اینستکس علیه تحریم‌های آمریکا؛ آیا صادرات نفت ایران به یک و نیم میلیون بشکه می‌رسد؟

صادق الطائی در القدس العربی نوشت: از زمانی که دونالد ترامپ حمله خود علیه ایران را با خروج از توافق هسته‌ای آغاز کرد، موضع گیری برای اروپایی‌ها واقعا دشوار بود، چرا که این دولت‌ها از یک سو باید از برخورد با دولت ترامپ خودداری می‌کردند و از سوی دیگر، می‌بایست به ایران اطمینان‌های لازم را می‌دادند تا این کشور در توافق بماند.

 در ادامه این مطلب آمده است: در نتیجه درخواست‌های ایران و تلاش طرف‌های اروپایی برای کاهش آثار تحریم‌های آمریکا علیه ایران، یک نظام مالی جدید با عنوان اینستکس راه اندازی شد. کارشناسان معتقدند که این ساز و کار جدید می‌تواند تا حدی تجارت اروپایی‌ها با ایران را تسهیل کند. با اینکه این اقدام به دلیل پوشش دادن نیاز‌های اساسی مانند غذا و دارو، تاثیر محدودی خواهد داشت، اما اولین گام برای کاهش اثر تحریم هاست.

روزنامه گاردین به نقل از وزیر خارجه آلمان، هایکو ماس، در این باره می‌نویسد: «نظام اینستکس در ابتدا تلاش می‌کند بر افزایش کمک‌های انسانی به ایران متمرکز باشد؛ چرا که این کمک‌ها که در زمینه‌های دارویی و مواد غذایی است، نمی‌تواند در معرض تحریم‌های آمریکا قرار بگیرد».

این اولین اقدام، تلاشی است برای توسعه ساز و کار مالی جدید، در راستای فراهم شدن امکانی برای شرکت‌های اروپایی، تا با ازادی بیشتری در زمینه مجموعه‌ای از کالا‌ها با ایران تعامل داشته باشند. در صورتی که این اقدامات موفقیت آمیز باشد، می‌تواند فایده زیادی برای شرکت‌های کوچک و متوسطی داشته باشد که در این خصوص، روابط و امتداد‌هایی در ایالات متحده دارند.

نگرانی‌های آمریکا در مورد اینگونه اقدامات اروپا در تعدادی از اظهار نظر‌های رسمی مسئولان آن مطرح شده است؛ همانطور که مستشار غیر رسمی دولت ترامپ در گفتگو با خبرگزاری اسوشیترپرس، تصریح کرده است که کاخ سفید در خصوص ساز و کار جدید مالی اروپایی‌ها نگران بوده و معتقد است این ساز و کار می‌تواند به شکل فعالی با ساز و کار بین المللی فعلی «سوئیفت» رقابت کند. علاوه بر اینکه ممکن است دولت‌های دیگری خارج از اتحادیه اروپا نیز از ساز و کار جدید برای حفظ همکاری خود با تهران استفاده کنند. اما مساله دیگری که باعث نگرانی آمریکا شده است، به احتمال استفاده از ساز و کار مذکور، برای اجرای عملیاتی خارج از زمینه‌های انسانی، باز می‌گردد.

به دنبال اعلام پایان معافیت وارد کنندگان نفت ایران از سوی واشنگتن، تعدادی از کارشناسان اقتصادی معتقدند ایران می‌توانند راه حل‌های مبتکرانه‌ای برای رسیدن به فروش یک میلیون یا یک میلیون و نیم بشکه نفت در روز، داشته باشند و این همان میزانی است که ایران برای پوشش دادن هزینه‌های اقتصادی خود به آن نیاز دارد.

این عقیده، براساس تجربه تعامل ایران و هند در بخش انرژی، طبق نظام مبادله ها، مطرح می‌شود. گذشته از اینکه اقدامات اتحادیه اروپا با استفاده از اینستکس، در دو زمینه دارویی و غذایی، می‌تواند تاثیراتی داشته باشد.

از سوی دیگر، برخی تحلیلگران پیش بینی می‌کنند که تهدیدات ترامپ، مانند گذشته، چیزی بیش از یک غوغای رسانه‌ای به دور از جدیت نباشد. ایشان به آنچه در سال گذشته اتفاق افتاد و تهدید ایالات متحده در مورد تحریم‌های شدید علیه ایران، که معافیت‌های سخاوتمندانه‌ای در بین آن بود، اشاره می‌کنند و معتقدند که این بار هم اتفاق مشابهی می‌افتد.