اگر حالا نگاهی به کتاب های درسی جدید بیندازید، شاید با مطالبی مواجه شوید که با آنچه شما در دوران مدرسه خوانده بودید کمی متفاوت باشد. علم مجموعه ای از دانش است که پیوسته در حال رشد و تغییر است. اکتشافات یا تحقیقات جدید اغلب به ایجاد تغییراتی در نظریات قدیمی می انجامند و گاهی هم به کلی آن ها را باطل می کنند. این بدان معنی است که بعضی «حقایق» علمی که در مدرسه یاد گرفتید دیگر لزوماً صحت ندارند. برای مثال، دایناسورها احتمالاً آن شکلی نبودند که در کتاب های درسی شما به تصویر کشیده شده بودند، یا اینکه ریشه ی انسان های نوین شاید آنقدرها که به شما گفته شده بود خالص نباشد، و یا بسیاری از توصیه هایی که در مورد تغذیه و ورزش به شما شده دیگر به کلی مردود باشد. در ادامه به حقایق علمی ای می پردازیم که دیگر درست نیستند.
۱- ما نمی دانیم چه چیزی باعث انقراض جمعی دایناسورها شد
دانشمندان سال ها به دنبال علت انقراضی بودند که به عصر دایناسورها پایان داد. نظریات مختلفی در این زمینه مطرح شد، از پایین بودن میل جنسی دایناسورها گرفته تا اشغال دنیا توسط کرم های حشره.
اما در سال ۱۹۷۸، متخصصان ژئوفیزیک به گودال چیکسولوب برخوردند، حفره ی بزرگی در شبه جزیره ی یوکاتان که توسط یک شهاب سنگ به عرض ۹/۶ کیلومتر به وجود آمده بود. احتمالاً همین شهاب سنگ نابودی دایناسورها را رقم زد.
از زمان این کشف، محققان به جزئیات بیشتری درباره ی برخورد این شهاب سنگ با کره زمین پی برده اند. این برخورد باعث به وجود آمدن یک سونامی به بلندای ۱/۶ کیلومتر، آتش سوزی های عظیم و انتشار میلیاردها تن گوگرد در جو زمین شد که تا سال ها مانع از رسیدن نور خورشید به سیاره ی ما شد.
با این حال شاید برخورد شهاب سنگ تنها علت انقراض دایناسورها نبوده. بعضی دانشمندان معتقدند فوران آتشفشان هایی در محل کشور هند امروزی هم در سرنگونی حکومت دایناسورها نقش داشت.
۲- دایناسورها مارمولک هایی با پوست فلسی و به رنگ خاکی بودند
دایناسورها – حتی تیرانوسوروس رکس – احتمالاً پردار بودند.
از پرها به ندرت اثری در فسیل ها باقی می ماند، اما دانشمندان در فسیل های دایناسورهایی در چین و سیبری، پر کشف کرده اند، مسأله ای که نشان می دهد احتمالاً بیشتر این مارمولک های بزرگ پر داشتند.
به گفته ی دانشمندان، این کشف احتمالاً به این معنی است که نیای مشترک همه ی دایناسورها پردار بوده.
جدا از پردار بودن، دایناسورها مانند بسیاری از مارمولک های امروزی، فلس هایی با رنگ های برجسته داشتند.
البته هرگز هیچ پری در فسیل های گونه ی تی رکس پیدا نشده اما فسیل های دیگر گونه های تیرانوسوروس پر داشتند. به همین دلیل دیرینه شناسان حدس می زنند تی رکس ها هم از پر برخوردار بودند.
گرچه عمده ی بدن تی رکس های بالغ پوشیده از فلس بوده اما دانشمندان فکر می کنند در قسمت هایی از بدن آن ها مثل سر و دم پر وجود داشته که کارکرد آن ها جلب توجه بوده.
۳- تی رکس ها مارمولک های دونده و غرانی مثل دایناسور فیلم «پارک ژوراسیک» بودند
تی رکس ها را «پادشاه دایناسورها» می دانند و گرچه در هراس انگیز بودن این شکارچی ها شکی نیست، اما احتمالاً آن ها نه غرش می کردند و نه به سرعت می دویدند.
دایناسورها با گام های بلندشان می توانستند با سرعت ۴۰ کیلومتر در ساعت حرکت کنند، اما هرگز نمی توانستند سرعت خود را به حدی برسانند که هنگام دویدن بین زمین و هوا معلق بمانند، چون همیشه دست کم یک پای آن ها روی زمین قرار می گرفت.
تحقیقات بیان می کند، تی رکس ها به جای غریدن، احتمالاً صدایی مثل کبوترها و جغدها و غرش هایی از ته گلو مانند شترمرغ های استرالیایی داشتد.
۴- نئاندرتال ها انسان هایی کند ذهن و فاقد شعور بودند که با انسان های نوین (هومو ساپینس یا انسان هوشمند) در نیامیختند
غارنگاره هایی که از نئاندرتال ها در اروپا کشف شده، بسیار قدیمی تر از غارنگاره های مشابهی است که از هومو ساپینس ها کشف شده.
خویشاوندان منقرض شده ی ما ابزارها و زیورآلاتی از جنس سنگ و استخوان درست می کردند، از پوست درخت غان چسب قیری تولید می کردند تا از آن برای چسباندن دسته های چوبی به ابزارآلات سنگی خود استفاده کنند و با آتش غذا درست می کردند (گرچه ممکن است از برخورد صاعقه برای روشن کردن آتش استفاده می کردند).
این هوش شاید همان چیزی باشد که باعث شد انسان های اولیه با نئاندرتال ها و دنیسوان ها، دیگر گونه ی انسانیان (هومینین)، جفت گیری کنند.
۵- انسان های نوین اولین بار ۲۰۰ هزار سال قبل در شرق آفریقا پدیدار شدند
تحقیقات بیان می کند ممکن است گروه هایی از انسان های نوین به طور همزمان در سرتاسر آفریقا تکامل پیدا کرده باشند و این گونه ی انسان تنها از یک مکان اولیه پدیدار نشده باشد. در سال ۲۰۱۷ جمجمه ای کشف شد که زمان ظهور انسان های نوین را حدود ۳۰۰ هزار سال قبل نشان می داد که بیشتر از آنچه بود که پیش از آن تصور می شد.
این گروه ها همگی عیناً مانند هم نبودند، اما ممکن است شباهت کافی به گروهی که امروزه گونه ی انسان نوین تلقی می شود را داشته باشند. این گروه ها با یکدیگر تعامل داشتند و به دیگر نقاط قاره ی آفریقا مهاجرت کردند.
بنابراین به جای آنکه از یک منطقه در شرق یا جنوب آفریقا پدیدار شده و از آنجا در نقاط دیگر پراکنده شده باشند، گروه هایی از انسان در سرتاسر قاره آفریقا که شباهت دوری به هم داشتند به مرور زمان شباهت بیشتری به یکدیگر پیدا کردند.
۶- شترها در کوهان های خود آب ذخیره می کنند
در کوهان های شترها چربی ذخیره می شود تا این حیوانات در شرایطی که مسافت طولانی و منابع غذایی محدود است، از این چربی به عنوان سوخت مورد نیاز بدن خود استفاده کنند. این چربی می تواند جایگزین حدود ۳ هفته غذا شود.
این گلبول های قرمز شترها هستند که آن ها را قادر می سازند یک هفته را بدون آب سر کنند. شترها سلول های خونی بیضی شکلی دارند که انعطاف پذیرتر هستند و بدن این حیوانات را قادر می سازند آب بیشتری در خود ذخیره کند.
۷- خفاش ها نابینا هستند
بسیاری از خفاش ها با استفاده از قابلیت جهت یابی پژواکی مسیر خود را پیدا می کنند، اما این بدان معنی نیست که آن ها قادر به دیدن نیستند.
۸- هرم غذایی اصلی ترین استاندارد تغذیه است
هرم غذایی در سال ۱۹۹۲، توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا ارائه شد، اما حالا معلوم شده بخش عمده ی توصیه های این هرم در مورد تعذیه ی سالم ناکارآمد است.
در این هرم هیچ تفاوتی میان کربوهیدرات هایی تصفیه شده ای مثل نان سفید و غلات کاملی مانند برنج قهوه ای گذاشته نشده. به علاوه، در این هرم هیچ تفاوتی میان سالم ترین انواع پروتئین (مثل لوبیاها، مغزهای خوراکی و ماهی) و گوشت قرمز که می تواند ریسک ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی را افزایش دهد، وجود ندارد.
در این هرم همچنین چربی های سالم در نوک هرم قرار گرفته اند، یعنی بخشی که توصیه شده محتوای آن به طور محدود مصرف شود و در آن چربی های سالم هم ردیف قندهای افزودنی و چربی های ترانس موجود در روغن های فرآوری شده و مواد غذایی بسته بندی شده قرار داده شده. تحقیقات نشان داده چربی های ترانس یکی از عوامل مرگ و میرهای غیر قابل جلوگیری هستند. به علاوه، به گفته ی محققان، چربی های اشباع نشده ی سالمی که در مواد غذایی ای مثل مغزها و دانه های خوراکی و آووکادو وجود دارد، برای برخورداری از یک رژیم غذایی متعادل ضروری هستند.
۹- شیر برای استخوان ها مفید است
بیشتر باور نادرستی که در مورد شیر شکل گرفته از کمپین های بازاریابی صنایع لبنی نشأت می گیرد، گرچه نهادهای رسمی ای مثل وزارت کشاورزی آمریکا هم به این مسأله دامن زدند. در وبسایت وزارت کشاورزی آمریکا صفحه ای وجود دارد که در آن بیان شده افراد بزرگسال باید روزانه ۳ فنجان شیر بخورند که عمده دلیل آن برخورداری از کلسیم و ویتامین دی موجود در شیر است و کودکان هم باید هر روز ۲ تا ۳ فنجان شیر مصرف کنند تا استخوان های محکمی داشته باشند.
با این حال، تحقیقات متعددی نشان داده هیچ ارتباطی میان مصرف بیشتر شیر (یا مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین دی) و کاهش وقوع شکستگی های استخوانی وجود ندارد. بعضی تحقیقات حتی نشان می دهد میان مصرف شیر و افزایش مجموع مرگ و میرها ارتباط وجود دارد؛ البته این بدان معنی نیست که خوردن شیر علت مرگ بوده، اما مفید بودن شیر را هم تأیید نمی کند.
۱۰- حرکات کرانچ و دراز و نشست برای میان تنه بسیار مفید هستند
بسیاری از کارشناسان معتقدند حرکات کرانچ تأثیری در تقویت عضلات میان تنه ندارند و در صورتی که درست انجام نشوند، می توانند به پشت و گردن صدمه بزنند.
به گفته ی کارشناسان، اغلب افراد حرکات کرانچ را بیش از حد سریع انجام می دهند و به اشتباه عضلات خم کننده ی مفصل ران (فلکسور هیپ) خود را درگیر می کنند.
این تکنیک باعث چرخیدن لگن رو به جلو می شود، مسأله ای فشار وارده به کمر را افزایش می دهد. این وضعیت برای بدن مضر است و باید از آن پرهیز شود.
۱۱- الماس از ذغال سنگ به وجود می آید
الماس و ذغال سنگ هر دو از کربن ساخته می شوند، اما بیشتر الماس های کره زمین قدمتی بیشتر از ذغال سنگ های آن دارند.
به علاوه، الماس ها از نقاط عمیق تری از کره زمین که تحت فشار بالایی هستند به دست می آیند و طی فرآیندی به وجود می آیند که هیچ ارتباطی به ذغال سنگ ندارد.
از طرفی دیگر، ذغال سنگ ها از پوسته ی زمین به دست می آیند.
۱۲- پلوتون نهمین سیاره ی منظومه شمسی است
اتحادیه بین المللی اخترشناسی در ابتدا پلوتون را به عنوان نهمین سیاره ای اعلام کرد که به دور خورشید می گردد.
اما در سال ۲۰۰۵، اریس کشف شد، دیگر سنگ فضایی بسیار بزرگی که به دور خورشید می گردد. اریس ۲۷ درصد بزرگ تر از پلوتون است، گرچه در سال ۲۰۱۵ معلوم شد پلوتون اندکی بزرگ تر است. این مسأله اتحادیه ی بین المللی اخترشناسی را به تجدیدنظر در مورد تعریف سیاره واداشت.
این اتحادیه در نهایت معیاری تعیین کرد که نه در مورد پلوتون صدق می کرد و نه اریس، بنابراین حالا هیچ کدام از سیارات اصلی منظومه شمسی محسوب نمی شوند. در واقع پلوتون و اریس هر دو سیاره اما از نوع کوتوله ی آن اطلاق می شوند.
۱۳- مریخ بیابانی بی آب از غبار سرخ است
اطلاعات به دست آمده طی سالیان نشان می دهد احتمالاً دریاچه ای از آب مایع در زیر یخچال های قطبی مریخ پنهان شده.
یافته های قبلی هم از احتمال جاری شدن آب مایع بر سطح مریخ به صورت فصلی حکایت دارد، گرچه این کشف حال زیر سؤال رفته.
۱۴- هیچ چیزی سریع تر از نور حرکت نمی کند
نور در خلاء با سرعت ۲۹۹،۷۹۲،۴۵۸ متر در ثانیه حرکت می کند، اما هنگام عبور از مواد مختلف از سرعت آن کاسته می شود. برای مثال، نور از آب با حدوداً ۷۵ درصد سرعت ذکر شده عبور می کند و هنگام عبور از الماس سرعتی حدوداً معادل ۴۱ درصد از میزان ذکر شده دارد.
الکترون ها، نوترون ها یا نوترینوها در چنین محیط هایی می توانند از فوتون های نور پیشی بگیرند؛ گرچه آن ها برای این کار باید انرژی خود را تبدیل به اشعه کنند.
دانشمندان معتقدند یک بار هم در جریان واقعه ی بیگ بنگ ساختار فضا با سرعتی بیشتر از نور گسترش پیدا کرد.
۱۵- مایع، جامد و گاز تنها حالت های ماده هستند
ماده حالت های بیشتری هم دارد مثل پلاسمای کوارک گلوئون، ابر شاره ها، چگال های بوز-اینشتین، چگال های فرمیونیک، ماده ی فوتونی و احتمالاً حتی ابر جامدها؛ و این ها فقط تعدادی از انواع آن هستند.
مایع، جامد و گاز تنها آن حالت هایی از ماده هستند که در زندگی روزمره قابل مشاهده هستند.
پلاسما که شاید نام آن را شنیده باشید و یکی دیگر از حالت های ماده است، فراوان ترین حالت ماده در جهان به شمار می رود.
۱۶- اتم ها یعنی همان اجزای سازنده ی ماده، فقط می توانند به الکترون، پروتون و نوترون تقسیم شوند
ماده می تواند به اجزای بسیار کوچک تری هم تجزیه شود. طبق تخمین های فیزیک کوانتوم، ماده از ۱۸ جزء اصلی تشکیل شده که ۱۶ تای آن ها با آزمایشات علمی شناسایی شده اند.
پروتون ها و نوترون ها خود از کوارک تشکیل شده اند که آن هم از گلوان ساخته شده.
- 14
- 4
