کافی است سری به خیابان‌های بالای شهر تهران بزنید تا در ترافیک این خیابان‌ها گیر کنید. این روز‌ها ماشین‌بازی یکی از معدود تفریحات گران در ایران است که برای جوانان شمال شهری در ماشین‌های چندصد میلیونی و برای جنوب‌شهری‌ها به اندازه دودی‌کردن شیشه‌های ماشینشان و نصب سیستم روی آنها خلاصه می‌شود. شدت شیوع این تفریح در حال حاضر، به‌حدی است که می‌توان آن را یکی از تفریحات شبانه تهران دانست؛ تفریحی که با گذشت زمان، لوکس‌تر شده است و تجملاتی‌تر به پیش می‌رود. این بی‌هدفی باعث شده خیابان و دور دورکردن تفریحی سالم برای جوانان بی‌انگیزه باشد، البته این خیابان‌گردی‌ها برای برخی جوانان به یک عادت تبدیل شده است.
ترافیک‌های ساختگی
پدیده «دور دور» که پیش از این در یکی از مناطق تهران شکل گرفت، امروز دیگر تنها به یک خیابان یا بلوار خاص محدود نیست، از سعادت‌آباد، زغفرانیه و شهرک غرب تا فرمانیه و تهرانپارس هر کدام خیابانی دارند که جولانگاه دور دوربازان است. موضوعی که موجب نارضایتی شهروندان شده و پای پلیس را به ماجرا باز کرده است. نیروی انتظامی طی روزهای گذشته با درخواست مردم به‌طور جدی در موضوع ورود کرده است تا بساط «دور دور» را از خیابان‌ها برچیند. اما سوال اینجاست که چرا «دور دور» شکل گرفته است؟ چه عواملی باعث شده که برخی به چنین رفتارهایی دست بزنند؟
تازه‌به‌دوران‌رسیده‌ها
بسیاری باور دارند، به‌وجودآمدن تفریح‌های این‌چنینی، نتیجه انباشت سرمایه در دست عده‌ای تازه‌به‌دوران‌رسیده است. برخی نیز آن را پدیده‌ای مختص بچه‌پولدارها می‌دانند، گروهی دیگر معتقدند، ثروتمند‌بودن عامل ثانویه در شکل‌گیری چنین پدیده‌هایی است و عامل اساسی، «جنون نمایش» و «فخرفروشی» این افراد است. برخی نیز ظهور پدیده‌هایی مانند «دور دور» را به حقارت شخصیتی این اشخاص ربط می‌دهند. دلایل بسیار دیگری نیز وجود دارد که هرکس از ظن خود، آن را سبب این پدیده می‌داند، اما به گمان نگارنده، برای درک صحیح این موضوع، پیش از هر قضاوتی باید حرف کسانی را شنید که پای ثابت «دور دور» در خیابان‌های کلان‌شهرها هستند.
فخرفروشی‌هایی این‌چنینی
در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام بچه‌پولدارهای تهران تصاویری از خودروهای میلیاردی خود را به نمایش می‌گذارند. اتفاقی که هر روز نیز روشی نو برای انجام آن در سطح جامعه مشاهده می‌شود. باید دقت داشت که فخرفروشی‌هایی این‌چنین، این شائبه را در اذهان عمومی به‌وجود می‌آورد که چرا گروهی که زندگی مرفهی دارند تا این حد تلاش می‌کنند ثروت خود را به رخ دیگران بکشند؟ اما پیش از پاسخ به این پرسش باید پرسید، آیا ولع نمایش‌های این‌چنینی تنها به قشر مرفه جامعه مختص می‌شود؟ آنچه در بطن رخ می‌دهد، به وضوح به ما می‌گوید که این‌چنین نیست.
افراد مختلف، در طبقه‌های مختلف اقتصادی تلاش می‌کنند تا آنجا که می‌توانند خود را ثروتمند و مرفه نشان دهند! ما امروزه شاهد یک حرص فزاینده در سطح جامعه هستیم، برای تجمل‌گرایی، حرص روزافزون افراد برای خرید از برندها، سوارشدن در ماشین‌های گران‌قیمت و... نمونه‌های مشخصی از این موضوع هستند. مساله‌ای که همه ما با نمونه‌هایی از آن روبه‌رو شده‌ایم و وقتی حرف از موج تجمل‌گرایی به میان می‌آید، به‌راحتی آن را لمس می‌کنیم و متوجه می‌شویم. مسأله‌ای که نشان می‌دهد، معیارهای جامعه ما به‌سرعت در حال دگرگونی است.
شناسایی ۴پاتوق «دور دور» در تهران
فرمانده انتظامی تهران درباره اجرای طرح پلیس در برخورد با مزاحمت‌های خیابانی گفت: منظورمان از موضوعی که اصطلاحا آن را «دور دور» نامیده‌اند، مزاحمت‌هایی خیابانی است که توسط برخی از افراد ایجاد می‌شود. سردار حسین رحیمی افزود: بسیاری از این مزاحمان خیابانی علاوه بر ایجاد مزاحمت، ترافیک سنگین ایجاد کرده و آسایش عمومی را سلب می‌کنند.
پلیس دنبال برخورد با این افراد است، در برخی از خیابان‌ها این موضوع باب شده و بسیاری اماکن عمومی را با محل‌های تفریحی اشتباه گرفته‌اند. وی با بیان اینکه تماس‌های مردمی با پلیس در این زمینه زیاد است، گفت: برای مثال در ساعت دو بامداد در تماس با پلیس ۱۱۰ عنوان می‌شود که مردم در ترافیک مانده‌اند. پلیس مأموریت دارد به خواسته‌های مردم توجه کرده و آرامش آنها را برقرار کند، برخی‌ها گمان می‌کنند که فقط آنها در شهر زندگی می‌کنند. وی خاطرنشان کرد: برخورد با مزاحمان خیابانی در دستور کار پلیس بوده و در بسیاری از خیابان‌ها وضعیت مطلوب شده، نقطه برجسته بروز این مشکل (ایجاد مزاحمت‌های خیابانی) در خیابان شهید اندرزگو، منطقه سعادت‌آباد، بام تهران و بخشی از تهرانپارس است که برای تمام این مناطق طرح داریم. فرمانده انتظامی تهران بزرگ افزود: تقریبا ۸۰درصد از افرادی که با خودرو ایجاد مزاحمت خیابانی می‌کنند، تذکر گرفته و به ارشاد پلیس توجه می‌کنند، برخی از این افراد نیز با ارتکاب جرائمی مانند اخلال در نظم و آسایس عمومی، ایجاد مزاحمت برای بانوان، شرب‌خمر و سگ‌گردانی اعمال قانون شده و برخی از افراد که تکرار جرم دارند، توقیف خواهند شد.
قانون مختص «دور دور» نداریم
نعمت احمدی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری در خصوص اینکه آیا در قانون مجازاتی برای دورزدن خودرو در محدوده‌ای خاص (دور دور) مجازات تعیین شده است و می‌توان راننده و خودرو را متوقف و دستگیر کرد به «برنا» گفت: قانون حق توقف خودرو را تا زمانی که راننده جرم خاصی انجام نداده باشد ندارد. این حقوقدان در مورد این موضوع که آیا همراه داشتن حیواناتی مانند سگ و گربه در خودرو جرم تلقی می‌شود نیز افزود: در این خصوص نیز پلیس دستورالعمل دارد، ولی قانون نداریم. برای قانونی‌کردن این رفتارها می‌توان از وزارت کشور خواست لایحه‌ای برای متوقف‌کردن خودروهایی که اقدام به رفتاری به‌اصطلاح «دور دور» به مجلس ببرد؛ قانون برای برخورد با رانندگان این خودروها تعیین شود.
در نهایت
برخورد با پدیده «دور دور» برای حفظ آرامش جامعه حقیقتی انکارناپذیر است، اما باید این واقعیت را بپذیریم که به‌وجود آمدن این قبیل رویدادها نتیجه اوضاع اجتماعی است و محصول رفتار نادرست، غفلت‌ها و سیاست‌گذاری‌های اشتباه در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه فرهنگی و اقتصادی است. باید این واقعیت را بپذیریم که پدیده‌های این‌چنینی، به‌ویژه نتیجه عملکرد ضعیف بخش‌های فرهنگی است. باید بپذیریم پدیده‌های این‌چنینی، ثمره اقداماتی است که به‌جای بهادادن به فرهنگ اسلامی و تولید ملی، اشرافیت، مصرف‌گرایی و واردات کالاهای غربی را رواج می‌دهد.
باید بپذیریم که حتی اگر پلیس هم به موضوع «دور دور»ها پایان دهد، تا زمانی که نظام اقتصادی و فرهنگ عمومی اصلاح نشود، آثار سوء این بدعت‌های خطرناک، خود را در جایی دیگر و به‌نحوی دیگر نشان خواهد داد. بی‌تعارف باید قبول کنیم که حل‌کردن این موضوعات با اهرم نیروی انتظامی، تنها مسکن‌های کوتاه‌مدت است. دور دورزدن، ریشه در بحران‌های روحی، روانی و اجتماعی دارد. برای حل آن باید زیرساخت‌های تربیتی و اجتماعی درست شود و مسئولان تعریف درستی از تفریح‌های جمعی و چگونگی آن ارائه کنند.
- 9
- 5
