سرهنگ علیفر: بازگشت کی‌روش تصمیم احمقانه‌ای بود!

جام جهانی ۲۰۲۲ قطر این روزها در حال برگزاری است و مطابق دوره‌های اخیر مسابقات از تلویزیون به صورت زنده پخش می‌شود. علیرضا علیفر یکی از گزارشگرانی بود که در چند سال گذشته فعالیت زیادی داشت و بازی‌های زیادی را گزارش می‌کرد. با این حال در این دوره کمتر از قبل فرصت گزارش مسابقات به علیفر رسیده و حضور او کمرنگ شده است. به همین بهانه به سراغ علیفر رفتیم و درباره کیفیت این دوره از جام جهانی و علت کمرنگ شدن حضورش با او گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:

سطح کیفی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را چه طور می بینید؟

جام جهانی از نظر من در دو دوره گذشته بسیار سطح پایین بود، اما در این دوره یک مقدار با تعویض نسل فوتبال بهتر شده است، نسبت به دو دوره گذشته. ولی اگر بخواهیم با جام جهانی ۹۸ یا حتی ۸۲ مقایسه کنیم می بینیم سطح بسیار پایین تر است. آن هایی که اهالی فوتبال هستند و صحبت می کنند برای این ضعف دلایل دیگری را بیان می کنند، خیلی سوادش را ندارند، این تعویض نسل فوتبال به اجبار هست و دست کسی نیست و باید انجام شود، مثال روشنش برای آگاهی هموطنانمان همان تیم ملی خودمان است. نسل بازیکنان ما در جام جهانی ۱۹۹۸ را مقایسه کنید، همه ستاره بودند، حتی کسانی که روی نیمکت نشسته بودند کسانی بودند که در واقع مربی که شناخت روی بازیکن دارد می دانست از کدام کجا استفاده کند. در بعضی از پست ها حتی انقدر بازیکن داشتیم که نمی دانستند از کدام استفاده کنند. بعد نسل فوتبال چندین بار عوض شد و در دو جام جام جهانی گذشته من سطح بسیار ضعیفی دیدم، مثلا هلند ۷۴ و ۷۸ اسطوره ای است، شما می بیند در جام ملت ها و در جام جهانی به فینال می رسند، آن تیم را که می بینید، اصلا نمی دانم چه ویژگی باید برایشان استفاده کرد، این تیم الان اصلا قابل مقایسه نیست و مثل فیل و فنجان می ماند.

عملکرد ایران را چه طور دیدید؟

من در این دوره بهتر دیدم، نسلی که عوض شده از دو دوره گذشته اش بهتر است، هشت سال قبل و ده سال قبل نسل فوتبال عوض شده. در کشور ما خیلی نسل تغیر نکرده است. آن قدر که در اروپا نسل عوض شده و به اوج نزدیک شده اند، ما به نسبت کاری نکردیم. الان تیم تهی از ستاره است. ببنید ستاره در فوتبال به هر کسی نمی شود گفت، الان در جمع ۱۱ بازیکن ما در زمین اگر بخواهید نام ستاره روی کسی بگذارید، حالا من نام نمی برم، شاید خیلی بخواهیم خوش بین باشیم ۳ یا ۲ نفر ستاره هستند و بقیه بسیار معمولی هستند. من این را درباره ایران می گویم در اروپا که بسیار متفاوت است. به نظر من سطح کیفی جام جهانی در این دوره بهتر است، ضمن این که شگفتی ها کم تر است. البته باز شگفتی را باید دید به چه شکل تعبیر و تفسیر می کنیم.

شاید بگوییم این که ژاپن اسپانیا را می برد و صدر نشین می شود شگفتی است، که شگفتی هم هست ولی باز شما نسل فوتبال آلمان را در نظر بگیرید، در صورتی که من مربی حال حاضر آلمان را یکی از بهترین مربی های حال حاضر دنیا می دانم ولی مثل جنگنده ای است که اسلحه آخرین مدل ندارد. من معتقدم شگفتی ها کمتر بوده، عربستان اگر آرژانتین را می برد یا ژاپن آلمان و اسپانیا را این ها قدرت این تیم ها را نشان نمی دهد ، عربستان بعدش میاید به تیم های پایین تر از آرژانتین می بازد، این به دلیل ضعیف شدن تیم های بزرگ است. شما این آلمان را با آلمان دهه ۷۰ با ۸۰ میلادی مقایسه کنید، که هیج تیمی یارایای مقاوت مقابلش را نداشت و هر بازیکنی که می رفت یکی بهتر می آمد، حالا تیم فعلی را بببینید، تیم بسیار معمولی در سطح لهستان و سوئیس است و خب می بازد.

در مورد ایران، اسکوچیچ برکنار شد و کی روش آمد، این تغیر را مثبت دیدید؟

شما وقتی می خواهید رستوران باز کنید، اول باز می کنید بعد می گویید من یک آشپر فوق العاده خوب می خواهم که توانایی زیاد داشته باشد و غذا ها با مدیریت او و چند کمک آشپز درست شود، بعد چند نفر را به شما معرفی می کنند، شما یک نفر را می آوری و می بینی فوق العاده است. یعنی جوری غذا را می پزد که مشتری ها چندین بار دیگر هم می آیند، خب من اگر صاحب آن رستوران باشم و آن سرآشپز را عوض کنم، واژه ای جز کار احمقانه نمی شود روی کار من گذاشت.

حالا ما دوران کرونا، تغییر نسل و ضعیف شدن تیم ملی و آن وضعیت که هیچکس جرعت نمی کرد مسئولیت تیم را قبول بکند، یک نفر آمده و قبول کرده و واقعا موفق عمل کرده است، با توجه به شرایطی که بوده است، بهترین عملکرد را داشته است و بهترین نتیجه را گرفته و تیم را با افتخار و سربلندی به جام جهانی می برد، آن هم با آن نسل سوخته تغیر کرده، خب وقتی آن را عوض کنیم جز احمقانه چیزی می توان گفت؟ من بی ادب نیستم، ولی جز این واژه برای این کار پیدا نمی کنم. ما قبلا یک آشپز داشتیم همه غذا ها را می سوزانده، حالا که آشپز خوب را پیدا کردیم و رستوران شلوغ شده و جا نداریم، اخراجش می کنیم و آشپزی که غذا را می سوزانده می آوریم. آقی کی روش ۷ یا ۸ سال پول ملت مارا گرفت خورد و کار مفیدی انجام نداد.

من از ساعت اولی که این آقا آمد مخالفش بودم، این آدم شخصیتش برای من محترم است و معروف هم هست و دستیار فرگوسن هم بوده، ولی چیزی بلد نیست، شما در خبرنگاری ممکن است دستیار بزرگترین خبرنگار و فوتبال نویس دنیا بشوی ولی استعداد نداشته باشی، باید شغلت را عوض کنی. این آقا دستیار فرگوسن بود ولی چیزی از فوتبال نمی فهمد. من چه قدر در این ۸ سال حرص خوردم و گفتم این آدم این کاره نیست و فوتبال بلد نیست. ۸ سال پول ملت خورد و جمعا ۴ ماه هم در ایران نبود.

یعنی مقصر ناکامی ما در جام جهانی کی‌روش بود؟

خب وقتی این آدم را کسی می آورد، البته که من کی روش را مقصر نمی دانم، من خودم و شما را مثال می زنم، شما خبرنگار هستی، به شما می گویند بیاد وزیر ارشاد بشو، خب شما صددرصد قبول می کنی، رای اعتماد مجلس را هم می گیری، بعد وزیر می شوی و می بینی هیچ کاری بلد نیستی، شما اصلا مقصر نیستی، به من بگویند وزیر ورزش بشو، قبول می کنم، به آقای کی روش هم وقتی برای بخور و بخواب پول می دهند قبول می کند، مقصر کسانی هستند که این را آوردند، شاید چون دستیار فرگوسن بود من تشخیص اولیه برای آوردنش را بپذیرم، شاید اگر من هم بودم همین کار را می کردم ولی بعد از شش ماه و یک سال که فهمیدیم هیچ کاره نیست چرا باز پول دادیم و ۸ سال مدام از او تقدیر کردیم؟ حالا آن هشت سال به کنار، این بار اصلا نمی توانم از واژه ها استفاده کنم، نمی دانم منظورشان از آوردنش چه بود؛ فقط معروف است، این آدم تیم مار را به سرعت نابود کرد، من خجالت می کشم به کسی بگویم تیمم ۶ تا گل خورد، ما تیم چغری بودیم، نهایت ۱ گل می خوردیم بعد بازی اول ۶ تا گل خوردیم؟ حالا بعضی ها می گویند بازی دوم را برد، از قول من بنویسید برد بازی دوم بیشتر عدم کفایت این مربی را نشان می دهد، چون اگر تیم و بازیکنان ما در سطحی هستند که می توانند دو تا به ولز بزنند پس مربی خوب نبوده است که ۶ تا از انگلیس خوردند. تیمی که می تواند ولز را ۲ بر ۰ در جام جهانی ببرد یعنی بازیکنان ابزار متوسط رو به خوبی برا مربی هستند و آن سرمربی با این ابزار ها در بازی اول ۶ تا گل خورده، یعنی نابود شده و حتی فوتبال ایران را ر جام جهانی نابوده کرده است. ما ۶ تا از انگلیس خوردیم.

خب بعد آمده ولز را برده و خوشحال شده و می خندد و سرش را تکان می دهد، خب اگر ولز را بردی یعنی ابزار را داری و تو مقصر شکستی. مقصر اصلی هم کسان دیگری هستند. الان باید یقه کسانی را گرفت که در این شرایط دوباره کی روش را آوردند. کی روش که با تیم ملی کلمبیا ۶ تا به آمریکای جنوبی می خورد، کلمبیایی که بعد از آرژانتین و برزیل بهترین بوده است، چون اروگوئه افت کرده و کلمبیا جای آن را گرفته، بعد ایشان سرمربی این تیم می شود ۶ تا می خورد بعد شما این را سرمربی ما می کنید که ما هم شش تا بخوریم؟ یعنی الان باید یقه این ها را گرفت. باید حساب و کتابی باشد. کسی که تشخیص داده کی روش باید برگردد باید پاسخگو باشد. در مجموع همان مثالی هست که برای شما زدم، به من بگویند وزیر ورزش شو قبول می کنم آن ها که آوردند باید اگر من بلد نبودم من را کنار بگذارند. حالا مه این ها که کی روش را بعد از پان هشت سال آوردند مقصر اصلی هستند.

به نظر شما در این دوره از جام جهانی کدام تیم قهرمانی می شود؟

من غیر تخصصی می توانم پیش بینی کنم. الان شگفتی ها در این دوره کمتر بوده، حتی پیروزی ژاپن مقابل اسپانیا را هم گفتم ضعیف بودن اسپانیا می دانم، اما باز هم همان قدرت های همیشگی شانس دارند. از آمریکای جنوبی برزیل، آرژانتین هم به جز بازی اول که مقابل عربستان شک شده خوب کار کرده است، اسپانیا مثل همیشه نبوده است، به نظر من برزیل در حال حاضر شانس بیشتری دارد، آرژاتتین خوب است، انگلیس نسبتا خوب است ولی به اعتقاد من مربی اش شانس زیادی ندارد. انگلیس در جام قهرمانی اروپا در شرایط میزبانی در فینال به ایتالیایی باخت که در ضعیف ترین دوران خودش است. انگلیس هم مثل ماجرای کی روش است، وقتی شما تا فینال رفته ای بعد به آن ایتالیا می بازی این باز عدم کفایت سرمربی است. انگلیس بازیکنان خوبی دارد و مربی خوبی ندارد. من برزیل را شانس اول می دانم.

شما در این مدت خیلی کم گزارش کردید؛ علتش چیست؟

من ۲۷ سال و نیم است که در تلوزیون ماندگار بودم، با توجه به این که ماندگار شدن در تلوزیون ما بسیار سخت است، چون ما در تلوزیون خودمان خیلی برای ماندگار شدن محدودیت داریم. من ۲۷ سال است که ماندگار شدم. من همیشه تابع وجدانم بودم، در هر کاری شدت و ضعف ایجاد می شود.. حدود ۲۰ سال گزارشگر جدید نیاوردند، من بودم، فردوسی پور، خیابانی و یوسفی.

این ها اشتباه کردند که ۲۰ سال کسی را نیاوردند، چون ۱۰ سال زمان می برد که یک گزارشکر، گزارشگر خوبی شود، باید زودتر می آوردند، حالا یک هو تصمیمی گرفتند که گزارش گر جدید آوردندتا آزمون و خطا کنند، حدود ۱۰ یا ۲۰ استعداد کشف شده است، کار خوبی هم هست؛ علت هم این است که گزارشگر زیاد شده و پخش مسابقات فوتبال هم محدود است. در هفته ۴ تا ۵ تا بازی است، وقتی تعداد گزارشگر از ۵ تا ۳۰ می شود طبیعی است که بازی کمتر می رسد، من در این سال ها بیشتر تابع مدیران هستم، کیفیت مهم است نه تعداد . جامعه فوتبال و جامعه رسانه بهتر می دانند، فیل مرده و زنده اش یک قیمت است، یعنی آن قدر ارزشش زیاد است که مرده اش هم گران است، حالا علیفر اگر در ماه یکی گزارش کند یا چهار تا، علتش جذب نیرو های تازه است .