای از تلاش برای حذف میانجیگران سنتی مانند کشورهای اروپایی و عربی منطقه در روند مذاکرات هستهای باشد. در گذشته، کشورهای اروپایی بهویژه در مذاکرات برجام، نقش میانجی را ایفا میکردند و تلاش میکردند تا میان ایران و آمریکا پل ارتباطی ایجاد کنند. کما انیکه کشورهای چون قطر و عمان هم چنین نقشی داشتند. حتی کشورهایی مانند چین که قبلاً نقش میانجیگر در روابط ایران و آمریکا را ایفا میکردند، دیگر جایگاهی برای این کار ندارند. ترامپ بهطور واضح به دنبال حذف میانجیگران خارجی است و نشان میدهد که ترجیحش بر این است که بهطور مستقیم با ایران مذاکره کند.
برخلاف دوران نخست ریاستجمهوری ترامپ که برای ارسال پیام به ایران از کشورهایی مانند ژاپن استفاده میکرد، اینبار او خود مستقیماً اقدام به ارسال نامه کرده است. این تغییر رویکرد حاکی از تلاش ترامپ برای مدیریت معادلات بهطور مستقیم و بدون واسطه است، بهویژه در شرایطی که نقش کشورهای دیگر در کاهش تنشها و دستیابی به توافقها ضعیفتر شده است. این حرکت میتواند به معنای تلاش برای تسلط بیشتر بر فرآیند مذاکرات و فشار مستقیم به ایران باشد.
البته اگر نامه ادعایی ترامپ از طریق روسیه یا بهطور مستقیم به ایران ارسال شده باشد، این مسئله میتواند به تغییرات عمدهای در سیاستهای منطقهای و جهانی منجر شود. چنین اقدامی نشان میدهد که ترامپ میخواهد تأثیرگذاری بر ایران را بهطور مستقیم و بدون نیاز به واسطهها دنبال کند. این رویکرد میتواند به معنی افزایش فشار به تهران برای پذیرش مذاکرات بدون مداخلات خارجی باشد، بهویژه اینکه ترامپ در گذشته تمایل چندانی به حضور میانجیگران نداشت.
- 10
- 4
