چند وقتي است بازار بحث درباره فيلترينگ تلگرام حسابي داغ شده است. هر مسوولي، با ربط يا بي‌ربط، درباره فيلتر شدن يا نشدن تلگرام سخنراني مي‌كند و بسياري از جانب خود، نقطه پايان بر ادامه كار تلگرام بدون فيلتر مي‌گذارند؛ يكي مي‌گويد تلگرام تا ٢٠ روز ديگر فيلتر مي‌شود و ديگري تكذيب مي‌كند. مردم هم واكنش‌هاي زيادي به اين موضوع داشته‌اند. با وجود اينكه هفته گذشته حسن روحاني، رييس‌جمهوري در واكنش به خبرهاي مطرح شده درباره احتمال فيلتر تلگرام اعلام كرد: «بناي نظام بر رفع انحصار از فضاي پيام رسان‌ها بوده است، نه فيلتر و بستن فضاي مجازي. كام مردم را با اينگونه حرف‌ها تلخ نكنيد و در اين بحران بيكاري در كشور تيشه به ريشه اشتغال نزنيد.» اما بسياري در فضاي مجازي همچنان از روحاني مي‌خواهند كه براي فيلترينگ تلگرام همانطور كه قول داده بود، فكري بكند و واقعا نگذارد «دست كسي روي دكمه فيلترينگ برود». همچنين روز گذشته مركز روابط عمومي و اطلاع‌رساني وزارت ارتباطات اطلاعيه‌اي منتشر و اعلام كرد كه تاكنون مصوبه يا تصميم قانوني براي پالايش شبكه اجتماعي مذكور به اين وزارتخانه واصل نشده است.
مساله جايگزيني پيام‌رسان‌هاي داخلي اولين‌بار بعد از اعتراضات دي ماه، براي مردم به صورت جدي مطرح شد. همان‌جا بود كه پيام‌رسان داخلي «سروش» پا به ميدان گذاشت و عرصه را براي خودنمايي مناسب ديد اما مسائل امنيتي باعث شد كه استقبال چنداني از اين پيام‌رسان نشود و در نهايت هم بعد از حدود دو هفته، فيلترينگ تلگرام متوقف شد و مردم دوباره به تلگرام بازگشتند. اما ماجرا به همين جا ختم نشد. بعد از آن بود كه پيام‌رسان سروش از طريق رسانه ملي دست به تبليغات زد و حتي با وعده «مصرف اينترنت اين پيام‌رسان در دو اپراتور همراه‌اول و ايرانسل، تا پايان سال جاري رايگان است.» سعي در جذب مخاطب بيشتر داشت. اما شانس آنقدرها هم با سروشي‌ها همراه نبود و اين پيام‌رسان هك شد و شماره‌هاي ادمين‌هاي بسياري از كانال‌هايش در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر و دست به دست شدند. با وجود اينكه بعد از اين اتفاق مديران پيام‌رسان سروش به صدا و سيما رفتند و براي شخص يا اشخاصي كه بتوانند اين پيام‌رسان را دوباره هك كنند، جايزه تعيين كردند اما متاسفانه آب رفته به جوي بازنمي‌گردد و احتمالا اين داستان هك باعث شده كه اين پيام‌رسان ريزش مخاطب زيادي داشته باشد. وقتي صحبت از فيلترينگ تلگرام به ميان مي‌آيد، برخي مسوولان مي‌گويند زماني كه پيام‌رسان‌هاي داخلي هستند، نيازي به تلگرام نيست و با فيلترينگ تلگرام مي‌توان به كسب و كار پيام‌رسان‌هاي داخلي رونق بخشيد.
اما متاسفانه به اين نكته كه پيام‌رسان‌هاي خارجي تنها به تلگرام محدود نمي‌شوند و تعداد آنها آنقدر بالاست كه به سادگي مي‌توان جايگزين يكديگرشان كرد، توجهي نمي‌شود. روند فيلترينگ پيام‌رسان‌هاي خارجي چيز جديدي نيست. اين روند با فيلترينگ «وي‌چت» و «لاين» شروع شد و بعد از مدتي گريبان وايبر را هم گرفت. اما مردم هر بار، با فيلتر شدن هركدام از آنها، سراغ پيام‌رسان ديگري رفتند و حالا هم وضعيت همان است. بعد از فيلترينگ تلگرام، انتخاب مردمي كه به هر دليل به پيام‌رسان‌هاي داخلي علاقه يا اعتماد ندارند، پيام‌رسان‌هاي داخلي نخواهد بود بلكه آنها شروع به استفاده از يكي ديگر از پيام‌رسان‌هاي خارجي، از جمله وايبر، «واتس‌آپ» و... خواهند كرد.
فيلترينگ تلگرام، مردم را مجاب به استفاده از پيام رسان‌هاي داخلي نخواهد كرد تنها، اعتماد بين حاكميت و مردم را از بين برده و با سرنوشت كاري بسياري از مردم بازي خواهد كرد.
نكته ديگر اينجاست كه پيام‌رسان‌هاي داخلي تا همين جاي كار هم با مشكلات زيادي رو به رو هستند. پيام‌رسان سروش كه از معروف‌ترين داخلي‌هاست، هك شده و هيچ كس هم نمي‌تواند قاطعانه بگويد كه در صورت لزوم اطلاعات مردم در اختيار افراد يا سازمان‌هاي ديگر قرار نمي‌گيرد. علاوه بر آن مشكلي كه جديدا پيام‌رسان سروش با آن مواجه شده، اين است كه شركت اپل، آن را از اپ‌استور iOS حذف كرد؛ دارندگان گوشي‌هاي آيفون كه تعدادشان در ايران هم كم نيست، ديگر قادر به استفاده از اين پيام‌رسان نخواهند بود. احتمالا وضعيت براي ديگر پيام‌رسان‌هاي داخلي هم به همين صورت خواهد بود چرا كه دليل اين شركت اپل، تحريم شركت‌هاي ايراني توسط امريكاست. نمي‌دانيم بايد منتظر باشيم كه پيام‌رسان‌هاي داخلي از گوگل پلي هم حذف شوند يا نه. چرا كه اندرويد هم توسط گوگل عرضه مي‌شود و اين كمپاني هم امريكايي است و ممكن است هر لحظه تصميم به حذف پيام‌رسان‌هاي داخلي از پلي استور بگيرد. به نظر مي‌رسد دست ما زير ساطور امريكايي‌هاست و حتي براي استفاده از پيام‌رسان‌هاي داخلي هم نياز به همكاري آنها داريم. با اين توجيه كه مردم به جاي استفاده از تلگرام از پيام‌رسان‌هاي داخلي استفاده كنند و بايد از توليدهاي داخلي، كه پيام‌رسان‌ها هم يكي از آنها هستند، حمايت كنيم وارد مسيري مي‌شويم كه مشخص نيست مردم را به چه وضعيتي خواهد انداخت.. بهترين تصميم همانطور كه بسياري از كارشناسان تاكنون گفته‌اند اين است كه بدون فيلترينگ تلگرام و در فضايي رقابتي، اجازه دهيم مردم خودشان براي انتخاب پيام‌رسان مورد نظرشان تصميم بگيرند.
- 9
- 1
