دولت یازدهم از ابتدای استقرار تا کنون ۲۷۳.۲ میلیارد دلار نفت فروخته است. استقرار دولت در شرایطی رخ داد که ایران با تحر یم نفتی اتحادیه اروپا روبرو بود و میزان صادرات نفت به پایین ترین سطح در سه دهه گذشته رسیده بود. تلاش برای احیای بازارهای از دست رفته از یک سو و برنامه ریزی برای افزایش میزان تولید و صادرات از سوی دیگر سبب شد دولت یازدهم خیره کننده ترین آمار رشد تولید و صادرات نفت را در کارنامه خود ثبت کند.
با این حال شیب تازه ای که اقتصاد ایران در آن قرار گرفته است، می تواند بار دیگر آورده ارزی ایران از محل صادرات نفت را دستخوش تغییر نماید.
بررسی ها نشان می دهد میزان درآمد نفتی ایران در سال ۱۳۹۲ یعنی اولین سال استقرار دولت روحانی به ۶۴ میلیارد و ۵۴۰ میلیون دلار رسید. این رقم در سال پس از آن با کاهش قیمت نفت به ۵۵ میلیارد کاهش یافت . درامد نفتی ایران در سال ۱۳۹۴ با حفظ روند کاهشی به ۳۱ میلیارد دلار و در سال پس از آن ، بار دیگر به ۵۵.۷ میلیارد دلار افزایش یافت.افزایش صادرات نفتی مهمترین دلیل رشد قابل توجه درآمدهای ایران بود . سال گذشته نیز ایران ۶۵ میلیارد و ۸۱۸ میلیون دلار نفت فروخته است.به این ترتیب دولت یازدهم در فاصله سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ درامدی معادل با ۲۷۳.۲ میلیارد دلار از محل فروش نفت کسب کرد تا در قیاس با دوره مشابه قبل یعنی سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۱ ، کاهش چشمگیر درآمد را شاهد باشد.
احمدی‌نژاد؛ رویای تکرارنشدنی
درآمدهای نفتی دردوران احمدی نژاد رویایی دست نیافتنی است.سالیان طولانی این رکورد قابل شکستن نخواهد بود و قرن چهاردهم برای ایران با این فرصت از دست رفته عجین شده است.
هر چند بررسی ها نشان می دهد میزان تولید و صادرات نفت در دولت احمدی نژاد روندی کاهشی داشت اما بازار جهانی با دولت عدالت و مهرورزی سر سازگاری داشت چرا که به یمن قیمت های بالای نفت، دلارهای نفتی سرازیر ایران شدند. درآمد نفتی دولت احمدی نژاد بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی ۶۱۸ میلیارد دلار است. هر چند دولت نهم در اولین سال فعالیت ۴۸.۸ میلیارد دلار درآمد از محل فروش نفت داشت اما سالیانی نیز درامد ۸۰ تا ۱۱۸ میلیارد دلاری را در کارنامه خود ثبت کرد تا از این منظر غیر قابل رقابت با دولت های قبل و پس از خود باشد.
اخم نفت به اصلاحات
هر چند پرفراز و نشیب ترین تجربه نفتی از آن دولت روحانی است امابررسی ها از منظر میزان درآمد نفتی نشان می دهد دولت اصلاحات نیز اقبال بلندی در این حوزه نداشته است.
بررسی ها نشان می دهد میزان درآمد نفتی ایران در دوره اصلاحات حدود ۱۶۳ میلیارد دلار بوده است . اوپک میزان درآمد نفتی ایران در سال ۱۳۷۶ را در حدود ۱۰ میلیارد دلار عنوان کرده است اما آمار بانک مرکزی نشان می دهد دولت خاتمی از سال ۱۳۷۷ تا پایان سال ۱۳۸۳ حدود ۱۵۴ میلیارد دلار نفت فروخته است . به این ترتیب رقم تقریبی درآمد نفتی دولت با ترش‌رویی این بازار به دولت هفتم و هشتم ۱۶۴ میلیارد دلار بوده است.
در این دوره ایران حتی روی درآمد نفتی ۹.۹ میلیارد دلاری در سال ۱۳۷۷ را نیز به خود دید . بالاترین درآمد نفتی در سال های تصدی این دولت در سال ۱۳۸۳ محقق شد. در این سال ایران ۳۶.۳ میلیارد دلار نفت فروخت .
نمودار زیر میزان درآمد نفتی ایران را در بیست سال گذشته نشان می دهد.
زهرا علی اکبری
- 19
- 2
علیرضا مسگریان
۱۳۹۷/۴/۲۴ - ۱۳:۵۲
Permalink