احتمال بیماری روانی مردان ایرانی، ٥ برابر زنان

مردان ایرانی برخلاف مردهای جوامع دیگر که تفریحاتی مانند ورزش، گردش با دوستان و مسافرت را جزء برنامه‌های ضروری خود می‌دانند، به دلیل مشکلات اقتصادی ناچار شده‌اند به‌صورت دو یا چندشغله از صبح تا شب کار کنند و این شرایط موجب شده آنها از توجه به سلامت جسم و روح خود غافل شوند. بنابراین برای توسعه جامعه و داشتن خانواده‌ای سالم لازم است شرایطی را فراهم کرد که مردان به‌راحتی بتوانند وقتی را برای سلامتی خود اختصاص دهند.

علی باغبانیان، روان‌پزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در گفت‌وگو با شفقنا، فشار اقتصادی را مهم‌ترین دغدغه و ریشه مشکلات روحی و جسمی مردان ایرانی می‌داند و می‌گوید: در جامعه ما مسئولیت‌های متعددی نظیر تأمین اقتصاد خانواده، تربیت و آموزش فرزندان بر عهده مردهاست اگرچه ممکن است زنان نیز در این امور همکاری داشته باشند، اما از لحاظ فرهنگی و حتی دینی مسئولیت این امور بر عهده مردها گذاشته شده است، بنابراین با توجه به این دیدگاه و شرایط بسیار نامناسب اقتصادی جامعه، مردان کشور ما متحمل بیشترین ضربه روحی و جسمی می‌شوند.

به گفته باغبانیان، برخی مشکلات در محل کار مانند کمبود امکانات، محدودیت‌های قانونی، ضعف مدیریتی، بی‌مهارتی، آشنانبودن با اصول صحیح ارتباطی، پارتی‌بازی، وجود بی‌عدالتی‌ها و نابرابری‌های اجتماعی موجب استرس، اضطراب، خستگی و بی‌انگیزگی مردان جامعه ما شده است به‌طوری‌که این شرایط بر اعصاب، فکر، ذهن، روان و حتی سلامت جسم مردان تأثیر منفی گذاشته و زندگی خانوادگی و اجتماعی آنها را تنش‌زا می‌کند. باغبانیان همچنین با بیان اینکه مردان ایرانی کمترین توجهی به سلامت روحی و جسمی خود ندارند، می‌گوید بسیاری از مردان جامعه ما به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور هستند دو یا چندشغله باشند بنابراین فرصت رسیدگی به سلامت روح و جسم خود ندارد و مانند خودکاری می‌مانند که بعد از مدتی کوتاه جوهر خود را از دست می‌دهد.

این در حالی است که زنان به دلیل کوچک‌ترین درد و ناراحتی به پزشک مراجعه می‌کنند و کمتر از مردان در برابر مرگ‌های ناگهانی نظیر سکته قلبی و مغزی قرار می‌گیرند.

این روان‌پزشک با بیان اینکه شیوع بیماری‌های روان‌پزشکی بین مردان چندین برابر زنان است، تأکید کرد: یکی از این بیماری‌های شایع بین مردان عصبانیت است، درواقع مردان جامعه ما بیشتر از زنان عصبانی می‌شوند و این مشکل پیامدهای منفی را به خانواده و جامعه وارد می‌کند، البته در تحقیقات روان‌پزشکی ثابت شده است لطمه‌ای که فرد عصبانی به بدن خود وارد می‌کند ١٠ برابر بیشتر از فردی است که مورد تهاجم قرار می‌گیرد، چراکه در حالت عصبانیت فشار خون بالا می‌رود و مشکلات گوارشی و قلب و عروق افزایش می‌یابد.

اگرچه به‌طورکلی مردان بیشتر از زنان عصبانی می‌شوند، اما مردان ایرانی به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی، مشغله کاری و انواع فشارهای روزمره دیگر برخلاف مردان جوامع دیگر، معمولا فرصتی را برای گذراندن اوقات فراغت، ورزش، گردش با هم‌سن‌ و سالان و مسافرت ندارند.

بنابراین زندگی مردان ایرانی کاملا تکراری و خسته‌کننده است و یک مرد مجبور است از صبح اول وقت تا شب وقت خود را در محل کار سپری کند. استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، با تأکید بر اینکه شیوع افسردگی‌های شدید در بین مردان پنج برابر زنان است، می‌گوید: افسردگی‌های خفیف تا ٢٠ درصد در زنان شایع است، اما افسردگی‌های شدید که در بسیاری از مواقع منجر به بستری و درمان‌های دارویی طولانی‌مدت می‌شود، بین مردان پنج برابر زنان است.

باغبانیان میزان خودکشی‌های موفق بین مردان ایراني را بیشتر از زنان می‌داند و می‌گوید بسیاری از مواقع افسردگی‌های شدید موجب می‌شود فرد دست به خود کشی بزند، بنابراین براساس آمارهای اعلام‌شده، در کشور ما اقدام به خودکشی بین زنان پنج برابر مردان است، اما میزان خودکشی‌های موفق یا منجر به فوت بین مردان پنج برابر زنان است. بنابراین از هر پنج اقدام به خودکشی بین مردان یک مورد موفقیت‌آمیز می‌شود، اما خودکشی‌های موفق بین زنان بسیار اندک است.

به‌طور‌کلی ٢٥٠ بیماری روان‌پزشکی شناخته‌شده وجود دارد که این بیماری‌ها مثل شب‌ادراری، وسواس و ناخن جویدن در قبل از سن بلوغ در پسر بچه‌ها شایع است اما بعد از سن بلوغ این بیماری‌ها به‌صورت تدریجی حالت چرخشی پیدا می‌کند؛ موارد خفیف آن بین زنان شدیدتر و مواردي نظیر جنون دوقطبی، اضطراب، خشونت و خشم (بیش از سه برابر) میان مردان بیشتر دیده می‌شود. باغبانیان می‌گوید عوامل ژنتیک، استرس و ساختار شخصیتی فرد سه ضلع بیماری‌های روحی و روانی افراد را تشکیل می‌دهند.

 همه بیماری‌های روانی افراد تابع مثلثی است که هر سه ضلع آن در ایجاد بیماری مؤثر است، در عامل شخصیتی بیماری روانی، والدین باید تلاش کنند تا ١٨سالگی که شخصیت افراد شکل می‌گیرد آنها را افرادی اجتماعی، مسلط بر مهارت‌های زندگی و مستقل تربیت کنند و در عامل استرس نیز شرایط محیطی و اجتماعی افراد نباید فشار و استرس بر افراد وارد کند، چراکه تحقیقات روان‌شناسی نشان داده است رفتارهای خشونت‌آمیز افراد تحت‌تأثیر استرس‌های محیطی و اجتماعی بروز می‌کند.

باغبانیان با تأکید بر اینکه برای داشتن جامعه و خانواده سالم باید مردان سالم داشته باشیم، می‌گوید آمار بیماری‌های جسمی مانند سکته‌های قلبی و مغزی و همچنین بیماری‌های روانی نظیر استرس، اضطراب و عصبانیت بین مردان ایرانی بسیار بالاست. بنابراین برای داشتن جامعه و خانواده سالم ابتدا مردها باید به سلامت خود اهمیت دهند و مسئولان نیز شرایط محیطی و اجتماعی را طوری تنظیم کنند که کمترین میزان استرس و اضطراب را به آنها وارد کند.