آیا تعیین جنسیت جنین با روش تزریق داخل رحمی اسپرم ممکن است؟

به گزارش ایرنا به نقل از پژوهشگاه ابن سینا، هنگامی که منبع های علمی را جستجو می کنیم، درمی یابیم که تنها شیوه قطعی انتخاب جنسیت جنین، انجام آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی بهمراه پی جی دی یا تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی و آی یو آی یا تزریق اسپرم به درون رحم هست.

براي رهایی از این آشفتگی، به سراغ دکتر مریم رفعتی متخصص ژنتیک و عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا رفتیم تا بدانیم چطور می توانیم با خاطر راحت جنسیت جنین را تعيين کنیم.

پیش از هر چیز باید بپرسیم آیا حقیقتاً علم به آن حد از قابلیت رسیده هست که بشر بتواند جنسیت اولاد خود را انتخاب کند؟

بله، پیشرفت هایی که هم در حوزه فن آوری توليدمثل و هم در حوزه ژنتیک حاصل شده و ترکیب دستاوردهای این دو حوزه، این کار را ممکن نموده است.

ما می توانیم با انجام آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی، جنین را در محیط آزمایشگاهی تشکیل دهیم و با نمونه برداری از جنین و استفاده از تکنیک ژنتیکی پی جی دی، یعنی تشخیص قبل از لانه گزینی، جنسیت جنین را پیش از انتقال به رحم مشخص کنیم و بعد جنین با جنسیت دلخواه پدر و مامان را به رحم مامان جابجا کنیم.

آیا این تنها راه قابل اطمینان و دقیق تعيين جنسیت جنین است؟

بله، اکنون تنها راه دقیق و نزديک به صد در صد، همین انجام آی وی اف بهمراه پی جی دی هست.

گاهی می شنویم و می بینیم که بعضی پزشکان یا کلینیک ها شیوه آی یو آی را هم بعنوان طریق قطعی انتخاب جنسیت جنین مطرح ميکنند.

متأسفانه این روش اشتباه و نادقیق هست. شاید الزامی باشد نخست در مورد آی یو آی توضیح بدهم. در شیوه آی یو آی، اسپرم از مرد گرفته می شود و بعد از شست وشو و آماده سازی در ازمایشگاه، به درون رحم زن منتقل میشود تا بتواند آن جا با تخمك لقاح کند و جنین تشکیل شود. شیوه هایی وجود دارند که میتوان قبل از انتقال، با استفاده از آن ها روش اسپرم های دارای کرموزوم Y را از اسپرم های دارای کرموزوم X جدا کرد. یعنی در اصطلاح عامیانه، میتوان اسپرم های پسرساز و دخترساز را جدا کرد و صرفا اسپرم هایی را منتقل کرد که جنسیت دلخواه زوج را می سازند. ولی نکته مهم این هست که ميزان قطعیت این شیوه چه قدر هست.

یعنی نتیجۀ این شیوه صد در صد نیست؟

خیر، بسته به روش های مورد استفاده توجه این شیوه در انتخاب جنسیت، بین ۶۰ تا ۸۰ درصد هست. اما، در خصوص جنسیت دختر توجه این روش بالاتر بوده و به ۹۰ درصد هم میرسد ، ولی در خصوص جنسیت پسر این جدا سازی به درجات کم تر هست بدین ترتیب، این ادعا که میتوان با استفاده ازطریق آی یو آی بصورت قطعی تعيين جنسیت کرد، اشتباه هست.

آیا شیوه های تغذیه ای هم نقشی در تعيين جنسیت جنین ندارند؟

احتمالا بهتر باشد متخصصان تغذیه به این سوال جواب دهند، ولی شواهد موجود در منبع های علمی معتبر نشان داده اند که رژیم غذایی تأثير قابل توجه و معنا داری در جنسیت جنین ندارد.

به نظر شما به چه دلیل مردم ما براي تعيين جنسیت، بجاي شیوه آی وی اف و پی جی دی، به سراغ شیوه های ديگر می روند؟

یک علت میتواند نداشتن آگاهی و اطلاعات ضروری باشد. احتمالا خيلي ها از وجود چنين امکاناتی در کشور خبر ندارند. علت ديگر احتمالاً زمان بر بودن، هزینه بر بودن و پیچیده بودن این شیوه هست. به عنوان مثال آی یو آی در قیاس با آی او اف بسیار ارزان قیمت تر و راحت تر هست و براي انتخاب جنسیت به شیوه آی یو آی، نیازی به ای وی اف و نمونه برداری از جنین و استفاده از تکنیک های ژنتیکی نیست. به همین خاطر خیلی ها ترجیح می‌دهند آن روشها را امتحان کنند. ولی به علت محدودیت های تکنیکی این روشها ، مراجعینی داشته ایم که پس از امتحان کردن راهکارهای گوناگون تغذیه ای و به کاربستن آی یو آی، یک یا چند حاملگی دیگر با جنین غیر موردپسند داشته اند و به همین علت به دنبال شیوه های باریک بین و قطعی تری بوده اند.

آیا شما اقدام براي تعيين جنسیت جنین را سفارش می کنید؟

مطمئنا از نظر پزشکي و بالینی این کار سفارش نمی شود و ما ابداً خانواده را ترغیب به به کاربستن این دستور نمی کنیم به دلیل آن که از سویی اقدامی پر هزینه و پیچیده هست و از طرف ديگر اصلاً نفع بالینی براي خانواده بهمراه ندارد. بالاخص که کم مواردی هم که در قبل به علت وجود بیماري های متعلق به جنس در خانواده، انتخاب جنسیت بعنوان شیوه درمانی سفارش ميشد ، اکنون مورد ندارند و با شیوه های توسعه یافته میتوان جهش را شناسایی کرد و بدون انتخاب جنسیت از تکرار بیماري در خانواده پيش‌گيري کرد.

ما در مقام و جایگاه قضاوت در مورد تصمیم مراجعان یا سفارش به آن ها نیستیم. درصورتی که زوجی بنا به هر علت فردی، خانوادگي یا فرهنگی، تصمیم به تعيين جنسیت جنین می گیرند و متقاضي این خدمت هستند، منوط به این که انتخابشان آگاهانه باشد و در طی مشاوره ژنتیک به تمام جنبه های، قابلیت ها و محدودیت های این شیوه اگاهی پیدا کنند، این خدمت به آن ها عرضه ميشود . بدون هرگونه اظهار نظر یا داوری اخلاقی یا فرهنگی. اما مرکز ابن سینا باتوجه به ملاحظات بالینی و اخلاقی، ضوابطی هم در این زمينه دارد که مهمترين آن ها در اولویت گذاشتن سلامتی و باروری مادر هست.