آخرین آمار سهام شناور آزاد شرکت‌های فرابورسی

به گزارش دنیای اقتصاد، آخرین آمار منتشر شده از سهام شناور آزاد شرکت‌های فرابورسی روی سامانه کدال حکایت از این واقعیت دارد که مالکیت بخش عمده‌ای از سهام شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار، در اختیار سهامداران عمده یا فعالان حقوقی دولتی و شبه دولتی (تامین اجتماعی، سهام عدالت، صندوق های بازنشستگی، بیمه‌ها و...) است.

این آمار نشان می‌دهد که نه تنها سهام قابل معامله شرکت‌های فرابورسی در دوره یک‌ساله مورد بررسی افزایش نیافته است، بلکه با کاهش ۴/ ۰واحد درصدی مواجه شده است. شرایطی که قفلی نامحسوس برای دستیابی به رونق پایدار بازار سهام است. باید اذعان داشت حجم سهام شناور آزاد از جهات گوناگون بر بازار اوارق بهادار تاثیرگذار است.

 افزایش عمق، نقدشوندگی سهام و تاثیر دست‌کم غیرمستقیم بر افزایش کارآیی بازار را می‌توان از جمله اثرات افزایش سهام شناور آزاد دانست. مطابق دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس ایران (مصوب ۲۵ فروردین ۱۳۸۸ هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) میزان سهام شناور آزاد شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران یکی از شرایط تداوم پذیرش محسوب شده و ضروری است.

این میزان برای هر شرکت در بازارها و تابلوهای مختلف حداقل به میزان درصدهای تعیین شده در این دستورالعمل به شرح ۱۰ درصد برای بازار اول و ۵ درصد برای بازار دوم است. این در حالی است که آخرین آمار منتشر شده از سهام آزاد شناور شرکت‌های فرابورسی روی سامانه کدال نشان می‌دهد در حال حاضر سهام شناور آزاد ۱۳ شرکت فرابورسی زیر ۵ درصد است و ۱۴ شرکت نیز سهام شناوری بین ۵ تا ۱۰ درصد دارند.

حجم پایین سهام شناور آزاد در این بازار، نقدشوندگی پایین سهام را به دنبال خواهد داشت. مطالعات در بازارهای مالی نشان می‌دهد افزایش سهام شناور آزاد موجب کاهش امکان دستکاری قیمت، کاهش ریسک نقدشوندگی و دستیابی به قیمت عادلانه‌ نزدیک به ارزش ذاتی می‌شود. سهام شناور آزاد اندک نشانگر آن است که مقدار کمی از سهام شرکت برای معامله در دسترس است و در نتیجه احتمال انحراف قیمت روز از قیمت منصفانه زیاد است.

در عین حال یکی از مهم‌ترین‌ مزایای بازار سهام نقدشوندگی بالا است. نسبتی که توضیح‌دهنده توانایی بازار در جذب معاملات بزرگ بدون ایجاد نوسان شدید در قیمت‌ها بوده و می‌‌توان با تقسیم جمع ارزش معاملات یک بازار بر متوسط ارزش کل آن بازار در یک دوره زمانی آن را محاسبه کرد. در مقابل پایین بودن این نسبت از طرفی جذابیت خرید را برای سهامداران یک بازار کاهش می‌دهد و از طرف دیگر به علت کم بودن سهام قابل معامله، نقدشوندگی سهام آن بازار با کاهش قابل توجهی روبه‌رو‌ می‌شود.

 آخرین وضعیت سهام شناور آزاد در فرابورس

بر اساس آخرین محاسبات مربوط به دوره یکساله منتهی به ۳۱ شهریور ۱۳۹۶، درصد سهام شناور آزاد شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران با کاهش ۴/ ۰ واحد درصدی نسبت به سال گذشته، به حدود ۸/ ۲۰ درصد رسیده است.در این میان ۵ شرکت دارای سهام شناور بالای ۵۰ درصد، ۲۵ شرکت دارای سهام شناوری میان ۲۵ تا ۵۰ درصد، ۳۴ شرکت دارای سهام شناوری میان ۱۰ تا ۲۵ درصد و ۲۲ شرکت نیز دارای سهام شناور بین یک تا ۱۰ درصد هستند.

در این میان شرکت‌های فولاد هرمزگان جنوب و پتروشیمی‌مارون به‌عنوان شرکت‌های دارای سهام شناور زیر یک درصد شناخته می‌شوند. درصد سهام شناور آزاد بانک ایران زمین، بانک دی و بانک گردشگری نیز به دلیل توقف طولانی مدت و بیش از یک‌ساله، به صفر درصد رسید.

بر‌اساس این گزارش در دوره مزبور، صنایع فولاد آلیاژی یزد با حدود ۱۰۰ درصد، بیشترین درصد سهام شناور آزاد فرابورسی را به خود اختصاص داد. شرکت سیمان لار سبزوار با ۲۳/ ۹۳ درصد، سرمایه‌گذاری توسعه عمران استان کرمان با ۹۷/ ۷۴ درصد و سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان با ۷۵/ ۶۰ درصد در رتبه‌های بعدی جدول شرکت‌های فرابورسی با بیشترین سهام شناور آزاد قرار گرفتند.

گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی نیز سهام شناور آزاد بالای ۵۰ درصد را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که بیمه میهن، پالایش نفت شیراز، کشتیرانی دریای خزر و ۷شرکت دیگر نیز از جمله شرکت‌هایی بودند که سهام شناور آزاد  کمتر از ۵ درصد داشتند.

 آخرین تغییرات فرابورسی‌ها

بر اساس آخرین محاسبات مربوط به دوره منتهی به ۳۱ شهریور ۱۳۹۶، سهام شناور آزاد ۴۳ شرکت فرابورسی افزایش و ۳۳ شرکت با کاهش همراه شده است. برآیند کلی این تغییرات کاهش ۴/ ۰ واحد درصدی سهام شناور آزاد در بورس تهران بوده است. بیشترین سهم از کاهش سهام شناور آزاد نیز در دوره مورد بررسی به کاهش ۷/ ۳۱ واحد درصدی سهم شناور آزاد شرکت صنعتی معدنی شمال شرق شاهرود اختصاص دارد. بر این اساس سهام شناور آزاد «کشرق» از ۷/ ۶۳ درصد در شهریور ۹۵ به ۹۴/ ۳۱ درصد در دوره منتهی به ۳۱ شهریور ۹۶ کاهش پیدا کرد.

«شلیا» نیز در دوره گزارش شده، شاهد کاهش ۸/ ۲۷ واحد درصد سهام قابل معامله در فرابورس ایران بود. در مقابل اما شاهد افزایش ۳/ ۲۲ واحد درصد سهام شناور آزاد شرکت ریل سیر کوثر صنایع فولاد آلیاژی یزد از ۷/ ۷۷ درصد به ۹۸/ ۹۹ درصد در دوره مذکور بودیم. «مفاخر» نیز در این دوره، سهام قابل معامله خود را ۹/ ۲۱ واحد درصد افزایش داد.

طبق اعلام اداره نظارت بر ناشران فرابورسی سازمان بورس و اوراق بهادار، سهام شناور اعلام شده با احتساب ضریب شناوری ارائه شده است. (ضریب شناور از حاصل تقسیم تعداد روزهایی از دوره مالی که طی آن معاملات سهم در بازار عادی بیش از ۰۰۰۱/ ۰ تعداد سهام ناشر است، بر نصف روزهای معاملاتی آن دوره به دست می‌آید و حداکثر معادل یک خواهد بود). شروع دوره مالی برای تمامی شرکت‌ها (به‌جز عرضه شده طی دوره که متناسب با روز عرضه تا آخر دوره محاسبه شده است) از تاریخ ۰۱/ ۰۷/ ۹۵ تا ۳۱/ ۰۶/ ۹۶ در نظر گرفته شده است.