به گزارش دنیای اقتصاد، نماگر بورس تهران در پایان معاملات روز گذشته با افت ۷۷۲ واحدی (معادل ۸/ ۰ درصد) مواجه شد و ضمن واگذاری کانال ۹۵ هزار واحدی، در پایان معاملات در سطح ۹۴ هزار و ۴۹۴ واحدی (کمترین سطح شاخص از ۲۲ آذر ۹۶) آرام گرفت. به نظر می‌رسد دخالت سیاستگذار در بازار ارز و تک‌نرخی کردن دلار در قیمت ۴۲۰۰ تومان پس از جهش قابل توجه این ارز تا سطح ۶ هزار تومانی، مهمترین عامل اثرگذار بر روند فعلی بازار سهام است. در عین حال ریسک‌های سیستماتیک ناشی از نزدیک شدن به زمان اعلام نظر ترامپ درخصوص برجام در شامگاه ۲۲ اردیبهشت و تشدید بحران کم‌آبی به‌عنوان عامل فشار بر فعالیت شرکت‌های فولادی واقع در شهرهای مرکزی کشور به‌عنوان دیگر عوامل اثرگذار بر ریزش این روزهای بورس تهران شناسایی می‌شوند.
ریسک جدی اقتصاد ایران
در حال حاضر به نظر می‌رسد چشم‌انداز مبهم نرخ دلار و در کنار آن تداوم ریسک‌های سیستماتیک مربوط به برجام، مهمترین ریسک موجود در اقتصاد ایران است. با وجود این، در حال حاضر اقتصاد ایران با ریسک‌های مهم‌تری روبه‌رو ست که بخش عمده‌ای از آن، از شیوه مدیریت مقامات سیاستگذار نشات می‌گیرد. چندی پیش نیز اکونومیست در مقاله‌ای به تشریح این موضوع پرداخت و عنوان کرد: در حال حاضر ضعف مدیریت، تهدید جدی‌تری نسبت به تحریم‌ها و برجام برای اقتصاد ایران است. در این خصوص می‌توان به تصمیمات غیرکارشناسانه و نادرست مقام سیاستگذار در دهه‌های اخیر اشاره کرد.تصمیماتی خلق‌الساعه که بازار سهام را به‌عنوان ویترین اقتصاد کشور تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. دخالت‌های سیاستگذار در تعیین دستوری نرخ ارز تازه‌ترین این تصمیمات است که موجب فشار بر معاملات سهام شده است.
تصمیماتی که تاوان آنها را کل اقتصاد می‌پردازد. بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند این سیاست‌های دستوری در ادامه برخی تصمیمات و اولویت‌های نادرست دولت به منظور کنترل تورم، نتیجه‌ای جز فشار بر تولید داخلی و به تبع آن بازار سهام نخواهد داشت؛ چرا که سرکوب تورم تنها انعکاس واقعیت را به تاخیر انداخته و در ادامه موج تورمی قوی‌تری را به دنبال دارد. به هر حال، گستردگی ابهامات درخصوص موارد مختلف اثرگذار بر اقتصاد، سرمایه‌گذاران را دچار سردرگمی و تردید کرده است. در این شرایط نیز طبیعتا از جذابیت بورس کاسته شده و سرمایه‌گذار کمتر توجهی به میزان سودآوری شرکت‌ها کرده و ترجیح می‌دهد از سرمایه‌گذاری در این بازار عقب‌نشینی کند.
انتظار فعالان بازار برای تداوم روند فرسایشی
ولید هلالات، کارشناس بازار سهام در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی بازار سهام در حال حاضر کمبود نقدینگی و کاهش محسوس حجم معاملات است. باید توجه داشت زمانی که حجم معاملات افت زیادی را تجربه می‌کند و به عبارتی خروج سرمایه بسیار پررنگ‌تر می‌شود، شرایط بازار سهام به همین شکل کم‌رمق و فرسایشی می‌شود. در این شرایط فروشندگان سهام مجبورند قیمت‌ها را پایین‌تر در نظر بگیرند با وجود این سرمایه‌گذاران تمایلی به خرید سهام در آن قیمت‌ها نیز ندارند.
وی اضافه کرد: این عدم تمایل سرمایه‌گذاران برای ورود به بازار سهام به فضای انتظاری این روزهای اقتصاد ایران باز‌می‌گردد. فضایی که عمدتا از عدم شفافیت بازار دلار، شرایط نامناسب و غیر‌روشن اقتصاد داخلی، نزدیک شدن به ۲۲ اردیبهشت یعنی زمان اعلام نظر ترامپ درخصوص برجام و پررنگ شدن احتمال خروج آمریکا از این توافق نشات می‌گیرد. هلالات تاکید کرد: در حال حاضر مشکل بنیادی در بازار مشاهده نمی‌شود و حتی انتظار می‌رود در گزارش‌های بهار شاهد افزایش سودآوری بسیاری از شرکت‌های سهامی باشیم. اما باید توجه داشت همواره به دنبال فرسایشی شدن فضای معاملاتی، افت بازار نمایان می‌شود. افتی که نمی‌توان درخصوص زمان بازگشت آن اظهار نظر کرد.
این کارشناس بازار سهام تصریح کرد: ریسک‌های کنونی اثرگذار بر بازار سهام کاملا واقعی بوده و رفتار هیجانی از سوی سرمایه‌گذاران دیده نمی‌شود. باید اذعان کرد حتی اگر ریسک‌های پس از خروج آمریکا از برجام کنترل شود اما به هر حال این رخداد اثر منفی خود را بر اقتصاد و در صدر آن بازار سهام به جا می‌گذارد. تشدید جنگ تجاری میان دو غول بزرگ اقتصادی دنیا یعنی آمریکا و چین، شرایط آشفته اقتصاد داخلی همچون تلاطم بازار سکه و ارز و همچنین جدی‌تر شدن بحران خشکسالی و قرار گرفتن شرکت‌های بزرگ بورسی همچون فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها در فلات مرکزی کشور که به شدت با مشکل کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند، همگی می‌توانند ریسک موجود در بازار سهام را تشدید کنند.
وی افزود: هر کدام از ریسک‌های مذکور، جنسی دارند اما به اعتقاد من در حال حاضر ریسک سیاسی از وزن بیشتری برخوردار است. ریسک آب، ریسک مهمی است اما موضوعی ناشناخته است و نمی‌توان درخصوص آن به روشنی اظهارنظر کرد. ریسک‌های سیاسی همچون ریسک برجام اما تاکنون بارها تجربه شده و اثرات آن بر بازار سهام نیز مشاهده شده است. هلالات خاطرنشان کرد: هفته گذشته شرایط بازار مثبت ارزیابی می‌شد. در این هفته با وجود اینکه شرایط تغییری نکرده است اما تمایلی به خرید در بازار سهام مشاهده نمی‌شود. به این ترتیب احتمال می‌رود همین روند فرسایشی تداوم پیدا کند.
روند بورس از نگاه یک تکنیکالیست
مهرداد خالقی، دیگر کارشناس بازار سهام نیز نگاهی تکنیکالی به وضعیت این روزهای بازار سهام می‌اندازد. به عقیده وی، ریسک نزدیک شدن به زمان اعلام نظر ترامپ درخصوص برجام، مهمترین موضوعی است که در‌حال حاضر مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته است. وی ادامه داد: پیش از این ریسک بازار دلار و سکه بازار سهام را تحت تاثیر خود قرار داده بود. حال با تشخیص مقام سیاستگذار، ترمز بازار ارز کشیده شد و در بازار سکه نیز محدودیت‌هایی قرار داده شد تا این دو بازار موازی به حالت کما فرو روند. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد دیگر ریسکی جدی از جانب این دو بازار، بورس را مورد تهدید قرار ندهد. از دیگر عوامل اثرگذار بر بازار سهام می‌توان به گزارش‌های ماهانه و فصلی شرکت‌ها اشاره کرد. تا این‌جای کار گزارش‌های مناسبی از سوی شرکت‌های سهامی روی سامانه کدال قرار گرفته است. فصل مجامع نیز می‌تواند سبب رقیق شدن قیمت‌ها و افزایش جذابیت P/ E سهام برای فعالان بازار شود.
تاملی بر روند دیروز بازار سهام
همان‌طور که اشاره شد روز گذشته بورس تهران با ثبت بیشترین افت از ۲۳ اسفند سال گذشته، کانال ۹۵ هزار واحدی را واگذار کرد. در این میان، کاهش کمتر شاخص کل هم وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) نسبت به شاخص کل نشان از افت قیمت بیشتر نمادهای بزرگ بازار سهام دارد. ارزش معاملات خرد سهام در این روز نیز در سطح ۷۷ میلیارد تومان قرار گرفت. موضوعی که نشان‌دهنده حاکمیت رکود بر بازار سهام است. میانگین ارزش معاملات از ابتدای سال تاکنون تنها رقم ۹۰ میلیارد تومان را نشان می‌دهد. این در حالی است که این متغیر در مدت مشابه سال گذشته بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان بود.
در معاملات دیروز، فولادی‌ها در پی تشدید فشار فروش معامله‌گران در محدوده منفی قیمتی دادوستد شدند. نماد معاملاتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان لیدر این گروه، در صدر نمادهای با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص کل قرار گرفت. روند ادامه‌دار افت قیمتی این نماد را می‌توان ناشی از عدم عرضه محصولات این شرکت در معاملات هفته گذشته بورس کالا و همچنین رشد ۱۶ برابری بهای آب مصرفی واحدهای فولادسازی استان اصفهان به دلیل بحران کم آبی دانست. در میان سنگ‌آهنی‌ها نیز دیروز معاملات سه نماد «کچاد»، «کگل» و «کنور» با افت قیمتی روبه‌رو شد.
نماد معاملاتی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر یکی از نمادهای اثرگذار بر افت شاخص کل دیروز بورس تهران بود. این نماد و حق تقدم آن از جمله نمادهای سهامی هستند که در انتظار عرضه شمش از سوی فولاد خوزستان در بورس کالا هستند. در گروه روی، با‌وجود رشد قیمت فلز روی در بازارهای جهانی (قرارگیری در سطوح ۳۲۳۲ دلار در هر تن)، معاملات «فاسمین» در محدوده منفی قیمتی قرار گرفت. سایر نمادهای هم گروه «فاسمین»، اما با رشد قیمت همراه شدند.
بزرگ‌ترین صنعت بورس یعنی تولیدکنندگان محصولات شیمیایی که بیش از یک‌پنجم ارزش بازار بورس را تشکیل می‌دهد، نیز روز گذشته با افت شاخص مواجه شد. تصمیم ناگهانی دولت برای کنترل نوسانات ارزی (تک‌نرخی کردن ارز در قیمت ۴۲۰۰ تومان) سبب شد تا قیمت‌گذاری برخی محصولات تولیدی این شرکت‌ها در بورس کالا با دلار ۴۲۰۰ تومانی انجام شود.
این در حالی است که پیش از این، این روند با نرخ محاسباتی حدود ۴۹۰۰ تومان صورت می‌گرفت و حال افتی قابل توجه در قیمت‌گذاری محصولات این شرکت‌ها رخ داده است.در مجموع، بررسی روند صنایع بورسی در روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ صنعت مورد بررسی، شاخص ۱۱ صنعت با رشد همراه شد و ۲۳ صنعت نیز معاملات روزانه خود را با افت پشت سر گذاشتند. (شاخص ۴صنعت بدون تغییر ماند). بیشترین بازدهی‌های دیروز بورس تهران (معادل ۵ درصد) از آن صنعت محصولات چوبی با تک نماد «چفیبر» شد. پس از آن نیز گروه محصولات کاغذی با رشد حدود ۴ درصدی همراه شد. روز گذشته خالص تغییر مالکیت میان بازیگران اصلی بازار، بار دیگر به‌نام سهامداران حقوقی بازار رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۷۱میلیون سهم به ارزش ۱۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران حقیقی به پرتفوی حقوقی‌ها منتقل شد.
فاطمه اسماعیلی
- 10
- 6
