اجاره دستفروشان برای فروش کالای قاچاق

اگر گذرتان از روز دوشنبه به راسته چهارراه ولیعصر تهران افتاده باشد، قطعاً با تصویر جدیدی از معابر این نقطه از پایتخت مواجه خواهید شد. شهرداری تهران از ۶ اسفند ماه به استقبال طرح جدیدی از ساماندهی دستفروشان رفته که برای نخستیــــــــــــــــن بار، رضایت بساط گسترها را هم بدنبال داشته است.پیش از این، به علت تجمع بالای بساط گسترها در این ناحیه، تردد شهروندان با مشکلات زیادی همراه شده بود. حتی خودروهای اورژانسی مثل آمبولانس‌ها هم برای عبور و مرور دچار چالش‌های اساسی شده بودند. ساماندهی دستفروش‌ها البته در «عنوان» جدید نیست، چند سال پیش هم در دوره محمد باقر قالیباف، شهرداری با در اختیار گذاشتن نقاطی ازشهر، بساط گستران و دستفروشان را به نقطه‌های خاصی هدایت کرده بود. اما نقاط متروک و کم مشتری، این طرح جنجالی را در نهایت به بن‌بست کشاند. حالا پیروز حناچی، سومین شهردار پس از قالیباف، دوباره به سراغ طرح ساماندهی رفته است. اینبار، اما دو نقطه از تهران در منطقه ۶ و ۱۱، میزبان دستفروشان راسته ولیعصر (محدوده چهارراه ولیعصر، پارک دانشجو، سه راه جمهوری، چهارراه امیر اکرم) شده است. براساس این طرح، شهرداری دو زمین با ارزش یکی در بالا و دیگری در پایین چهارراه ولیعصر را به حدود ۴۰۰ دستفروش اختصاص داده است.

شناسایی ۵ هزار دستفروش

سید امیر فتاحیان، مدیرعامل شرکت شهربان شهرداری تهران، با بیان این‌که در تهران حدوداً ۵ هزار دستفروش شناسایی شده‌اند، به «ایران» می‌گوید: حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ دستفروش در راسته ولیعصر مشغول دستفروشی هستند که البته اغلب آنها مستحق و نیازمند قوت روزانه تشخیص داده شده‌اند. اما از آنجا که یکی از مطالبات اصلی شهروندان از مدیریت شهری، تردد راحت در معابر شهر است و براساس تبصره یک بند ۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها که سد معبر را ممنوع اعلام کرده است، هیچ معبری در شهر نباید از سوی بساط گستران و دستفروش‌ها سد شود.

وی با بیان این‌که مدیریت شهری و شورا تأکید دارند تا در اجرای طرح ساماندهی، شأن و کرامت بساط گستران حفظ شود، می‌گوید: برهمین اساس در کمیته‌ای، وضعیت این افراد را استحقاق سنجی کردیم وتعداد زیادی که نیازمند بودند را به این دو نقطه فرستادیم. دراین میان برخی از دستفروشان نیز با اجاره کردن افغان‌ها، اقدام به فروش کالای قاچاق می‌کردند. این افراد که به صورت شبکه‌ای در این نقطه فعال بودند هم شناسایی شدند و تعدادی از آنها که خلافکار و مجرم بودند، از سوی پلیس دستگیر شدند. درحال حاضر فقط دستفروشان واقعی در این طرح قرار گرفته‌اند.

تعدادی ازآنها زنان سرپرست خانوار، معلول و افراد شرافتمندی هستند که به جای تکدی گری،دستفروشیمی‌کردند.

وی با تأکید بر این‌که شهرداری تهران وظیفه‌ای در قبال ایجاد شغل برای دستفروشان ندارد و صرفاً برای کمک به آنها اقدام به ایجاد این غرفه‌ها کرده است، می‌گوید: هدف شهرداری از ایجاد این بازارچه‌ها، به هیچ وجه درآمدزایی نیست. ضمن این‌که این دو زمین، جزو نقاط مرغوب شهر محسوب می‌شوند.

به گفته فتاحیان برخی از دستفروش‌ها روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان درآمد دارند و برخی که به صورت شبکه‌ای فعالیت می‌کنند و کالای قاچاق می‌فروشند، هم بالای ۶۰۰ هزار تومان در روز درآمد دارند. اما گروه اول، جزو اقشار ضعیف جامعه هستند و نمی‌توان گفت که این درآمد برای آنها بالاست.

اجاره ۴۰ هزار تومانی غرفه‌ها برای دستفروشان راسته ولیعصر

افشین خدامی، معاون امور شهری و محیط زیست شهرداری منطقه شش با بیان این‌که چهارراه ولیعصر (تقاطع انقلاب به ولیعصر) از نظر دستفروشی و بساط گستری، وضعیت بسیار بدی داشت، به حدی که تردد در معابر سخت شده بود، به «ایران» می‌گوید: «متأسفانه در قالب بعضی از این بساط‌ها، کارهای خلافی هم در جریان بود و برخی از آنها با اجاره دادن بخشی ازخیابان که با زورگیری و قلدر بازی به مالکیت خود در آورده بودند، به طبقات ضعیف‌تر زور می‌گفتند و از آنها پول جداگانه دریافت می‌کردند. اگرچه در بررسی‌ها مشخص شد که بیش از ۸۰ درصد دستفروش‌ها نیازمند و از طبقه ضعیف جامعه محسوب می‌شوند. تعداد زیادی از این افراد هم نه بومی تهران که از شهرها واستان‌های اطراف به پایتخت مهاجرت کرده بودند.»

به گفته وی، این طرح با هماهنگی استانداری، فرمانداری، نیروی انتظامی و سیستم قضایی تا پایان اسفند ماه در این دو نقطه اجرا خواهد شد. غرفه‌ها در دو بخش چهارراه ولیعصر با داربست و چادر به صورت منظم در این دو زمین جاگیری شده‌اند. دستفروش‌ها برای اجاره هر یک از این غرفه‌ها باید روزانه ۴۰ هزار تومان به شهرداری تهران بپردازند. این هزینه، صرف نور و آب و برق غرفه‌ها می‌شود.

خدامی با بیان این‌که در این طرح، نیازمندان واقعی از زورگیران و خلافکاران جدا شدند و این ۲ مرکز فقط به نیازمندان اختصاص می‌یابد، ادامه می‌دهد: قرار است در منطقه ۶، ۲۰۰ و در منطقه ۱۱ هم ۱۰۰ دستفروش در این غرفه‌ها مشغول به کار شوند. زمین منطقه ۶، شخصی و زمین منطقه ۱۱، متعلق به خود شهرداری است.وی از ثبت نام حدود ۵۰۰ دستفروش در این طرح اشاره می‌کند که حدوداً ۴۰۰ نفر از آنها نیازمند واقعی بوده‌اند. خدامی می‌گوید که حالا حتی یک بساط گستر هم در این راسته حضور ندارد و مأموران شهرداری و نیروی انتظامی مانع بساط گستری در این قسمت می‌شوند. البته این طرح تنها قصد ساماندهی و تکریم دستفروشان را دارد و بحث جمع آوری، درگیری و بازدارندگی مطرح نیست. جز خلافکارها و زورگیرهایی که در این راسته با باند بازی، هرج و مرج ایجاد کرده بودند که در این زمینه تعدادی از خلافکاران دستگیر شدند.وی البته منکر وجود مافیا در دستفروشی شد، اما باندبازی را تأیید می‌کند. 

حمیده امینی فرد