جدیدترین قیمت میوه در آستانه عید/ شایعه قرنطینه قیمت‌ها را بالا می‌برد؟

گزارش میدانی فارس از بازار میوه در مناطق گوناگون تهران در آستانه عید حاکی است، قیمت میوه ها نسبت به هفته قبل فزونی یافته است. افزایش قیمت ها در حالیست که تولید میوه و مرکبات در درون کشور بیش از نیاز تولید می شود و به گفته مسئولان ذخیره سازی کافی هم انجام گردیده است و این سؤال را در ذهن متبادر می کند که حقیقتا علت افزایش نرخ چه میتواند باشد.

مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از تولید حدود ۵ میلیون تن سیب و حدود ۵ میلیون تن مرکبات در کشور خبر میدهند که اینها عمدتاً میوه های شب عید است. این تولید بیش از نیاز کشور است و حاکی از این است که هیچگونه نیازی به واردات وجود نخواهد داشت.

از سوی دیگر مسئولان وزارت صمت هم که مسئولیت ذخیره سازی و تنظیم قیمت را بر عهده دارند از ذخیره سازی کافی در کشور خبر میدهند که در زمان نیاز به بازار عرضه خواهند کرد ولی قیمت ها برغم عوامل مثبت برای سیر حتی مسیر کاهشی رو به بالاست.

گزارش میدانی فارس از منطقه ۱۹ تهران نشان می دهد، قیمت ها نسبت به هفته قبل رشد چشمگیر داشته است. این فزونی قیمت در برخی میوه ها مثل لیمو ترش (Lemon) ، لیمو شیرین (Sweet lemon) و گیاه سیر و زنجبیل (Ginger) که بعضی شایعه کردند، میوه های ضد کرونایی رشد بیش از اندازه دارد.

انواع قیمت های میوه در میوه فروشی های منطقه ۱۹ به این شرح است:

بر مبنای این گزارش، حال و هوای امسال بازار عید آنقدر داغ نیست، ولیکن خیلی هم تحت‌تأثیر کرونا (corona) قرار نگرفته است. ظاهرا مردم تهران توجه زیادی به این ویروس ناخوانده نمی کنند. رفت و آمدها هم چنان برقرار است و خریدها انجام می شود. تکاپوی مردم در یکی دو روز گذشته برای خرید بیشتر شده است.

* خرید سنگین برای عید یا ترس از قرنطینه؟

پلاستیک های پر از میوه و سایر مایحتاج مرتب از طرف مردم خریداری می شود. بنظر عجیب می آید که این حرص و ولع برای خرید چه دلیلی دارد.

یک مرد حدودا ۴۰ ساله که یک پلاستیک بزرگ با ۷ عدد روغن یک و نیم کیلویی و مایحتاج دیگر خریده است نظرم را جلب می کند. دلیلش را می پرسم و از پاسخ دادند شانه خالی می کند و زمانیکه با اصرار خبرنگار فارس روبرو می شود که چه علتی برای این همه خرید دارد، می گوید مگر نشنیده اید که قرار است تهران قرنطینه شود. می پرسم از کجا شنیده اید. جواب می دهد شبکه های مجازی پر است. مگر شما نمی بینید.

همین شرایط در خیابان کاملاً مشهود است. یک نگاه کنجکاوانه به اطراف نشان می دهد، خریدها معمولی نیست. مردم ظاهرا بیش از نیاز و با عجله خرید می کنند.

یک مرد حدودا ۴۸ ساله ۴ بسته برنج ۱۰ کیلویی در سوپرمارکت خریده است و طوری نشان می دهد که انگار مسابقه را برده است و از این خرید جا نمانده است.

زمانی که علت این همه خرید را می پرسم پاسخ واضحی نمی دهد و می گوید بالاخره عید است، لازم می شود، ولی واقعا ریشه اینهمه خریدها در کجا است؟

یک نفر دیگر که اهل شهرستان است و سال ها در تهران زندگی می کند به خبرنگار فارس می گوید، مثل اینکه قحطی می خواهد بیاید و احیانا چنانچه شرایط بدتر شود به شهرستان برمی گردد.

در چند روز قبل شبکه های مجازی پر شده بود، از اینکه قرار است این هفته تهران قرنطینه (Quarantine) شود و هیچ کسی حق بیرون رفتن از منزل را نخواهد داشت. حتی همه مغازه ها بسته خواهد بود و کسی نمی تواند خرید کند. بعضی پا را بسیار فراتر گذاشته واعلام می کردند سر کوچه ها نیروهای نظامی مستقر خواهد بود و به هیچ کسی اجازه خارج شدن از منزل را نخواهند داد.

خبرنگار فارس حتی در روزهای گذشته با افرادی روبرو شده است که می گویند شنیده ام قرنطینه را از منطقه شهریار آغاز کرده اند. نیروهای نظامی آنجا به مردم اجازه خروج نمی دهند و بهتر است که پیش از این که این قرنطینه به تهران برسد خریدها را انجام دهیم و پول از بانک بگیریم که خودپرداز ها هم پول نخواهند داد.

* نصب برچسب ضد کرونا برای توجیه افزایش قیمت ها

خبرنگار فارس برای بررسی بیشتر قیمت ها به مناطق دیگری از شهر رفت. منطقه منیریه خیابان ابوسعید که تقریباً مرکز شهر است و میتواند یک شمای کلی از قیمت در اختیار ما قرار دهد.

قیمت ها در این منطقه نیز به این شرح است:

در این میوه فروشی خریداران نسبت به قیمت ها حساس هستند. قیمت ها را چک می کنند و ظاهرا مانند قبل بصورت صورتحساب هایی که به فروشنده داده می شود، خیلی بی تفاوت نیستند. مثل اینکه بالا بودن پول صورت حساب آن ها را شوکه کرده است.

بررسی های میدانی خبرنگار فارس از میوه فروشی ها حاکی از این است که بعضی از آن ها روی میوه هایی مانند لیمو ترش ، لیمو شیرین و سیر برچسب ضد کرونایی زده اند.

پس از شیوع کرونا در کشور برخی در فضای مجازی به این مسئله دامن زده اند و بعضی از محصولات و میوه ها را بعنوان عامل تاثیرگذار در مبارزه با ویروس کرونا معرفی کرده اند که البته بسیاری از این بیانات از طرف کارشناسان حوزه غذا و بهداشت رد شد، اما قیمت ها هیچ وقت متعادل نشد. به طوریکه قیمت سیر (garlic) در بازار بزرگ تهران از ۲۵ هزار تومان تا ۵۰ هزار تومان متغیر است. نرخ زنجبیل به بیش از ۱۳۰ هزار تومان رسید.

* انبارهای لبریز از میوه دیگر جا ندارند

باز مجدداً این سؤال در ذهنم نقش می بندد که حقیقتا اگر تولید کشور بیش از نیاز است و ذخیره سازی کافی انجام شده چه دلیلی برای بالا رفتن این قیمت ها وجود دارد. ۵ میلیون تن تولید سیب به اندازه ای است که باید حتماً قسمتی از آن صادر شود، و‌اگر نه انبارها هم پاسخگو نخواهد بود. یا اینکه ۵ میلیون تن مرکبات بیش از نیاز کشور است و نه تنها برای ایام عید بلکه پس از عید هم هیچ مشکلی ندارد.

دو مسئله در بالا رفتن قیمت ها وجود دارد. نخست اینکه بازار تحت‌تأثیر شایعات و هیجانات القا شده پرتنش شده، بعضی از مردم با حرص و ولع زیاد دنبال خریدهای بی مورد هستند که این محصولات به جای اینکه در قفسه مغازه ها جا خوش کند به خانه ها هدایت شده و احتمالا هم آن قدر زیاد باشد که فاسد شده و به سطل آشغال ها ریخته شود.

واقعا شایعه قرنطینه شدن تهران از کجا آمده است؟ به چه دلیل برخی بدون علت به طبل اینگونه شایعات می کوبند که ضرر آن متوجه همین مردم خواهد بود.

* چرا قیمت های مصوب میوه اعلام نمی شود؟

اما علت دوم عدم نظاره گری بر بازار از سوی بخش هایی از وزارت صمت بعنوان متولی ذخیره سازی و نظارت بر قیمت بازار است که اخیرا با تصویب مجلس از وزارت جهاد کشاورزی منتزع شده و به وزارت صمت برگشته است و باید بازار را کنترل کند.

چند روزی به ایام عید نمانده، هنوز قیمت های میوه توسط وزارت صمت اعلام نشده است. در صورتیکه قیمت های میوه اعلام شود، هر گونه تخطی میوه فروشی ها خلاف محسوب شده و متحمل جریمه خواهد شد.

در چنین شرایطی که جو روانی بر بازار از عامل های مؤثر بازار پیش افتاده باید دولت اسباب مقابله با آنرا فراهم کند. افزایش قیمت های فعلی بازار نه به علت تقلیل تولید و یا کمبود آن در بازار بلکه به علت سایه افکندن جو اشتباه است که در بعضی بصورت عامدانه و یا ناآگاهانه دامن زده شده است.

اطلاع رسانی دولت باید در این شرایط سریع و بموقع باشد. باآنکه روز قبل مسئولان دولت اعلام کردند که هیچ قرنطینه ای وجود ندارد و تمامی مغازه ها و نانوایی ها برای انجام سرویس خدمات در ایام عید باز خواهند بود، ولیکن بنظر میرسد این اطلاع رسانی بسیار با تأخیر انجام شد.

جوسازی در فضاهای مجازی از یک هفته پیش و شاید بیشتر شروع شده بود. دولت باید بررسی های میدانی خود را تقویت کرده و اطلاع رسانی برای مردم را بیشتر کند.

در وضعیت فعلی متأسفانه اطلاع رسانی های معمولاً اشتباه شبکه های مجازی بر منابع اطلاع رسانی اصلی غالب شده و خیلی از مردم به اشتباه آن ها را رصد می کنند و یا تحت تاثیر آنها قرار می گیرند.

ستاد مبارزه با کرونا باید برای جلوگیری از هر گونه هیجان و احساسات (Emotions) اشتباه بین مردم اقدام جدی کند که در غیر اینصورت تبعات ناگوار مانند آنچه که درباره یورش مردم برای خرید به بازار دیدیم خواهد داشت.