دسترسی شهروندان به گوشت قرمز که نقش مهمی در تعذیه و سلامت آنان دارد، چند هفته‌ای است که با مشکلاتی مواجه شده و همچنان نیز ادامه دارد. بعد از کاهش یکباره عرضه گوشت گرم در بازار، افزایش فزاینده قیمت آن و حال موضوع قاچاق دام و سلامت و بهداشت گوشت های توزیعی در شهر به چالشی جدی تبدیل شده است. هر روز در فضای مجازی و صحبت‌های پنهان و پیدای مردم، موضوع گوشت و حواشی آن بسیار داغ‌تر از قبل شده و نگرانی‌های تازه‌اي درباره آن مطرح می شود.
به تازگي در میان صحبت‌های مردم، بحث قاچاق دام‌های زنده و اینکه گوسفندان ایرانی از مرز خارج شده و باعث کمبود گوشت در بازار شده است، بسیار میان شهروندان مطرح است. برخی مسئولان دولتی نیز با تاییدهای ضمنی این موضوع، بحث مشکلات بازار گوشت را به قاچاق دام زنده ربط داده‌اند؛ این در حالی است که پیگیری ها حکایت از عدم صحت خروج قاچاقی گوسفندها از کشور دارد.
دیروز سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تاکید بر اینکه افزایش قیمت گوشت در ماه‌های گذشته و عدم کاهش آن به رغم واردات گوشت گرم ارتباطی به قاچاق دام زنده ندارد، ربط دادن افزایش قیمت گوشت به قاچاق دام زنده از سوی مسئولان دولتی را «دادن آدرس غلط» خواند. حمیدرضا دهقانی‌نیا با بیان اینکه در سال‌های قبل، قاچاق دام به داخل کشور بود و جزو قاچاق‌های ورودی به حساب می‌آمد، تاکید کرد: در سال ۹۷ به خاطر شوک ارزی و تغییراتی که از ناحیه ارز به‌وجود آمد، قاچاق دام به سمت قاچاق خروجی تغییر رویه داد.
دقیقا بعد از تلاطمات و شوک ارزی، قاچاق دام خروجی شد اما قطعا بررسی حجم قاچاق دام در سال‌های گذشته و امسال، می‌تواند به ما آمار و ارقام مناسبی برای اتخاذ تصمیم بدهد. براساس آمارهای واصله از دستگاه‌های مختلف به ویژه نیروی انتظامی، در ۱۰ ماهه سال ۹۶ با ۹۳ هزار راس دام زنده در حوزه کشفیات ظن به قاچاق مواجه بودیم. این رقم در ۱۰ ماهه امسال به ۱۳۰ هزار و ۳۷۲ رأس رسیده است. بنابراین از ۹۳ هزار راس قاچاق دام زنده در ۱۰ ماهه سال گذشته به ۱۳۰ هزار راس قاچاق دام زنده در ۱۰ ماهه امسال رسیده‌ایم و چیزی حدود ۳۰ تا ۳۱ هزار رأس، قاچاق دام زنده بیشتر شده است.
گرانی دلار و افزایش قیمت گوشت!
آیا رابطه مستقیمی بین افزایش قاچاق دام و قیمت گوشت گرم وجود دارد؟ این سوالی است که در روزهای اخیر بسیار مطرح شده که رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این باره می‌گوید: مگر فقط ما در بحث قیمت گوشت گرم با افزایش قیمت در سال ۹۷ مواجه شدیم؟ در اکثر کالاهایی که به هر دلیلی شاید به حوزه قاچاق هم مربوط نباشد، با افزایش دو الی سه برابری قیمت مواجه بودیم. بنابراین این فرضیه که بگوییم تنها قاچاق دام موجب افزایش قیمت گوشت گرم شده، مخدوش است زیرا همه کالاها با افزایش قیمت مواجه شدند.از سویی این افزایش قیمت، ناشی از تلاطمات ارزی بوده است.
در این فصل( پاییز و زمستان) معمولا صاحب دام، دام خود را عرضه نمی‌کند زیرا سعی می‌کند دام خود را پروار کند و در آینده به قیمت بالاتر بفروشد. طبق اظهارات مسئولان جهاد کشاورزی هم باکاهش عرضه دام برای ذبح کردن مواجه بودیم و این اتفاق هر ساله در این فصل می‌افتد و یک موضوع عادی است؛ حالا اینکه این پیش‌فرض را مطرح کنیم که کاهش عرضه دام برای ذبح به خاطر تمایل به قاچاق آن به خارج از کشور بوده است، درست نیست و ما آن را نمی‌پذیریم زیرا رویه عدم عرضه در این فصل، در سال‌های گذشته هم وجود داشته است و ربطی به قاچاق ندارد.
دهقانی‌نیا توضیح داد: بحث دیگر که ممکن است برای همه کالاها اتفاق افتاده باشد، بحث افزایش کرایه حمل و نقل است. ما برای حمل و نقل دام هم با افزایش کرایه مواجه شدیم و موضوع دیگر افزایش نرخ نهاده‌های کشاورزی است. به عنوان مثال ممکن است قبلا قیمت هر کیلو نهاده‌های کشاورزی ۱۲۰ تومان بوده باشد اما الان ۱۸۰ تومان شده و هر کیلو ۶۰ تومان افزایش داشته است. بنابراین با چند موضوع مواجه هستیم؛ اولا بحث افزایش نرخ ارز است که در تمام کالاها اثرگذار بوده و همه را متاثر کرده است. دوم اينكه با افزایش کرایه حمل و نقل حمل مواجه بودیم و در مرحله سوم قیمت نهاده‌های دامی و کشاورزی و حقوق کارگر و... افزایش یافته است که این موارد به طور خودکار موجب افزایش قیمت محصول نهایی می‌شود.
اینکه همه این موارد را یک طرف ترازو بگذاریم و یک‌سری متغیرهای دیگر را در نظر نگیریم و همه مسائل را روی موضوع قاچاق آوار کنیم، از نظر منطقی و افزایش آمار قاچاق از ۹۳ هزار به ۱۳۰ هزار، هم‌سنگ نیست. اثر و وزن دائمی که قاچاق می‌شود بر روی افزایش قیمت گوشت گرم چقدر است؟ این را چه کسی می‌تواند استخراج کند. البته از یک موضوع نباید غافل شویم و آن هم این است که طبق اظهارات مسئولان جهاد کشاورزی، ۲۰ درصد بیشتر از کل ۱۲ ماه ۹۶، گوشت گرم وارد کشور شده است؛ پس چرا قیمت گوشت کاهش نمی‌یابد.
اگر آقایان نگویند که علت کاهش نیافتن قیمت گوشت به رغم واردات، قاچاق دام نبوده باید چه بگویند؟آیا با این بارش سنگین برف و باران می‌شود از شمال غرب و شمال شرق کشور گله‌ای را به مرز رساند و قاچاق کرد؟ به نظر من نشدنی است و کار بسیار سختی است. در کنار این موضوعات، شیوه خرید، فروش، حمل و نگهداری دام زنده را قرار بدهید که با همکاری جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی پیش‌بینی شده است؛ چیزی که قبلا به صورت مصوب و آشکار و عیان وجود نداشت. درحال حاضر بر اساس شیوه‌نامه‌ای که از سوی ریاست جمهوری به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شده، خیلی راحت می‌توان احصا کرد که آیا فلان دام در حال حمل یا نگهداری، قاچاق است یا خیر؟ آیا گواهی بهداشت دارد یا خیر؟ مالک آن کیست؟
تردید در سلامت گوشت های وارداتی؟
اما علاوه بر موضوع قاچاق گوشت و تاثیر آن بر گرانی، بحث سلامت گوشت‌های توزیعی که شماری از شهروندان ساعت‌ها در صف مي‌ایستند تا آن را تهیه کنند نیز بسیار داغ است. کلیپ‌ها و فیلم‌های مختلفی نیز در این‌باره از سوی کاربران که شبهاتی در سلامت گوشت‌ها را نشان می‌داد در روزهای اخیر منتشر شده است. به تازگی شرکت پشتیبانی امور دام کشور مجوز واردات در سطح گسترده را از سازمان دامپزشکی کشور گرفته و با واردات آن قیمت گوشت در بازار متعادل می‌شود اما نظارت بهداشتی گوشت‌های وارداتی هم در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
در همین‌باره سلامت‌نیوز خبر داده که تعدادی از گوسفندان وارداتی در حال مرگ به کشور رسیده‌اند که مجبور به ذبح فوری آنها شده‌اند؛ حال مسئولان امر باید پاسخگو باشند که نظارت بهداشتی این دام‌های وارداتی چگونه انجام و بیماری گوسفندان چه بوده که در بدو ورود مجبور به کشتار شده‌اند؟یکی از موضوعاتی که همواره در مورد مصرف گوشت در میان شهروندان مطرح می‌شود، میزان کم و زیاد گوشت و تاثیر بر سلامت جامعه است که همان‌طور که مصرف زیاد گوشت مضر است، کاهش مصرف گوشت و خروج آن از سبد خانوار به دلیل گرانی، بسیار آسیب‌زاست.
متخصصان دریافته‌اند که نه گیاهخواران بلکه کسانی که کمی گوشت می‌خورند طولانی‌ترین مدت عمر را دارند. برای متخصصان این یافته عجیب نیست چون گوشت دارای شماری از موادی است که برای سلامتی مفید هستند. بدن انسان از این مواد حیوانی بهتر از گیاهان بهره می‌برد. اما مقداری از گوشت که بدن به آن نیاز دارد مشخص و محدود است و از این مقدار بیشتر نه تنها مفید نیست بلکه ضرر هم دارد.انجمن تغذیه آلمان و صندوق جهانی تحقیقات سرطان توصیه می‌کنند که مصرف گوشت یک نفر در هفته حدود ۵۰۰ گرم باشد و حال با قیمت های گزاف گوشت در جامعه، این میزان مصرف به حداقل ممکن رسیده و تهدید تازه ای را متوجه سلامت شهروندان می کند.
- 14
- 6
