«بند»های نیم‌بند!

بند، آورده گروه‌های موسیقی پاپ برای دهه ۹۰ است؛ موسیقی پاپ طی سال‌های ابتدایی این دهه وارد فاز جدیدی شد به طوری که هر چند وقت یک بار شاهد اضافه شدن یک گروه با عنوان نام گروه به اضافه پسوند «بَنْد» در دنیای موسیقی بودیم. البته اگر بتوان در کنار هم قرار گرفتن تنها دو خواننده را یک «بند» در نظر گرفت! با گذشت زمان، هنوز این تب داغ ادامه دارد، برای مشاهده جمعیت عظیم «بند»بازان موسیقی پاپ، کافی‌ است این پسوند را در مرورگرتان جست‌و‌جو کنید و شاهد گروه‌های زیادی باشید که با دو عضو مشغول فعالیت هستند. حال این که «بند» یا گروه، تعریف دیگری جز آن چه اغلب گروه‌های موسیقی کنونی ارائه می‌کنند، دارد، بماند برای ادامه مطلب.

منهای بند‌های ضعیف!

دهه ۱۹۸۰ میلادی، پای گروهی آلمانی به نام «مدرن تاکینگ» به خانه‌ها باز شد. نوجوان‌ها و جوان‌ها علاقه‌شان را به این گروه با چسباندن پوستر به اتاق‌شان نشان می‌دادند و ترانه‌ های آن‌ را زیر لب زمزمه می‌کردند. همان طور که شخصیت بهبود، با ترانه‌ آن‌ها در سریال «پایتخت» حس خوانندگی می‌گرفت و می‌زد زیر آواز! البته ما در اواخر دهه ۷۰ چنین تجربه‌ای را با گروه «آریان» از سر گذرانده‌ایم. گروهی ۱۰ نفره متشکل از دو خواننده، چند همخوان، به اضافه نوازنده سازهای مختلفی مانند ویولن، گیتار و کیبورد. این گروه طی ۱۴ سال فعالیت خود، قطعه‌های ماندگاری ساخت که هنوز برای مردم خاطره‌انگیز است. گروه رستاک، پالت، لیان و چارتار، هر کدام با تعریف جایگاه نوازنده، ترانه‌سرا و خواننده، به علاوه تعریف سبک خاص خود در موسیقی، توانسته‌اند به گروه‌های موفق دهه ۱۳۹۰ تبدیل شوند.

روی خط «بند»بازان

در میان گروه‌های موفق دهه ۹۰ اما، «بند»ها رمق موسیقی پاپ را گرفته‌اند. در کنار هم قرار گرفتن دو خواننده، مانند امیر مقاره و رهام هادیان، با عنوان «ماکان بند» که علاوه بر خوانندگی، اغلب ترانه‌سرایی و آهنگ سازی آثارشان را هم به عهده دارند، «هوروش بند» که با خوانندگی مهدی دارابی و تنظیم مسعود جهانی شکل گرفت اما بعد از جدا شدن این دو، خواننده با همان نام قبلی گروه مشغول فعالیت است، «امو بند»، «ایوان بند»، «پایکوب بند» و ... نمونه‌های عینی این ترکیب‌های محدود است که برخلاف تعریف درست گروه موسیقی، به دو یا سه نفر ختم می شود و اغلب جای آهنگ ساز، ترانه‌سرا و نوازنده‌های مشخص و حرفه‌ای در آن ها خالی‌ است. به همین دلیل  اغلب آثار این «بند»ها بعد از مدت کوتاهی فراموش می‌شود و به اصطلاح، تاریخ مصرفشان کوتاه است.

تکرار پشت تکرار

به احتمال زیاد به این فکر می‌کنید که اِشکال بندهای فعلی در چیست؟ وقتی خواننده به جای ترانه‌سرا و آهنگ ساز شعر بگوید و آهنگ بسازد، ملودی‌ها کم‌کم به تکرار می‌افتند و هر قطعه، به رونوشتی ضعیف از یک ملودی پرطرفدار تبدیل می‌شود. البته این مقوله، زمانی که با یک خواننده که ترانه‌سرا و آهنگ ساز حرفه‌ای است مواجه ایم، کاملا متفاوت است. برای درک بهتر ماجرا، دوباره از «مدرن تاکینگ» باید گفت که وقتی دو خواننده این گروه در سال ۱۹۸۷ از هم جدا شدند، دیگر نتوانستند آثاری به کیفیت آثار قبلی گروه‌شان تولید کنند. همین شد که دوباره بعد از یازده سال، گروه‌شان را   شکل دادند و این، یعنی تعریف یک گروه که با جدا شدن یکی از اعضا، ادامه کار غیرممکن یا دست کم سخت می‌شود؛ نه این که با رفتن خواننده که اصلی‌ترین رکن گروه است، آب از آب تکان نخورد!