كيفيت بنزين توليد داخل از بنزينی كه اكنون مصرف می كنيم، بدتر نيست

كيفيت بنزين توليد داخل از بنزيني كه اكنون مصرف مي‌كنيم، بدتر نيست.

حتي اگر تحريم‌ها اعمال شود، هيچ گونه مشكلي براي تامين بنزين داخل كشور نخواهيم داشت.

آرامش و مدیریت مصرف است که می‌تواند هماهنگی عرضه و تقاضا را به حالت تعادل بازگرداند.

هنوز تحريم‌ها بر سر اقتصاد ايران سايه نيفكنده اما بازار شايعات پيش فرا رسيدن ۱۳ آبان حسابي داغ است. جو رواني و نگراني‌ها بر سر مردم سايه افكنده و هيچ كدام از مسئولان حاضر نيستند روزه سكوت خود را بشكنند و ساعاتي با مردم به شكل شفاف و صادقانه صحبت كنند. با منفعل نشان دادن مسئولان روز به روز بر نگراني مردم افزوده مي‌شود.

چندي پيش نيز شايعه گراني بنزين موجب شد كه برخي شهرهاي كشور در مصرف بنزين ركورد بزنند و جو رواني حاكم بر جامعه موجب شد تا مردم صف‌هاي طولاني را در مقابل پمپ بنزين‌ها تشكيل دهند. به طوري كه اواخر هفته گذشته مردم از داخل شهرها به پمپ بنزین‌های میان جاده‌ای هم هجوم بردند تا باک‌های‌شان را پر کنند. از آنجايي كه ایران از مصرف کنندگان بزرگ بنزین در جهان به شمار مي‌آيد، تنش‌هاي اخير اقتصادي اين موضوع را دوچندان كرد و موجب شد كه تير امسال پر مصرف‌ترين ماه سال در مصرف بنزين باشد.

گزارش‌ها از مصرف بنزین در ایران حاکی از آن است که مصرف بنزین در تیربه مرز سه میلیارد لیتر رسیده است. بر این اساس ایرانی‌ها در تیر دو میلیارد و ۸۴۰ میلیون لیتر بنزین سوزاندند. مصرف بنزین از ابتدا تا انتهای تیر در سال جاری ۹۱ میلیون و ۷۰۰ هزار لیتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۸۴ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر) ۸.۵ درصد رشد داشته است. میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تا آخر تیر امسال ۸۶ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۷۹ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر) ۹.۶ درصد رشد داشته است.

گفتني است كه مصرف بيش از حد بنزين در ايران دلايل ديگري دارد؛‌ از جمله آن وجود خودروهای بی‌کیفیت و پر مصرف و تردد بالای شهری و برون شهری است. به طوری که سالیانه باید مبلغ قابل توجهی صرف واردات بنزین شود. البته با راه‌اندازی فازهای پالایشگاه پارس جنوبی، روند صعودی واردات بنزین متوقف شده است و اکنون حتی کمتر از میزان پیش بینی شده، بنزین وارد می‌شود.

توقف واردات صعودي بنزين

بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده، قرار بود در سه ماه نخست امسال به طور میانگین روزانه ۹ میلیون لیتر بنزین وارد شود اما این میزان به پنج میلیون و ۷۰۰ هزار لیتر کاهش یافت که نشان دهنده ۳۶ درصد واردات کمتر از برنامه پیش‌بینی شده است. پالایشگاه ستاره خلیج که تاکنون دو فاز آن به مدار آمده است، بارقه‌های امید را برای خودکفایی بنزین در کشور روشن کرد؛ به ‌گونه‌اي که نه‌تنها پرونده واردات بنزین به کشور بسته شد، بلکه پرونده صادرات بنزین به کشورهای دیگر گشوده شد و آمارها از تولید بیش از ۹۵ میلیون لیتر بنزین در روز خبر می‌دهند. ترازوی تولید و مصرف بنزین در ایران در دو سال اخیر برابر بوده است؛ هرچندگاهی کفه مصرف سنگین‌تر شده و با اینکه پالایشگاه‌ها در حد توان خود تولید کرده‌اند و دو فاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز به مدار آمده است، ولی بازهم فاصله‌ای بین مصرف و تولید بنزین وجود دارد که باید از طریق واردات پر شود.

رکورد مصرف بنزین شکسته شد

از سوي ديگر در بحبوحه اين شايعات استان گيلان جزو پرمصرف‌ترين‌ها اعلام شد و ركورد مصرف بنزين را زد. علی‌اصغر عباسی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گیلان چندي پيش از مصرف ۶ میلیون و ۱۱۵ هزار لیتر بنزین در استان طی روز گذشته خبر داد و گفت: مصرف این مقدار بنزین در استان بی سابقه است. با احتساب مصرف هر خودرو بین ۴۰ تا ۵۰ لیتر، ۱۵۲ هزار خودرو طی ۲۴ ساعت گذشته به جایگاه‌های عرضه در استان مراجعه و باک خود را از بنزین پر کرده‌اند. سه شنبه دو میلیون و ۹۵ هزار لیتر نسبت به روزقبل تر آن (دوشنبه) معادل ۵۲ درصد مصرف بنزین در استان بیشتر بوده است. ‌تنها آرامش و مدیریت مصرف است که می‌تواند هماهنگی عرضه و تقاضا را به حالت تعادل بازگرداند. به گفته او دولت برنامه‌ای برای تغییر نرخ و سهمیه بندی بنزین ندارد.

در این اطلاعیه که از روابط عمومی پالایش و پخش به استان‌های شمالی کشور ارسال شده، آمده است که بنزین مورد نیاز هموطنان در استان‌های شمالی کشور تامین شده و هیچ مشکلی در عرضه سوخت وجود ندارد و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران تمام تلاش خود را برای رفاه هموطنان در سفرهای تابستانی به کار گرفته است.

تكذيب افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی بنزین

پس از شایعه‌های فراوانی که اين اواخردر مورد افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی بنزین منتشر شد، معاون وزیر نفت به طور رسمی اعلام کرد دولت برنامه‌ای برای تغییر قیمت بنزین ندارد. علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش ‌و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با تاکید بر اینکه دولت هیچ برنامه‌ای برای تغییر قیمت بنزین یا سهمیه‌بندی آن ندارد، اعلام کرد: تولید و ذخایر به میزان لازم است.در ماه‌های اخیر و با الزام استفاده مجدد از کارت سوخت شایعه‌هایی مبنی بر سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین مطرح بود که در خبری که در پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی منتشر شد، از سوی معاون وزیر رد شد.

ميزان توليد بنزین در ایران

در سال ۹۲ تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور حدود ٦٠ میلیون لیتر در روز بود که سهم بنزین یورو ٤ از این میزان ٣.٤ میلیون لیتر در روز بود. این مقدار تا سال ۹۵ ثابت ماند. در سال ۹۶ فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس راه‌اندازی شد و تولید بنزین در سه ماهه آخر سال ۹۶ با تثبیت تولید در فاز اول ستاره خلیج فارس به ٧٥ میلیون لیتر در روز رسید که ٢٨ میلیون لیتر آن طبق استاندارد یورو ٤ بود.

با افتتاح فاز دوم ستاره خلیج فارس تولید بنزین در ایران توسط ١٠پالایشگاه به ٨٨ میلیون لیتر در روز رسید.با راه‌اندازی فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس ۱۲ تا ۱۳ میلیون لیتر بنزین به تولید داخل اضافه می‌شود و ظرفیت تولید بنزین تا آذر به ۱۰۰ میلیون لیتر می‌رسد که ۸۰ میلیون لیتر از ۱۰۰ میلیون لیتر مذکور طبق استاندارد یورو ۴ و یورو ۵ خواهد بود.طبق آخرین آمار، میانگین تولید بنزین در تیر امسال برابر با ۸۷ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر در روز بود که نسبت به تولید ۶۷ میلیون و ۶۰۰ هزار لیتری پارسال، بیانگر رشد ۲۹.۱ درصدی تولید بنزین در ایران است.

تولید به بیش از ۹۵ میلیون لیتر رسید

به گفته علیرضا آرمان‌مقدم مديرشرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، میزان تولید بنزین در ایران روزانه ۹۵ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر در روزهای آینده افزايش خواهد داشت و جای هیچ گونه نگرانی در تامین بنزین مورد نیاز کشور وجود ندارد. به دلیل همزمانی افزایش مصرف بنزین با تعمیرات اساسی برخی مجتمع‌های پتروشیمی تولیدکننده ماده افزودنی (MTBE)، بخشی از ظرفیت تولید بنزین در ایران به کارگرفته نشده است که به‌زودی و با تامین(MTBE) موردنیاز، تولید بنزین به روزانه ۹۵.۵ میلیون لیتر می‌رسد. این در حالی است که میانگین تولید روزانه بنزین از ابتدای مرداد به ۹۳ میلیون و ۸۰ هزار لیتر رسیده که در مقایسه با تولید ماه گذشته (۸۷ میلیون و ۲۶۰ هزار لیتر) رشد ۶.۷ درصدی داشته است.

در شرايط فعلي دست به قيمت‌ها نزنيد!

مرتضي بهروزي فر، كارشناس حوزه نفت و انرژي در اين‌باره  مي‌گويد:‌ با توجه به اتفاقاتي كه در سه سال گذشته در خصوص افزايش قيمت بنزين رقم خورده است و به‌خصوص مباحثي در باره راه اندازي ستاره خليج‌فارس مي‌توان گفت ما هيچ‌گونه مشكل داخلي براي تامين بنزين نخواهيم داشت. در خصوص كيفيت بنزين توليد داخل از بنزيني كه اكنون مصرف مي‌كنيم، بدتر نيست. ادعا مي‌شود كه يورو ۵ است.

اما مطمئنيم نسبت به بنزيني كه در حال حاضر در كشور مصرف مي‌شود و توليدات ديگر پالايشگاه‌ها، كيفيت پايين‌تري ندارد. بنده متخصص تعيين كيفيت بنزين نيستم اما ادعا مي‌شود كه حداقل استانداردها را دارد. حتي اگر تحريم‌ها اعمال شود، هيچ گونه مشكلي براي تامين بنزين داخل كشور نخواهيم داشت. يعني وضعيت مانند دوران احمدي نژاد نخواهد شد كه پتروشيمي را به عنوان بنزين استفاده كنيم. هر چند قانون به دولت اجازه داده است كه افزايش قيمت بنزين داشته باشيم، اما بعيد مي‌دانم كه در شرايط تورمي فعلي دولت بخواهد ريسك افزايش قيمت را تحمل كند و به شرايط تورمي فعلي دامن بزند؛ بنابراين افزايش قيمت بنزين دور از ذهن است.

متاسفانه تنش‌هاي رواني ايجاد شده در روزهاي اخير موجب هجوم مردم به پمپ بنزين‌ها شد. گويا مخالفان دولت و افرادي كه مي‌خواهند دولت را با بحران روبه رو سازند، اين شايعات را ايجاد مي‌كنند و مسائل اين چنيني به وجود مي‌آيد. عده‌اي معتقدند كه در زمينه قيمت بنزين بايد تغييراتي ايجاد شود؛ به اين خاطر كه يكي از دلايل اصلي قاچاق بنزين، قيمت پايين بنزين داخلي است‌ اما با توجه به شرايط فعلي و دلار بيش از ۱۰ هزار تومان چقدر مي‌توان افزايش قيمت داد و جلوي قاچاق بنزين را گرفت؟ قيمت بنزين در كشورهاي همسايه با قيمت ۴‌۵ و ۶ هزار تومان عرضه مي‌شود. نمي‌توان به يك‌باره قيمت بنزين را افزايش داد.

با كاهش ارزش پول ملي آن‌قدر تفاوت قيمت افزايش پيدا كرده است كه افزايش پلكاني آن و رساندن آن به قيمت فوب خليج فارس نيز عملي نيست. تفاوت قيمت آن‌قدر افزايش پيدا كرده كه اگر بخواهيم آن را به قيمت كشورهاي همسايه برسانيم، فكر مي‌كنم دچار مشكل اساسي شويم. درشرايط تورمي فعلي كه ارزش پول ملي به شدت كاهش پيدا كرده افزايش قيمت دو يا سه برابري بنزين گزينه مناسبي نبوده و پاسخگوي شرايط اقتصادي فعلي نيست. بنده به عنوان كارشناس اين حوزه،‌دست زدن به قيمت بنزين را به صلاح كشور و شرايط اقتصادي و اجتماعي فعلي نمي‎‌بينم.