۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان، سدی به نام کرخه قرار دارد که این روزها برخی نگران ترک خوردن آن هستند. اما مدیریت منابع آب این استان و مدیرعامل این سد مدعی هستند که خطری سد کرخه را تهدید نمیکند و نباید به شایعات گوش داد.
در این باره مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان میگوید: «سد کرخه از نظر فنی و مهندسی هیچ مشکلی ندارد و کاملاً ایمن است. احتمال شکستن و یا ترک خوردن این سد وجود ندارد و مدیریت خروجی آن نیز با دقت و بر اساس دستورالعملهای بهرهبرداری آن در حال انجام است.»
فرهاد ایزدجو به «ایران» گفت: «سد کرخه از ابتدای سالجاری دو سیلاب مخرب را مهار کرده است.»
به گفته ایزدجو در حال حاضر حدود ۹۷ درصد مخازن سدهای استان خوزستان پر شده است.
آخرین آمارها نشان میدهد که آورد بخش سیلابی رودخانههای استان خوزستان هشت میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب بوده که از این میزان ۳ میلیارد و ۴۶۰ میلیون متر مکعب در مخازن سدها نگهداری و مابقی آن رهاسازی شده است. آورد طبیعی رودخانههای این استان هم از ابتدای سال آبی ۹۸-۹۷ (اول مهرماه) تاکنون ۲۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب بوده که از این مقدار حدود ۱۷ میلیارد و ۹۰۰ میلیون متر مکعب از مخزن سدها خارج شده است.
آغاز فرایند کاهش خروجی سدهای خوزستان
وزیر نیرو روز گذشته در خوزستان بود تا از نزدیک وضعیت مناطق درگیر در سیل، سدهای کرخه و دز و مدیریت سیلاب در این سدها را بررسی و مدیریت کند. رضا اردکانیان در جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران استان خوزستان هم یک تصمیم مهم دولت برای کاهش فشار بر سد کرخه را اعلام کرد. به این ترتیب که حجم نگهداری آب در سد سیمره افزایش خواهد یافت تا فشار کمتری بر سد کرخه وارد شود و در نهایت خروجی این سد کاهش یابد. سد سیمره در مسیر رودخانه سیمره و در شهرستان بدره استان ایلام قرار دارد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو، وی در این خصوص گفت: «تصمیم گرفتهایم که با حمایتهای دولت، پشتیبانی معاون اول رئیس جمهور، وزیر کشور، رئیس سازمان برنامه و بودجه و ان شاءالله استاندار خوزستان، بتوانیم بهصورت موقتی حجم نگهداری آب در مخزن سیمره را افزایش داده و فشار روی کرخه را کم کنیم و با کاهش این فشار امکان کاهش خروجی را داشته باشیم. این اتفاق خوبی است.» او همچنین به آغاز فرآیند کاهش خروجی سدها اشاره کرد و توضیح داد: «به استناد محاسباتی که همکاران ما در تیم مشورتی انجام دادهاند، شرایطی پیش آمده که در یک بازه زمانی کوتاه مدت میتوانیم مقداری از خروجیها را به نفع کاهش فشار روی پایین دست بویژه در منطقه اهواز کاهش دهیم. البته مجدداً در پایان این دوره چند روزه با اتکا به اطلاعات جدیدی که دریافت میشود، محاسبات مجددی صورت میگیرد. امیدواری ما این است که محاسبات مجدد در راستای استمرار همین وضعیت باشد. اما آمادگی داریم در صورتی که شرایط روزهای آتی به گونه دیگری رقم خورد ما در محدودهای باشیم که امکان تصحیح تصمیمات را داشته باشیم.»
وزیر نیرو میگوید: «بهرغم عدم قطعیتی که در ذات بحث هیدرولوژی هست، سعی میکنیم با دقت بالا و تقریب حداقل به اصطلاح ورودی و خروجیها را تنظیم کنیم، ما سازههای بزرگی مثل سد گتوند و سد کرخه داریم که از دوران بهرهبرداری تاکنون برای اولین بار است به این ارتفاع میرسند و موظف هستیم دستورالعملهای بهرهبرداری را رعایت کنیم.»
اردکانیان با اشاره به اینکه همه با هم در حال مدیریت ریسک هستیم، توضیح داد: «این اصطلاح در ادبیات ما به غلط مدیریت خطر ترجمه شده که درست آن مدیریت جسارت است. یعنی میپذیریم که با اتکا به علم و تجربه یک نوع مصالحه بین هزینههای مختلف انجام دهیم و هزینههای حداقلی را انتخاب کنیم.»
او ادامه داد: «تردید ندارم که بعد از عبور از این شرایط و ثبت و ضبط عملکردها در بخشهای مختلف، بهرغم همه مشکلاتی که برای هموطنان ما ایجاد شده مجموعاً عملکرد جمهوری اسلامی در برخورد با این سیلاب در جهان، عملکرد شاخصی شمرده خواهد شد. سیلاب وسیعی بوده که اگر نگوییم بیسابقه قطعاً کم سابقه بوده است و امیدواریم کماکان با همین فعل ماضی در مورد آن صحبت کنیم. همانطوری که رهبری فرمودند سیل برکاتی دارد و صدماتی که ما همه جمع هستیم تا آنها را به حداقل برسانیم.
سدسازی با محاسبه حداکثر سیل محتمل
سد کرخه یکی از بزرگترین سدهای خاکی دنیا و با تاجی به طول ۳۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران است. در مطالعات طرح توسعه این سد علاوه بر مهندسان ایرانی، ایتالیاییها و امریکاییها هم حضور داشتهاند و دستورالعمل بهرهبرداری مشخصی دارد که منطبق بر مطالعات فنی، مهندسی و محیط زیستی بالادست و پایین دست سد است.
درباره احتمال شکستن این سد و سدهای مشابه در اثر سیلاب اخیراً حبیبالله بیطرف وزیر نیروی دولتهای هفتم و هشتم به «ایران» گفت: «محال است که سدهای بزرگ دچار شکستگی و ایجاد خسارت شوند. دلیل آن هم این است که مهندسین مشاور سدهای بزرگ را بر اساس محاسبه حداکثر سیل محتمل (PMF) در رودخانه طراحی میکنند. یعنی حتی دوره سیلابی را دهها هزار سال عقبتر میبرند و از آنجایی که وقوع این سیل غیرممکن است، هیچگاه شکستگی پیش نخواهد آمد. به عبارت دیگر سدی که آن سیل عظیم را بتواند از دریچههای خود عبور دهد، محال است که دچار شکستگی شود.»
شرایط سدهای کشور نرمال است
میثم جعفرزاده مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل نیز میگوید: «در حال حاضر سد کرخه در پایداری کامل قرار دارد و شایعاتی که در فضای مجازی مبنی بر ترک خوردن این سد یا اوضاع نابسامان در این سد یا سدهای دیگر همچون گتوند و سیمره منتشر میشود، صحت ندارد.»
او با تأکید بر این مسأله که خروجی سد کرخه کاهش یافته تا وضعیت اهواز بهبود یابد، اظهار کرد: «میتوان گفت که اکنون وضعیت بهبود یافته و شرایط نرمالی را در سدهای کشور شاهد هستیم.» مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل درباره اقدامات صورت گرفته برای پسزدگی فاضلاب در شهر اهواز گفت: «مشکل پسزدگی فاضلاب ناشی از چند نقطه بحرانی در این شهر به دلیل ریزش شبکههای فاضلاب بود که برای مهار این مشکل دو پروژه اضطراری تعریف شده و طبق برنامه در مرحله اجرا قرار گرفته است. تیمهای عملیاتی در حال فعالیت هستند تا در سریعترین زمان ممکن بحث پسزدگی فاضلاب برطرف شود.»
عطیه لباف
- 12
- 5
