منبع درآمد کیهان کجاست؟

تقریبا هیچ یک از همکارن سابق کیهان حاضر نشدند به این پرسش پاسخ دهند که «منبع درآمد کیهان کجاست؟». در نهایت پس از تماس‌های فراوان با افراد مختلف، یک عضو شناخته شده‌ی اسبق تحریریه‌ی روزنامه‌ی کیهان که نخواست نامش مطرح شود و نیز عبدالرضا داوری که در مقطعی در این روزنامه بوده است، در این مورد اطلاعاتی را مطرح کردند.

عبدالرضا داوری می‌گوید سرپرست موسسه‌ی کیهان هم مانند موسسه‌ی اطلاعات به عنوان نمایندگی ولی فقیه است، پس باید از نظر مالی به آن پاسخگو باشد. او از دیگر منابعی که کیهان تامین مالی می‌شود به آگهی‌هایی که می‌گیرد و همچنین درآمدی که از طریق چاپ‌خانه‌هایش به دست می‌آورد، اشاره کرد.

اما منبع آگاه دیگر می‌گوید کیهان املاک زیادی در تهران و شهرهای مختلف دارد که اگر آنها را فروخته باشد می‌تواند یک موسسه را اداره کند؛ او همچنین معتقد است در حال حاضر کیهان موسسه‌ی زیان‌دهی است، در حالی که در گذشته کیهان از نسخه فروشی درآمد قابل توجهی کسب می‎‌کرده است.

متن کامل گفت‌وگوی انصاف نیوز با عبدالرضا داوری و یک منبع آگاه را در ادامه بخوانید:

موسسه‌ی کیهان مصادره‎ای است

مشاور سابق محمود احمدی نژاد در پاسخ به این پرسش که آیا از اموال موسسه‌ی کیهان اطلاعی دارد، به انصاف نیوز گفت: بنده اطلاعاتی ندارم، از آنجایی که موسسه کیهان مصادره‎ای است، قاعدتا اموالی داشته است اما دقیق نمی‌دانم آن اموال موسسه واگذار شده است یا خیر؟ هرچند  بعید نیست اموالی داشته باشد، ممکن است زمین و ساختمان‌هایی در شهرهای مختلف داشته باشد.

عبدالرضا داوری درباره‌ی موسسه‌ی کیهان توضیح داد: در واقع کیهان زیر نظر ولی فقیه است قاعدتا به لحاظ مالی باید به دفتر رهبری پاسخگو باشند و طبیعتا بخش مالی دفتر رهبری بر آن نظارت دارد. کیهان مجموعه‌ای در زمینه‌ی روزنامه، نشریات و کتاب است و به طور طبیعی بخشی از هزینه‌های کیهان از طریق فروش محصولاتش است؛ چاپ‌خانه‌ی‎ بسیار بزرگی هم در خیابان فردوسی دارد.

او افزود: به لحاظ ساختاری روزنامه‌ی کیهان و اطلاعات جزو تشکیلات مصادره‌ شده‌ی بعد از انقلاب بوده‌اند که تحت نظر امام قرار گرفتند و بعد از فوت امام رفتند زیرنظر آیت الله خامنه‌ای.

داوری در پایان با ذکر خاطره‌ای گفت: کیهان آگهی‌های دولتی قضایی می‌گیرد. یک بخشی از دستگاه‌های حاکمیتی خارج از دولت هم نسخه‌های روزنامه‌ی کیهان را می‌خرند. بگذارید یک خاطره تعریف کنم در زندان اوین که بودم کیهان به زندان نمی‌آمد، این قضیه را از مدیر زندان پیگیری کردم که چرا کیهان به اوین نمی‌آید؟ و آنها گفتند روزنامه‌ی کیهان را باید بخریم و رایگان در اختیار ما قرار نمی‌دهند، اما بعضی از روزنامه‌ها مثل شرق، اطلاعات، آرمان به صورت رایگان ده، پانزده نسخه به زندان می‌فرستادند.

کیهان یک موسسه‌ی ورشکسته است

یک عضو شناخته شده‌ی اسبق تحریریه‌ی روزنامه‌ی کیهان که نخواست نامش مطرح شود، با بیان اینکه کیهان و هر رسانه‌ای یک متغیری وابسته است نه مستقل، به انصاف نیوز گفت: «پدیده‌هایی مثل علاقمندی مخاطبان به یک رسانه وجود دارد که فروش نسخه را بالا می‌برند و باعث ورود سیل آگهی‌ها به یک رسانه می‌شود. اما در حال حاضر کیهان یک موسسه‌ی ورشکسته است؛ یعنی باتوجه به بهای ساختمان‌های آن، اجاره‌اش صدبرابر درآمدهایی است که به اصطلاح به دست می‌آورد.

او اضافه کرد: به عبارت دیگر یکی از منابع تامین درآمدهای پایدار خدمات چاپ این موسسه برای مجله‌ها و کتاب‌های درسی و روزنامه‌های دیگر -مثلا روزنامه‌ی جمهوری اسلامی- است که در دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ در روزنامه‌ی کیهان چاپ می‌شدند. این یک درآمد ثابت و پایداری برای موسسه کیهان بود. اما اکنون مشکل کیهان فرسودگی ماشین آلات چاپ و عدم نوسازی آنها براساس نیازهای زمانه است .  سیستم چاپ کیهان یکی از قدیمی‌ترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های چاپ آلمان است. آن زمان کیهان به خود مسلح بود و توانایی این را داشت  که همزمان چهار روزنامه‌ی ۸ صفحه‌ای را منتشر کند و بخش‌های چاپ افست دو تا مجله ۶۴ صفحه‌ای را همزمان منتشرکند.

الان فرسودگی و بحران مجله‌های کاغذی باعث شده که بخشی از موسسات تعطیل شوند و منابع تامین درآمدهای پایدار تقریبا خشک شده است. الان کیهان با بودجه‌های وزارت ارشاد و بعضی از نهادهای حاکمیتی خارج از دولت تامین می‌شود. اگر این بودجه‌ها تامین نشوند کیهان نمی‌تواند سرپا بماند زیرا الان زیر خط فقر است.

موسسه‌ی کیهان و اطلاعات  رقیب بودند

او اضافه کرد: در گذشته که فضای مجازی و اینترنت کمتر بود. تقریبا موسسه‌ی کیهان و اطلاعات دو رقیب بودند و بالاترین درآمد را از نسخه فروشی به دست می‌آوردند. مثلا آقای دعایی نماینده‌ی ولی فقیه در موسسه‌ی اطلاعات می‌گفت چهار  صفحه‌ ترحیمی که در کیهان چاپ می‌شد، کی می‌شود نصف آن صفحه را به اطلاعات بدهند؟

در نتیجه آن صفحه‌ی کیهان همیشه ستونش پر بود و برای چاپ آگهی در آن ستون پول پرداخت می‌کردند. این صفحه هم‌اکنون هیچ گونه آگهی‌‎ای ندارد و آگهی فوت‌های آن به موسسه‌ی اطلاعات منتقل شده؛ از این جهت اکنون روزنامه‌ی اطلاعات درآمد خوبی دارد.

این منبع آگاه گفت: تا پایان دهه‌ی شصت تیراژ کیهان به اندازه‌ی یک سوم و نصف استادیوم آزادی بود یعنی ۳۴۰ هزار نسخه چاپ می‌کرد. پس هم به‌لحاظ نسخه فروشی سودآور بود و هم اینکه  وقتی روزنامه‌ای تیراژ بالایی دارد یعنی روزنامه‌ها و صفحات آگهی آن تامین کننده‌ی منابع مالی پایدار بودند. اما الان تیراژ کیهان زیر ده هزار تا است و به جز  آگهی‌های دولتی هیچ آگهی دیگری ندارد و هزینه‌های سرباری روزنامه‌ی کیهان به شدت بالا رفته است؛ در نتیجه به نظر می‌رسد یک موسسه‌ی ورشکسته‌ است.

این فرد افزود: در سال ۶۰ دفتر نمایندگی‌ای برای کیهان در بهترین نقطه‌ی سوریه خریداری شد اما الان شنیدم آنها به فروش رفته. زمین‌هایی هم در ولنجک قرار داشت که بنا بود باشگاه رفاهی شود مثل باشگاه بانک سپه و … نمی‌دانم سرنوشت آنها چه شد؟ ارزش افزوده‌هایی که این مستقلات پیدا کرده، غیر قابل تصور است. ۲۱ هراز متر مربع در اطراف ولنجک زمین داشت، حتی اگر آن را در دهه‌ی ۸۰ و یا ۹۰ فروخته باشند پولش یک موسسه را زنده می‌کند. نمی‌دانم آقای شریعتمداری فروخته یا نه؟ با این وضعیت مالی کیهان از نظر اقتصادی غیر قابل اداره است.

در گذشته کیهان به دلیل نقدینگی و درآمد بالایی که داشت، زمین‌هایی مسکونی برای واحدهای مسکونی کارکنانش و باشگاه خریداری می‌کرد. مثلا در گذشته کیهان در کرج یکسری املاک داشت، قرار بود از مرکز شهر خارج شود زیرا نشریات کاغذی باید برای دسترسی به شبکه‌های اتوبانی اطراف موسسات باشند، اما به دلیل تحولات سیاسی و تسخیر مدیریت این اتفاق نیفتاد. در واقع آقای شریعتمداری مدیریت هزینه می‌کند و نه مدیریت  درآمد.

او افزود: کیهان به دلیل وابستگی‌ای که به یک منبع لایزال مالی دارد دغدغه‌ی تامین اعتبارات و درآمدهای پایدار را نداشت. کیهان برای کسب درآمد مشکلی ندارد، حال می‌تواند کمک‌های ارزی باشد که به همه‌ی مطبوعات داده می‌شود، که معمولا با فشار پاره‌ای از نهادها بخش قابل توجهی از کمک‌های ارزی و یا کمک‌های ریالی  و یا مربوط به کاغذ را به کیهان اختصاص می‌دهند. قبلا سه طبقه در یک ساختمان کیهان  مربوط به آگهی بود. الان فکر نمی‌کنم حتی یک طبقه هم به آگهی ربط داشته باشد زیرا آگهی‌ای وجود ندارد.

با هر بار چاپ روزنامه‌ی کیهان  ۵۰۰ نسخه‌ی آن هدر می‌رود

این عضو سابق تحریریه‌ی کیهان می‌گوید: دستگاه چاپ روزنامه‌ی کیهان تا بتواند روزنامه را از صفر به صورت رنگی چاپ کند و رنگ‌ها را تامین کند ۵۰۰ نسخه‌ی این روزنامه‌ به هدر می‌رود‌.

در گذشته در پاره‌ای از موارد کیهان ۷۰۰  هزار تا تیراژ داشت. ببینید چقدر این روزنامه زیان‌ده شده است.  کیهان از طریق کتب درسی‌ای که برای مدارس  و وزارت آموزش و پرورش چاپ می‌کند، درآمدهایی دارد. چون  واحدهای چاپی بزرگی دارد.

او افزود: کیهان حداقل ۱۸ تا ۲۰ هزار متر مربع در خیابان فردوسی ملک دارد. خارج از تهران نیز اموالی را دارد. تقریبا در مراکز استا‌ن‌ها دفاتر نمایندگی ، نمایندگی مشترکین ، نمایندگی توزیع آگهی‌ها دارد. مثلا اما الان نیازی به خبرنگار در شیراز ندارد و دفاتر نمایندگی‌اش تعطیل شدند. املاک کیهان در ۲۸ استان کشور وجود داشت و  دفاتر عمده‌ای داشتند که هیچکدام از این‌ها کارآمدی نداشتند یا فروخته شدند که خبر ندارم.

این منبع آگاه در پایان گفت: کیهان دفاتری در شمیران، بازار و خیابان‌های دیگر همچون خیابان آزادی، میدان آزادی، میدان انقلاب و  میدان امام حسین داشت و دفاتر نمایندگی . چیزی کمتر از ۱۵۰ تا ۲۵۰ متر مربع نیستند و  بعضی از آن‌ها حتی ویلایی بودند و حیاط داشتند.

زهرا منصوری