شاعران و نویسندگان کلاسیک فارسی چقدر برای کارشان وقت می‌گذاشتند؟

شنیده‌اید که می‌گویند «قالی کرمان هر چه پا بخورد، گران‌تر می‌شود» یا «ترشی سیر باید هفت ساله شود تا شیرین شود»؟ این‌‌ها هر دو به ارزش مفهوم «زمان» اشاره می‌کنند. یعنی هر قدر بگذرد، محصول ارزشمندتری به دست می‌آید. ضرب المثل «صبر تلخ است ولیکن برِ شیرین دارد» هم مصداق صبر بر گذر زمان و به دست آمدن یک نتیجۀ شیرین است.

اگر این موضوع را در عالم ادبیات هم بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که برای پدید آمدن یک شاهکار و اثر ماندگار ادبی نیز باید زمان زیادی صرف شود. شاید برایتان جالب باشد که بدانید خلق مهم‌ترین آثار کلاسیک فارسی چقدر زمان برده است.

۳۵ سال برای شاهنامه فردوسی

خیلی‌ها تصور می‌کنند فردوسی شاهنامه‌اش را طبق همان بیت معروف طی سی سال سروده است اما این‌طور نیست. نکته اول این که بیت «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» از فردوسی نیست. نکته دوم هم این که طبق یادداشت‌های استاد خالقی مطلق، مصحح شاهنامه، سرودن این منظومه حدود ۳۵ سال زمان برده است.

۷ سال برای سفرنامه ناصر خسرو

سفرنامه ناصرخسرو یکی از مهم‌ترین آثار قرن پنجم هجری و شرح سفر هفت سالۀ او از بلخ تا آسیای صغیر، شام، مصر و عربستان است. ناصر خسرو در طول این سفر که از ۴۳۷ هجری شروع شد و در سال ۴۴۴ به پایان رسید، هر روز شرح سفر و ماجراهایش را یادداشت و بعد از بازگشت به شهرش آن‌ها را خلاصه و تنظیم می‌کرد.

۳۰ سال برای پنج گنج نظامی

نظامی گنجوی، شاعر مهم‌ترین منظومه‌های عاشقانه فارسی است. او پنج مثنوی ارزشمندش را که به پنج گنج معروف است، در پنج وزن مختلف و در طول ۳۰ سال سروده و تدوین کرده است. پنج گنج شامل مخزن الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفت پیکر و اسکندرنامه است.

۲۲ سال برای تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی را بیشتر با «داستان بر دار کردن حسنک» می‌شناسیم. ابوالفضل بیهقی، دبیر دیوان غزنوی‌ها و مورّخ قرن پنجم، شرح زندگی دودمان غزنویان را با رعایت امانت‌داری و صداقت در کتاب معروفش نوشت. او نگارش این اثر ارزشمند نثر فارسی را در سال ۴۴۸ هجری قمری شروع کرد و تا اواخر عمر، یعنی حدود ۲۲ سال بعد برایش زمان گذاشت.

۶ ماه برای گلستان سعدی

گفته می‌شود سعدی کتاب گلستان را که یکی از پایه‌های اصلی نثر فارسی است، در کمتر از یک سال به پایان برده است ؛ یعنی از اول اردیبهشت ۶۵۶ هجری قمری، به مدت پنج یا شش ماه که در نوع خودش یک رکورد به حساب می‌آید.

۱۰ سال برای مثنوی مولوی

منظومه مهم قرن هفتم به درخواست شاگرد مولوی، یعنی حسام الدین چلبی سروده شد. مولوی بداهه می‌سرود و شاگردش می‌نوشت. سرودن مثنوی معنوی حدود ۱۰ سال زمان برده است. این اثر یکی از شاهکارهای بی‌بدیل زبان و ادبیات فارسی محسوب می‌شود.