صادرات قارچ ایران به عربستان با نام عمان

نیما باغبانی در گفت‌وگو با ایلناٰ، با اشاره به رشد تولید قارچ در دوره همه‌گیری بیماری کرونا، گفت: تحقیقات اخیر نشان داده است قارچ ایمن بدن را افزایش می‌دهد از این رو تولیدکنندگان قارچ در دوره کرونا با تبلیغ فواید آن، تهدید کرونا را به یک فرصت تبدیل کردند. در دوره شیوع کرونا میزان مصرف قارچ در کشور حدود ۳۰ درصد افزایش یافت.

وی ادامه داد: افزایش مصرف قارچ باعث سرازیر شدن سرمایه‌های جدید به این حوزه شد و بنگاه‌های اقتصادی قدیمی طرح‌های توسعه‌ای را پیش گرفتند تا میزان تولید خود را ارتقا بدهند، از سوی دیگر برخی سرمایه‌گذاری‌های جدید به این حوزه راه یافتند.

باغبانی میزان تولید واحدهای پروانه‌دار را حدود ۱۹۵ هزار تن اعلام کرد و افزود: در این حوزه برخی پرورش‌دهندگان در قالب مشاغل خانگی اقدام به تولید می‌کنند که می‌توان میزان تولید این واحدها را حدود ۵ تا ۷ هزار تن در نظر بگیریم.

وی با اشاره به میزان صادرات قارچ، گفت: در سال‌های گذشته تولیدکنندگان مستقیم اقدام به صادرات محصولات خود می‌کردند اما بعد از ابلاغ بخشنامه پیمان سپاری ارزی مشکلاتی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایجاد شد. مطابق با این بخش‌نامه صادرکنندگان باید ارز حاصل از صادرات را با نرخ نیمایی به کشور باز می‌گرداند درحالی که برخی از صادرکنندگان ارزی دریافت نکرده بودند که بخواهند آن را برگردانند.

به عنوان مثال تجار عراقی به ریال با ایرانیان وارد معامله می‌شوند و در تجارت با عراقی‌ها خبری از دلار و دینار نیست، از این‌رو تولیدکننده ارز خارجی دریافت نکرده است که بخواهد آن را بازگرداند. همین مشکلات باعث شد که برخی از تولیدکنندگان در زمینه صادرات قارچ ورود نکنند.

دبیر انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی ایران با اشاره به ورود واسطه‌ها در صادرات گفت: مشکلات ایجاد شده پیش پای صادرکنندگان باعث شد که صادرکنندگان مستقیم اقدام به صادرات نکنند و قارچ تولیدی را به واسطه‌ها بسپارند از این‌رو میزان صادرات قارچ افت معناداری کرد، واسطه‌ها توانایی عقد قرارداد جامع و کامل و هیچ تعهدی برای بازار ندارد.

وی با اشاره به سیال بودن قوانین مدیریتی در کشور، گفت: برخی مصوبات باعث می‌شود قراردادهایی که برای عقد آنها مدت‌ها زحمت کشیده‌ایم زیر سوال برود این در حالیست که در دیگر کشورها قوانین صادراتی در یک سال ثابت می‌ماند و چنانکه بخواهند تغییراتی ایجاد کند در سال آینده تغییرات اجرا می‌شود. علاوه بر این پیش از اجرای قوانین جدید از مدت‌ها قبل به تولیدکنندگان اعلام می‌کنند که خود را با قوانین جدید مطابق کنند.

باغبانی در پاسخ به این پرسش که آیا نظارتی بر مصرف سم و کود در تولید قارچ می‌شود؟ گفت: تکنولوژی و دانش فنی در ایران در حوزه تولید قارچ بالاست. ایران رتبه یک تولید قارچ در خاورمیانه را دارد و رتبه ۶ تولید قارچ و صنایع وابسته در دنیا از آن ماست. ما در این زمینه از بسیاری از کشورهای دیگر به روز تر هستیم، این مسئله باعث شده است که میزان مصرف سم و کود در بسیاری از واحدهای تولیدی کاهش پیدا کند.

وی محصول تولید شده در ایران را ارگانیک خواند و افزود: روسیه سالانه ۲۰۰ هزار تن قارچ وارد می‌کند و متمایل به خرید قارچ ایران است اما باتوجه به هزینه بالا حمل تولیدکنندگان نتوانستند حتی یک گرم قارچ به روسیه صادر کند. قارچ محصول حجیم (حجم نسبت به وزن آن بیشتر است) و سریع الفساد است و این مسئله باعث شده که قارچ بیشتر هوایی صادر شود. همچنین قیمت بنزین برای صادرات این محصول لیتری ۷ هزار تومان در نظر گرفته شده است این در حالیست که مطابق با محاسبات ما نرخ بنزین برای صادرات قارچ حداقل باید لیتری ۶۰۰ تومان باشد تا صادرات توجیه اقتصادی داشته باشد.

این فعال اقتصادی با معرفی کشورهای هدف صادراتی، گفت: کشورهای حوزه خلیج فارس  قطر، عمان، ارمنستان جرو خریداران اصلی قارچ ما هستند. کشورعمان بعد از خریداری این محصول برچسب ایران را تغییر و با زدن برچسب کشور خود این محصول را به عربستان دوباره صادر می‌کند. همچنین عراق در ۶ ماه دوم سال حجم بالای از قارچ ما را خریداری می‌کند.

به گفته وی؛ میزان ارزآوری قارچ حدود ۶ میلیارد دلار است.

باغبانی با اشاره به لزوم ایجاد تیم‌ها و رایزن‌های اقتصادی در سفارت‌های ایران، گفت: این رایزن‌ها می‌توانند با بررسی بازار کشورها داده‌ها را در اختیار وزارتخانه‌های متولی بدهند و وزارتخانه‌ها این داده‌های موثق را به‌دست تشکل‌ها برسانند در این شرایط تولیدکننده می‌داند محصولی که تولید می‌کند چه میزان بازار دارد؟

وی با اشاره به قیمت مصوب قارچ، گفت: انجمن پرورش‌دهندگان قارچ با احتساب سود در نظر گرفته برای تولیدکنندگان، قیمت قارچ را کیلویی ۴۳ هزار تومان اعلام کرده است اما قارچ یک محصول کشاورزی است. اما میزان کیفیت آن متفاوت بوده و ممکن است نرخ قارچ باکیفیت متفاوت باشد.

این فعال اقتصادی در پایان گفت: قیمت قارچ لوکس فله نباید در واحدهای صنفی از ۵۰ هزار تومان تجاوز کند چنانچه واحدی بالاتر از این نرخ عرضه کند سود بیشتری به جیب می‌زند. قیمت قارچ بسته‌بندی ۲۰۰، ۴۰۰ و ۸۰۰ گرمی و یک کیلویی مصوب و مدون است و تولیدکنندگان نمی‌توانند از نرخ انجمن ملی پرورش‌دهندگان عدول کنند.