عاقبت یک طرح دوفوریتی

هزینه هر دقیقه جلسه علنی مجلس چقدر است؟ یک زمان برخی افراد خوش‌ذوق درآمد بیل گیتس را در هر ثانیه حساب کرده بودند و شاید مثلا عددی بیش از ۱۰۰دلار شده بود. بعد گفته بودند که اگر یک اسکناس ١٠٠دلاری از دست او بیفتد و برداشتن آن بیش از یک ثانیه طول بکشد، این کار برای او به‌صرفه نیست و بهتر است به کارهای اصلی خودش بپردازد که درآمد بیشتری دارد! قطعا اگر یک ١٠٠دلار که سهل است،

یک ١٠دلاری هم از جیب او بیفتد، آن را برمی‌دارد، زیرا نگاه ما به وقت و پول و مسئولیت و... قدری با مثال و محاسبات انجام‌شده متفاوت است. حالا این مثال را داشته باشید تا بپرسیم که هزینه هر ثانیه از مذاکرات مجلس ایران چقدر است؟ برای دو‌سال پیش حساب کرده بودند که دقیقه‌ای ۳۰۰‌میلیون تومان یا ثانیه‌ای ۵‌میلیون تومان از جیب من و تو پرداخت می‌شود تا آقایان نماینده قانون‌نویسی کنند و امور کشور را رتق‌وفتق نمایند. حالا ببینیم که نمایندگان اصولگرا با این مجلس گرانقیمت چگونه رفتار کرده‌اند؟

در فروردین‌ سال ۱۳۹۳، یعنی حدود سه‌سال‌ونیم پیش و در پی اظهارات مقام معظم رهبری درباره ضرورت افزایش جمعیت که سپس با ابلاغیه سیاست‌های جمعیتی از جانب ایشان همراه شد، حدود ۹۰نفر از نمایندگان اصولگرای مجلس پیش‌طرحی را با عنوان طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور به صورت دوفوریتی تقدیم مجلس کردند. توجه کنید که طرح دوفوریتی ارایه شد! یعنی باید ظرف ٢٤ساعت رسیدگی و نهایی می‌شد، ولی دو فوریت آن تصویب نشد. پس از ماه‌ها رسیدگی درنهایت طرح با تغییراتی تصویب و برای تأیید شورای نگهبان ارسال شد. شورای نگهبان چند ایراد اساسی به طرح گرفت و برای اصلاح به مجلس برگردانده شد.

پس از اصلاح دوباره به شورای نگهبان رفت ولی شورا معتقد بود که ایرادات و ابهامات برطرف نشده است. این کار آن‌قدر طول کشید که اکنون پس از گذشت سه‌سال‌ونیم، مجلس آخرین اصلاحات را در آن انجام داد، هرچند معلوم نیست که شورای نگهبان چه نظری بدهد، ولی مجلس به جای رفع ابهام، کل موادی را که از نظر شورای نگهبان ابهام و ایراد داشت را حذف کرد و اتفاقا مهمترین ماده طرح نیز همان ماده اول آن بود که حذف شد. براساس این ماده: «کلیه اعمال جراحی که به منظور پیشگیری دایمی از بارداری انجام می‌شود،

به استثنای موارد مرتبط با تهدید سلامت جسمی، ممنوع است. رعایت‌نکردن این حکم توسط شاغلان حرف پزشکی تخلف محسوب می‌شود و متخلفان متناسب با عمل ارتکابی از تکرار آن به مجازات‌های انتظامی مندرج در تبصره ١ ماده ٢٨ قانون سازمان نظام‌پزشکی جمهوری اسلامی ایران محکوم می‌شوند. همچنین در تبصره ماده ١ آمده بود؛ موارد تهدید سلامت جسمی را وزارت بهداشت اعلام می‌کند.» همه کوشش ارایه‌کنندگان طرح این بود که جلوی وازکتومی و توبکتومی را بگیرند که درنهایت نشد. این طرح از همان ابتدا با مخالفت کارشناسان مواجه شد، ولی پیشنهاددهندگان که به حدود ۹۰نفر می‌رسیدند، بیشتر در پی انجام یک کار ولو صوری و ارایه یک طرح در این بودند که شب را راحت سر بر بالین بگذارند و خود را مأجور بدانند که به وظیفه خود در افزایش جمعیت عمل کرده‌اند.

حال این‌که یک طرح با ایده دو فوریت پس از سه‌سال‌ونیم از تصویب مجلس بگذرد ولی مواد اصلی آن حذف شود، نشانه چیست؟ اگر در این رفت‌وآمدها برای این طرح، فقط ۳ساعت وقت مجلس گرفته شده باشد، به معنای ۱۰‌هزار ثانیه است که هزینه اتلاف‌شده برای مجلس در این مدت، حدود ۵۰‌میلیارد تومان است!! هزینه‌ای برای هیچ. فقط به این دلیل که ارایه طرح، از ابتدا یک امر نمایشی بوده است که نماینده یا جناح متبوع او نشان می‌دهند که در پی اجرای سیاست‌های کلی نظام هستند و اصلا هم برای آنان مهم نیست که این طرح چقدر قابل دفاع است و چه هزینه سنگینی صرف تهیه و تصویب آن می‌شود و درنهایت آیا به نتیجه خواهد رسید؟ هزینه‌ای که تماما از جیب مردم پرداخت می‌شود ولی سود آن نصیب آقایان نماینده می‌شود.

مجلس غیرحزبی و مجلسی که با سنجه ناکارآمد استصوابی تشکیل شود، بهتر از این نخواهد توانست در خدمت و جامعه خود باشد. این طرح در مجلس نهم بود ولی مجلس دهم می‌باید از این رفتارهای غیرمنطقی پرهیز کند. قانون‌نویسی فرآیندی پیچیده و کارشناسی است. چنین نیست که چند نفر چیزی به ذهنشان می‌رسد، آن را به صورت طرح درآورند و برای تصویب ارایه دهند. آیا تصویب چنین طرحی با این همه هزینه اصولا مشکلی از جمعیت ایران و رشد آن را حل خواهد کرد؟

آیا اصولا کاهش و افزایش رشد جمعیت ربطی به مواد این طرح دارد؟ اتفاقا در همان زمان نیز کارشناسان حتی اصولگرا در مرکز پژوهش‌ها بی‌اثر و نادرست‌بودن این طرح را متذکر شده بودند، ولی از آن‌جا که هدف پیشنهاددهندگان نه حل مشکل، بلکه رفع تکلیف و خنثی‌کردن فشار تبلیغاتی بود که چرا مجلس در مورد رشد جمعیت کاری نمی‌کند، از این‌رو کار چندانی به نتایج طرح و این‌که چه خواهد شد، نداشتند. اگر معادل همین هزینه مجلس برای تصویب این طرح را صرف جوانان و رفع فقر و ایجاد اشتغال می‌کردند، به‌طور قطع اثرات مثبت بیشتری در رشد جمعیت داشت!