بولتون و پمپئو درگیر خصومتی تمام‌عیار

شش منبع آگاه به شبکه تلویزیونی سی ان ان گفتند، تنش‌هایی که از مدتها پیش میان مقام‌های ارشد تیم امنیت ملی دولت دونالد ترامپ ایجاد شده بود حالا به یک خصومت تمام عیار تبدیل شده است، به طوری که میان کارکنان شورای امنیت ملی به ریاست جان بولتون و بقیه ارکان دولت آمریکا گسست ایجاد شده است.

سی. ان. ان در بهار امسال از اختلاف میان بولتون و پمپئو خبر داده بود اما این اختلافات اخیرا شدیدتر شده است. به گفته سه منبع مطلع، این دو مقام دولت ترامپ خارج از جلسات رسمی، به ندرت با هم صحبت می‌کنند، به گونه‌ای که آنها چند هفته است که با یکدیگر صحبتی نداشته‌اند. به همین دلیل، هماهنگی امور کلیدی میان کاخ سفید و وزارت خارجه به کارکنان دون‌پایه محول شده است.

علاوه بر این، میان بولتون و «مایک مولونی» رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید نیز شکاف و اختلاف ایجاد شده است. مولونی در ماه‌های اخیر به دلیل اختلافات فکری و ایدئولوژیک درگیری‌هایی با بولتون داشته و سعی کرده است تا خود را از وی دور نگه دارد.

مولونی حتی یک کارشناس امنیت ملی به تیمش اضافه کرده و او را به سمت دستیار رئیس جمهوری ارتقا داده است یعنی بالاترین عنوان شغلی در دفتر ریاست جمهوری. این کارشناس که «راب بلر» نام دارد در ماه ژانویه از «اداره مدیریت بودجه» به مولونی پیوست. حضور او به مولونی امکان می‌دهد که بدون مراجعه به بولتون دستی در امور امنیت ملی داشته باشد.

ترامپ هنوز واکنشی به اینکه آیا این نزاع اهمیتی برایش دارد یا نه، نشان نداده است. او در گذشته بود که از وجود تضاد میان مشاورانش لذت می‌برد. اما وضعیت فعلی باعث ایجاد احساس انزوای شدید میان اعضای شورای امنیت ملی شده است. این کارمندان، در واقع، مسئول ایجاد هماهنگی میان مسائل و گزینه‌های مربوط به سیاست خارجی و امنیت ملی برای رئیس جمهوری هستند.

به گفته دیپلمات‌ها و مقام‌های دولت آمریکا، این شکاف داخلی نه تنها به سردرگمی درباره اولویت‌های رئیس جمهوری در سیاست خارجی دامن زده بلکه برخی متحدان و کارشناسان را در مورد اینکه چه کسی سیاست خارجی ترامپ را هدایت می‌کند، سردرگم کرده است.

«تام رایت» پژوهشگر ارشد موسسه بروکینگز گفت: تیم امنیت ملی ترامپ ضعیف‌ترین تیم دهه‌های اخیر و در آستانه فروپاشی کامل است. این در حالی است که رئیس جمهوری خیره‌سر شده و تصمیم‌های حیاتی را عجولانه اتخاذ می‌کند، بدون آنکه کوچک‌ترین فکری درباره آنها کرده باشد.

در شرایطی که برخی مسائل سیاست خارجی مانند ایران، کره شمالی، چین و ونزوئلا پیش روی آمریکا قرار دارد چندین مقام کاخ سفید نسبت به گسست روابط میان پمپئو و بولتون ابراز نگرانی و ناامیدی کردند. این در حالی است که مقام‌های دولت آمریکا که سی. ان. ان با آنها تماس گرفته اختلاف میان پمپئو و بولتون را رد کردند.

«مورگان اورتاگوس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «این دروغ است و گزارش شما احمقانه است.» «گرت مارکویز» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا اظهار داشت: «تقریبا هر چیزی که در این مقاله وجود دارد، غلط است.»

متحدان دیروز، دشمنان امروز

پمپئو و بولتون که زمانی همسویی نزدیکی در تاکتیک‌ها و ایدئولوژی داشتند دیگر جلسات خصوصی برای تدوین طرح‌هایشان برگزار نمی‌کنند. چند فرد آگاه این موضوع را بیان کردند. در حالی که دیدگاه‌های آنها در مورد ایران و کره شمالی همچنان تا حد زیادی هماهنگ مانده است اما در مورد نحوه رفتار با رئیس جمهوری که اغلب با توصیه‌های آنها مخالف است، اختلاف شدیدی دارند.

پمپئو مایل است میان خواسته‌های رئیس جمهوری و چیزی که جامعه امنیت ملی آمریکا آن را مهم می‌داند، توازن ایجاد کند اما بولتون ستیزه‌جوه است و دیدگاه‌هایش را با صراحت بیان می‌کند؛ شیوه‌ای که در ماه‌های اخیر رئیس جمهوری را بیزار کرده است.

انزوای مشاور امنیت ملی

سی. ان. ان در بخش دیگری از گزارش خود با عنوان «بولتون حاشیه‌نشین شده» نوشت: ترامپ صراحتا نشان داده که دیدگاه‌های مداخله‌جویانه بولتون بر خواسته‌های انزواطلبانه وی برتری ندارد، بخصوص در مسائل خاورمیانه. ترامپ ماه می در کاخ سفید گفت: من اساسا خلق‌وخوی جان را که بسیار عجیب است، تنظیم می‌کنم.

ترامپ در جلسات خصوصی به بولتون هشدار داده است که لفاظی‌هایش را کم کند و به یاد داشته باشد که رئیس جمهوری قول داده است تا به جنگ‌های خارجی پایان دهد. برخی منابع آگاه خاطرنشان کردند ترامپ همچنین به افراد دیگر از جمله رهبران خارجی گفته است که دیدگاه‌های جنگ‌طلبانه بولتون همواره بیانگر نظرات او نیست.

هفته گذشته روزنامه واشنگتن پست گزارش داد در حالی که مقام‌های آمریکایی آماده مذاکره با طالبان می‌شوند بولتون به حاشیه رانده شده است. مخالفت سرسختانه بولتون با توافق صلح طالبان، رئیس جمهوری را آزرده کرده است. یک منبع نزدیک به بولتون به شبکه سی. ان. ان گفت هر چند که مقام‌های وزارت خارجه در حال حاضر او را در مساله افغانستان به حاشیه رانده‌اند اما مشاور امنیت ملی انتقاداتش را مستقیما به رئیس جمهوری منتقل می‌کند.

منابع آگاه می‌گویند پمپئو حالا سعی دارد از بولتون دوری کند. تمام تلاش او بر این است تا به ترامپ نشان دهد که رویکرد او با نگرش بولتون فرق دارد؛ حتی مواقعی که دیدگاه‌های آنها یکسان است.

یکی از این موارد به زمانی مربوط می‌شود که ترامپ با تیم امنیت ملی تشکیل جلسه داد تا در مورد حمله تلافی‌جویانه علیه ایران تصمیم‌گیری شود. بولتون، پمپئو و «مایک پنس» معاون رئیس جمهوری گفتند: ترامپ باید حمله کند.

چند منبع آگاه اعلام کردند زمانی که ترامپ از حمله منصرف شد پمپئو و متحدانش عکس‌العمل بی‌سروصدایی داشتند و تاکید کردند که با تصمیم رئیس جمهوری موافق هستند.

بولتون به دنبال کرسی وزارت خارجه

اگر چه پمپئو گفته که سال آینده نامزد کرسی ایالت کانزاس در سنا نمی‌شود اما افراد نزدیک به وی اعلام کرده‌اند که این گزینه همچنان روی میز است. تارنمای واشنگتن اگزمینر گزارش داده که پمپئو با «استیو بنن» استراتژیست سابق ترامپ دیدار کرده تا در این مورد با او مشورت کند. سی. ان. ان به نقل از چند نفر نوشت پمپئو اگر احساس کند که ترامپ در انتخابات آینده ریاست جمهوری شکست می‌خورد، برای کرسی سنا نامزد می‌شود.

بولتون تمایلات سیاسی پمپئو را از نزدیک دنبال می‌کند. دو فرد مطلع از نظرات بولتون می‌گویند او هر چند از تضعیف جایگاهش آگاه است اما اگر پمپئو برای کرسی سنا نامزد شود، به دنبال صندلی وزارت خارجه خواهد بود.

«مارک گرومبریج» مشاور سابق بولتون و پژوهشگر موسسه CATO گفت: تردیدی نیست که بولتون عاشق کرسی وزارت خارجه است. او پیش از این بارها به آن فکر کرده است. اما او می‌فهمد که تا وزارت راه پرفراز و نشیبی وجود دارد، البته نه فقط به خاطر روابط دوری که با ترامپ دارد بلکه به دلیل تایید صلاحیتش در سنا هم او مجبور خواهد بود با واقعیت‌های سیاسی و بادهای مخالف روبرو شود.