واکنش‌ها به اظهارات اخیر لاریجانی در سفر به بیروت | بازسازی لبنان با مشکلات و فقر موجود برای مردم توجیه‌پذیر نیست

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: در آخرین سفر علی لاریجانی به بیروت، کنفرانس خبری او باز هم جنجالی شده است اما این بار با اظهارنظری درباره بازسازی خانه‌های تخریب شده لبنان. دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به سوالی درباره موضوع بازسازی لبنان و اینکه جمهوری اسلامی ایران به چه اندازه به همراه کشورهای دیگر در این زمینه گام برداشته است، بیان کرد: «در مورد لبنان باید با دولتِ این کشور مذاکره کرد، اما تا جایی که اطلاع دارم تلاش‌های خوبی در منطقه و در این زمینه در حال انجام است. ما هم دنبال می‌کنیم تا مسئله بازسازی خانه‌هایی که به دلیل حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی تخریب شده انجام شود و امیدواریم مشکلات به زودی حل شود.»

این اظهارات در حالی مطرح شده است که گروه زیادی از مردم در سال‌های قبل نیز به اظهارات مشابه، واکنش‌های تندی نشان داده بودند زیرا اکنون بسیاری از مردم در فقر هستند و در همین مورد خاص، یعنی بازسازی خانه‌ها، یک چالش عظیم در کشور وجود دارد. زمان انتظار برای خرید یک خانه معمولی برای گروه زیادی از مردم به نزدیک ۱۰۰ سال رسیده و خرید خانه برای بسیاری، به خصوص جوانان، به یک آرزوی دست‌نیافتی تبدیل شده است.حتی مردمی که برای خرید خانه دولتی، نظیر پروژه‌های مسکن مهر و نهضت ملی، ثبت‌نام کرده‌اند نیز با مشکل مواجه‌ هستند. برخی از متقاضیان مسکن مهر با وجود گذشت ۱۴ سال از موعد تحویل، خانه‌ای تحویل نگرفته‌اند و معضل اجاره‌نشینی را تحمل می‌کنند؛ متقاضیان نهضت ملی مسکن نیز باید دائما بر آورده اولیه خود بیفزایند. اکنون وضعیت تعهدات دولت در زمینه مسکن چالشی‌تر نیز شده است زیرا در جنگ ۱۲ روزه، شماری از خانه‌های مسکونی مردم در نتیجه تجاوزات اسرائیل آسیب دیده و برخی گزارش‌ها حاکی از خلف وعده شهرداری در قبال مردم آسیب‌دیده از جنگ، است. در این شرایط آیا اظهار این سخنان، حتی اگر برای ابراز همدردی نیز باشد، نتیجه‌ای جز افزایش نارضایتی در میان مردم دارد؟

کاستی‌های داخلی چشم اسفندیار نظام تصمیم‌گیری شده

یک کارشناس اقتصاد مسکن در ارزیابی خود از اظهارات لاریجانی درباره پیگیری ایران برای بازسازی خانه‌های تخریب شده لبنان، اظهار کرد: اکنون دیگر منابعی برای هزینه در این پروژه‌ها نداریم.

ناصر ذاکری افزود: اگر این اظهارات در قالب همدردی یا اعلام همراهی‌ باشد، شاید از لحاظ سیاسی توجیه‌پذیر باشد زیرا در همدردی با خسارتی که در لبنان وارد شده است، تمام کشورهای اسلامی تکلیف و تعهد به همراهی دارند.

او با اشاره به مثل «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است»، تصریح کرد: اکنون مشکلات بسیاری در کشور داریم و متاسفانه کاستی‌های کشور، برای مجموعه نظام تصمیم‌گیری به مثابه چشم اسفندیار شده است و در همین راستا، دشمن تبلیغات بسیار می‌کند و ادعا دارد که ایران در برخی مناطق حتی یک مدرسه شایسته ندارد اما می‌خواهد منابع خود را در جای دیگری خرج کند.

مسئولین به مردم ایران بدهی زیادی دارند

این تحلیلگر مسائل اقتصادی عنوان کرد: در داخل کشور بدهی‌ها و تعهدات بسیار بزرگی به مردم خود داریم که ابتدا باید در حل این مسائل بکوشیم و سپس به فکر مسائل دیگران باشیم.

ذاکری تاکید کرد: در شرایطی که منابع بسیار اندکی داریم، قاعدتاً این نوع سیاست‌گذاری و صرف هزینه‌ها و ایجاد تعهد جدید برای اهداف دیگر، روش درستی نیست.

او با بررسی این مسئله از زاویه ادبیات دینی، گفت: معروف است که در شب عاشورا اصحاب حضرت امام حسین به خدمت ایشان رسیدند. ایشان مطرح می‌فرمایند که هرکس که حتی یک بدهی به گردن دارد، نباید در اینجا بماند؛ حال سوال این است که آیا کاری مهمتر و ارزشمندتر از شهادت در خدمت حضرت مولی داریم؟ قطعا نداریم اما شخص بدهکار نمی‌تواند به این وظیفه عمل کند.

این کارشناس ادامه داد: آیا در شرایطی که در منطقه سیستان و بلوچستان بچه‌ها در بیابان و روی زمین درس می‌خوانند و مدرسه ندارند، به مردم بدهکار نیستیم؟ همراهی با مجموعه حزب‌الله و جمعیت آسیب‌دیده لبنان از همراهی با امام حسین که بالاتر نیست در حالی که امام هم به ما می‌گویند نباید حق‌الناس به گردن داشته باشیم.

برای حل مشکلات داخلی  باید منابع تهیه کرد، نه بازسازی لبنان

ذاکری درباره ضرورت اولویت حل مشکلات داخلی، بیان داشت: نظام، مسئولین و مقامات ما بدهی عظیمی به مردم، اعم از مرزنشین، مردم روستاها و تمام نقاط کشور دارند؛ گروه عظیمی از مردم گرفتار فقرند و از مسئولان طلبکارند اما این بدهی را نمی‌پردازیم. اولویت اینست که ابتدا مشکلات داخلی کشور را حل کنیم و برای این کار از هر روشی باید منابع به دست آورد تا با این اولویت‌بخشی، تا حدی فقر را کاهش دهیم که قابل تحمل باشد.

به اعتقاد او، اگر حل مشکلات داخلی اولویت مسئولین نباشد، نابسامانی‌های فراوان و نارضایتی‌های بسیار ایجاد می‌شود و این اوضاع، همیشه به عنوان یک ابزار در دست دشمنان قرار می‌گیرد تا علیه ما سوءاستفاده کنند.

رشد دیوار بی‌اعتمادی بین مردم و حاکمیت

این تحلیلگر اقتصاد توسعه درباره اینکه «آیا در شرایطی که خانه‌دار شدن برای اکثریت جامعه به یک آرزوی دست‌نیافتنی تبدیل شده و وضعیت بازسازی خانه‌های تخریب شده ایران در جنگ ۱۲ روزه همچنان مشخص نیست، حتی به کلام آوردن این اظهارات صحیح است؟»، پاسخ داد: قطعا در این شرایط چنین اظهارنظرهایی صحیح نیست و با همین اظهارنظرها، متاسفانه اجازه داده‌ایم تا دیوار بی‌اعتمادی بین مردم و دولت، مرتفع شود.

ذاکری با هشدار درباره خطر رشد بی‌اعتمادی بین مردم و دولت، افزود: به طور طبیعی مردم احساس می‌کنند که اولویت اول مسئولان، رفع مشکلات داخل کشور نیست. درست است که جامعه و ملت ما از قدیم‌الایام همیشه عاشق عدالت، حامی و دلسوز مظلومان بوده‌اند، اما نکته اینست که باید اولویت‌بندی داشته باشیم. به عبارتی مردم باید باور کنند که اولویت اول برای نظام تصمیم‌گیر هستند و تا زمانی که مسئله  آنها حل نشود، تصمیم‌گیران به فکر خود نیستند چه برسد به فکر اهداف دیگر باشند.

او تصریح کرد: متاسفانه حکومت در مهمترین وظیفه خود که ایجاد و گسترش اعتماد بین مردم و دولت است، قدمی برنمی‌دارد و اقداماتش به شکلی است که انگار به جنگ مردم و خواست آن‌ها می‌رود در حالی که تصور می‌کند اعتماد مردمی همیشه باقی می‌ماند.

تخریب عمدی اعتماد مردم

این کارشناس حوزه مسکن به اعتماد مردم در سال‌های اول انقلاب اشاره کرد و گفت: متاسفانه در این سال‌ها به جای استفاده درست از اعتماد مردم و یا حداقل حفظ همان اعتماد اولیه، برعکس رفتار شد. ذاکری ادامه داد: اکنون وضعیت به شکلی درآمده است که تا مقامی صحبت می‌کند، بخش مهمی از مردم فکر می‌کنند که این شخص ترفند جدیدی پیدا کرده است تا دست در جیب آنها کند.

او با بیان اینکه باید بخشی از اعتماد مردم به حکومت بازسازی شود، درباره روش‌های آن توضیح داد: بخشی از این بازسازی، مبارزه با فساد است. مردم وقتی ببینند که آقازاده فلان مقام با کوچکترین ارثیه خانوادگی به بالاترین درجات مالی رسیده است به طور طبیعی نمی‌توانند اعتماد کنند. باید با این فسادها مقابله کنیم و با کسانی که با کمترین دارایی میلیاردر شدند و وابسته به این مقامات هستند، برخورد شود. وقتی این برخوردها صورت بگیرد، اعتماد مردم نیز بازسازی می‌شود. همچنین وقتی سیاست‌مداران در صحبت‌های خود نشان دهند که اولویت آن‌ها حل مشکلات داخلی مردم است، مردم نیز به طور طبیعی همراهی و اعتماد می‌کنند.

این تحلیلگر درباره اجرایی شدن این اقدامات در ایران، عنوان کرد: اما متاسفانه مسئولین ما به این مسائل توجهی ندارند و ظاهراً فکر می‌کنند که اعتماد مردمی همیشه باقی و کافی است و تنها لازم است با چند سخنرانی و شعار، اعتماد مردم بازگردانده شود اما این بی‌توجهی مانند تخریب تعمدی دیوار اعتماد بین مردم و حکومت با کلنگ است! 

ذاکری در پایان خاطرنشان کرد: باید با اصلاح فضای موجود، وحدت ملی را حول منافع ملی گسترش دهیم. اگر این اعتماد بازسازی نشود، جامعه ما نیز ضربه‌پذیر می‌شود و وضع به صورتی درمی‌آید که دشمن هم برای حمله به ما طمع کند و بر این دیوار بی‌اعتمادی بین مردم و حکومت حساب کند. تا زمانی که این اتفاق نیافتد، جامعه همیشه در حالت بی‌ثباتی و نگرانی از آینده باقی خواهد ماند.

رامتین موثق