تاریخ اسرائیل به روایت مورخ یهودی/خط بطلان برافسانه تبعیداجباری

به گزارش مهر،‌ کتاب «اختراع قوم یهود» نوشته شلومو زند به‌تازگی با ترجمه احد علیقلیان توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۰۹ در لندن چاپ شده است.

این کتاب در اصل به زبان عبری نوشته و زبان مادری نویسنده‌اش یدیش است. اما عبری به تعبیر شلومو زند، زبان تخیل و احتمالا زبان رویاها و یقیقا زبان نوشته‌هایش باقی مانده است. این نویسنده پس از چاپ کتاب به مصاحبه‌های مختلف دعوت شد. این نویسنده یهودی به مخاطبان کتابش می‌گوید تا آن را بدون حب و بغض بخوانند. از نظر او اسرائیل را نمی‌توان کشوری دموکراتیک توصیف کرد آن‌هم وقتی که خودش را کشور مردم یهود می‌داند نه پیکره‌ای که نماینده همه شهروندان درون مرزهای شناخته‌شده آن به جز سرزمین‌های اشغالی است.

شلومو زند می‌گوید متاسفانه معدودی از همکارانم (معلمان تاریخ در اسرائیل) وظیفه خود می‌دانند که رسالت آموزشی خطرناک افشای دروغ‌های مربوط به گذشته را به عهده بگیرند. من بی‌نوشتن این کتاب نمی‌توانستم به‌ زندگی در اسرائیل ادامه دهم. او همچنین می‌گوید تفاوت میان آنچه پژوهش‌اش درباره تاریخ قوم یهود القا می‌کرد، با درک معمول از تاریخ؛ هم در اسرائیل هم در دنیای بزرگ‌تر، او و خوانندگان کتابش را به یک اندازه متحیر کرد.

این کتاب، اثری درباره تاریخ است که با چند داستان شخصی آغاز می‌شود. نویسنده در سطور این کتاب با کشیدن خط بطلان بر افسانه تبعید اجباری یهودیان به دست رومیان (در قرن اول میلادی) به این نتیجه‌گیری رسیده که بیشتر یهودیان امروز، فرزندان نوکیشانی هستند که زادگاهشان سراسر خاورمیانه و اروپای شرقی بوده است. این کتاب به تعبیر نقدی که هفته‌نامه آبزِرور منتشر کرد، باعث زلزله بی‌سروصدایی شد که ایمان تاریخی به پیوند یهودیت و اسرائیل را می‌لرزاند.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

سه فرهنگ یکتاپرست _ یهودیت و مسیحیت و اسلام _ قرن‌ها کتاب مقدس را کتابی با الهام آسمانی و گواه تجلی و فضل خداوند به شمار آورده‌اند. با پیدایش ناسیونالیسم در عصر جدید انسان‌ها این کتاب را به نحو فزاینده‌ای بازسازی گذشته‌شان به شمار آورده‌اند. حتی در انگلستان پروتستانی پیش از عصر ناسیونالیسم و مخصوصا در میان مهاجران پاک‌دین در امریکای شمالی و افریقای جنوبی، این کتاب به دلیل زمان‌پریشی و تخیل پرشور نوعی الگوی آرمانی برای تشکیل جماعت دینی-سیاسی امروزی شد. در گذشته مومنان یهودی گرایشی به کندوکاو در آن نداشتند. اما با ظهور روشن‌اندیشی یهودی، شمار فزاینده‌ای از افراد بافرهنگ شروع کردند کتاب مقدس را با نگاهی غیردینی خواندن.

با این همه، چنان‌که این فصل کوشیده است نشان دهد، فقط ظهور تاریخ‌نگاری یهودی پیش از عصر ناسیونالیسم در نیمه دوم قرن نوزدهم در نمایش ظهور ملت یهودی امروزی نقشی پیشرو به کتاب مقدس داد. این کتاب از قفسه رساله‌های دینی به بخش تاریخ منتقل شد و پیروان ناسیونالیسم یهودی کم‌کم آن را چنان می‌خواندند که گویی گواهی معتبر بر فرایندها و رویدادهاست. در واقع این کتاب به مرتبه افسانه - تاریخ برکشیده شد که حقیقتی بی‌چون و چرا را نشان می‌داد. کتاب مقدس جایگاه قداست غیردینی شد که نباید کسی به حریم آن نزدیک می‌شد و هرگونه ملاحظه درباره مردم و ملت می‌بایست از آن آغاز شود.

مهم‌تر از همه، کتاب مقدس نشانه‌ای قومی شد که به خاستگاه مشترک مردمی با پیشینه بسیار متفاوت و فرهنگ‌های غیردینی اشاره می‌کرد که با این همه هنوز به سبب دین‌شان که به‌ندرت آداب آن را به‌جا می‌آوردند منفور بودند...

این کتاب با ۵۳۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۶۵ هزار تومان منتشر شده است.