ریسک نکول یکی از مهمترین عوامل تولید ریسک در بانک‌ها و شرکت‌های مالی استریسک نُکول
کاربرد اصطلاح نکول برای تعریف ریسک های سرمایه گذاری می باشد. معنای ریسک نکول در زبان فارسی، خودداری کردن میباشد و زمانی در بازار سرمایه کاربرد دارد که فرد، توانایی پرداخت اقساط، حواله و برات را نداشته باشد. قدمت این ریسک، زیاد است و عموم مردم از این اصطلاح از گذشته های دور تا به امروز، استفاده کرده اند. به این ترتیب، نکول در اثر هرگونه سهل انگاری دربرابر پرداخت پول و سود آن بوجود می آید. دلایل مختلفی برای عدم پرداخت مبلغ توافق شده در قرارداد توسط شرکت یا فرد وجود دارد که از آن ها می توان به بروز اتفاقات پیش بینی نشده نظیر سیل، زلزله و اسیب های مختلف و افزایش نرخ بهره اشاره کرد که در اثر آن قدرت پرداخت افراد کاهش می یابد.
انواع ریسک نکول
آژانس های رتبه بندی، اقدام به ارزیابی شرکت ها و نهادهای سرمایه گذاری به منظور کمک به ارزیابی ریسک نکول می نمایند. آژانس های رتبه بندی، امتیازات اعتباری ایجاد شده را در دو دسته ی درجه سرمایه گذاری و درجه غیر سرمایه گذاری طبقه بندی میکنند. در بین سرمایه گذاران، بدهی با درجه سرمایه گذاری، محبوبیت بیشتری دارد درحالیکه بازده بدهی درجه غیر سرمایه گذاری، بالاتر از اوراق قرضه امن تر است با این تفاوت که احتمال بدهی، بیشتر است.
مدیریت ریسک یکی از مهمترین ابعاد سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی استبیشتر بدهی ها باتوجه به متفاوت بودن مقیاس های درجه بندی استفاده شده توسط آژانس های رتبه بندی، بطور مشابه درجه بندی می شوند. هر نوع انتشار اوراق توسط S& P از AAA تا D امتیاز داده می شود. درجه غیر سرمایه گذاری به هر چیزی اطلاق میشود که درجه BB و پایین داشته باشد.
مدیریت ریسک نکول
بررسی و شناسایی دقیق ریسک های اصلی موجود در فرآیند ها و فعالیت های مرتبط به اعطای تسهیلات مالی و همچنین بررسی روش های مدیریت و ارزیابی این ریسک، به عنوان روش اصلی مدیریت صحیح ریسک نکول محسوب می شود. از این رو مدیریت ریسک نکول شناسایی شده، به منظور رسیدن به درک درست از ریسک های نکول موجود در بازار و برآورد سنجش میزان ریسک، الزامیست. در سه اقدام زیر، لازمه ی مدیریت ریسک اعتباری بررسی میشود:
- سیاست کاهش دهنده ریسک نکول:
سیاست کاهش دهنده ریسک نکول، اقداماتی را دربر می گیرد که بر اساس آن، ریسک اعطای تسهیلات به سازمان ها و سایر موسسات با توجه به راهکار هایی مثل غربالگری و نظارت، برقراری رابطه بلندمدت با مشتریان، شناخت مشتریان و وثیقه کم شود.
- سیاست طبقه بندی دارایی ها:
به سیاست هایی که دارایی های قرض گیرنده بر اساس آن، ارزیابی شود و یک پرتفویی برای انواع وام ها تشکیل شود؛ سیاست طبقه بندی دارایی میگویند. هدف از این پرتفوی اساسی، بررسی قابلیت وصول وام ها و کنترل آن ها می باشد.
- سیاست کاهش زیان:
تعریف وضعیت ریسک اعتباری از نظر موسسات رتبه بندی اینست که احتمال عدم ایفای تعهدات فرد یا شرکت، چقدر است.
عوامل تأثیرگذار بر ریسک نکول
عوامل موثر در بروز ریسک نکول در قراردادها یا معاملات عبارتند از:
> مشکلات سیاسی
> انتشار گزارش های ضرر و زیان نهادهای دولتی و خدماتی کشور
> کاهش قیمت جهانی فلزات گرانبها و نفت و گاز
> ورشکستگی نهادهای تولیدی و خدماتی
> ضرر مالی یا اسیب به برند وام گیرنده
> افزایش نرخ بهره بانکی
> تغيير در ماهیت بازار سرمایه
> تغيير در ماهیت کسب و کار
> تغيير در ماهیت فناوری
> افزایش رقبا
> تغییرات قانونی ناشی از بروکراسی اداری و بخش نامه ها
> لغو معافیت های مالیاتی برای صنایع
> عدم ثبات اقتصادی در یک کشور با افزایش نرخ ارز
> افزایش نرخ دستمزدهای کارگری
> آشوب و اعتصاب کارگری
> عدم توجه به بیمه بخش های مختلف تولید و خدمات یک بنگاه
> اتفاقات غیر مترقبه برای یک بنگاه مثل سیل و آتش سوزی و زلزله و جنگ
اندازه گیری ریسک اعتباری
توجه به موارد زیر برای اندازه‌گیری ریسک اعتباری الزامیست:
* احتمال نُکول:
احتمال دارد که طرف قرارداد نتواند بر طیق قرارداد به تمام یا بخشی از تعهداتش در مدت مقرر، بطور خواسته یا ناخواسته عمل کند.
یکی از انواع ریسک‌ها، ریسک نکول یا ریسک اعتباری نامیده میشود* میزان تعهد اعتباری:
میزان تعهد اعتباری، بیانگر این مسأله است که چه مقدار از تعهدات در زمان نکول، تحت‌تأثیر نکول قرار می گیرد.
* نرخ بازیافت:
نرخ بازیافت، یعنی چه سهمی از تعهدات در صورت نکول، از راه‌های مختلف مثل وثیقه و … بازمی گردد.
نحوه برآورد ریسک اعتباری
برای برآورد ریسک اعتباری یا نکول باید مجموع جبری اقساط پرداخت نشده را در یک مقطع مثلاً ۳ ماهه حساب کنید. سپس آنرا تقسیم بر مجموع وام های همان دوره کنید که البته این نحوه برآورد در صنایع، کاربرد بیشتری دارد. شما باید از نرم افزارهای قدرتمند مانند Matlab برای به دست آوردن برآورد دقیق ریسک نکول استفاده کنید. در نظر داشته باشید که این برآورد به سختی محاسبه میشود و معمولاً انجام آن برعهده ی اقتصاددان های باتجربه و کارشناس های این حوزه است.
ریسک نکول در اوراق مالی
از اوراق مالی متنوعی که با ریسک نکول، مواجه میشوند؛ می توان به اوراق صکوک، اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و موارد دیگر اشاره کرد. معاملات اوراق به مهارت و دانش تخصصی نیاز دارد؛ به همین دلیل، توصیه می شود که اوراق مالی را بطور مستقیم نخرید ولی اگر می خواهید روی اوراق مالی، سرمایه گذاری کنید؛ بهتر است که از طریق صندوق ها اقدام نماید.
ریسک نکول آن دسته از اوراق مالی دولتی که در زمان مشخصی، بازپرداخت اصل و سودشان تضمین شده است؛ ضعیف تر می باشد. هدف از انتشار بسیاری از این اوراق برای جبران کسی بودجه و کسری منابع است و تضمین پرداخت آنها باعث میشود که میزان تقاضا در بازار اوراق های مالی، افزایش یابد. این مسأله به منظور ریسک کمتر، موجب هدایت صندوق ها به سمت خرید این اوراق میشود.
ریسک نکول در بازار سرمایه
ریسک سرمایه گذاری در بازار سرمایه، انواع گوناگونی دارد که از آن ها می توان به ریسک نکول اشاره کرد. در دهه های اخیر، اهمیت بازار سرمایه در دنیا به حدی بود که مدیریت ریسک، نقش بسزایی در بازار سرمایه پیدا کرد. این فرآیند که به آن ریسک اعتباری میگویند برای امور سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری، مؤثر است. ریسک اعتباری در تلاش است تا به ریسک نکول وام گیرنده اشاره کند. منظور از این بخش، ریسکی است که وام گیرنده برای پس دادن وجه در تاریخ موعد نتواند به تعهداتش عمل کند. این نکته را در نظر بگیرید که این ریسک را می توان با استفاده از سه عامل زیر مشاهده کرد:
- ریسک نکول Probability of Default که در قسمت مدیریت مالی قابل مشاهده است و نماد آن PD می باشد.
- ریسک سرمایه در معرض خطر Exposure of Default که با نماد EAD قابل نمایش است.
- زیان ناشی از ریسک Loss Given Default که نماد آن LGD است.
ریسک نکول برای هر نوع سرمایه‌گذاری یکسان و مشابه نیستگردآوری: بخش اقتصاد سرپوش
- 11
- 6
