فسیل‌های یک گوشتخوار مرموز برای تقریبا ۴ دهه در یکی از کشوهای موزه ملی نایروبی در کنیا دست‌نخورده باقی مانده بودند. تا اینکه تجزیه و تحلیل‌های اخیر نشان دادند که این فسیل‌ها درواقع متعلق به یک پستاندار گوشتخوار غول‌پیکر بودند. این‌گونه‌ی جدید «سیمباکوبوا کوتوکا اَفریکا (Simbakubwa kutokaafrika)» نام‌گذاری شده که در زبان سواحلی به‌معنای «شیر بزرگِ آفریقا» است.
این شکارچی قدرتمند حدود ۲۲ میلیون سال قبل در آفریقا زندگی می‌زیست و نقشی شبیه به شیرهای کنونی در اکوسیستم منطقه ایفا می‌کرد. دندان‌های آسیای این گوشتخوار بزرگ ۶ سانتی‌متر و دندان‌های نیش آن هم ۱۰ سانتی‌متر اندازه دارند. پژوهشگران بر این باورند که این جاندار عظیم‌الجثه ۱٫۲ متر بلندی قامت، ۱۵۰۰ کیلوگرم وزن داشت و از نوک پوزه تا دم آن نیز ۲٫۴ متر بود که به این ترتیب جثه‌اش حتی از یک خرس قطبی نیز بزرگ‌تر بود. با تمام این اوصاف، شیر بزرگِ آفریقا، درواقع بزرگ‌ترین پستاندار گوشتخواری محسوب می‌شود که تاکنون شواهدی از آن کشف شده است.
مقایسه جثه سیمباکوبوا کوتوکا اَفریکا با یک انسان: این جاندار عظیم‌الجثه ۱٫۲ متر بلندی قامت، ۱۵۰۰ کیلوگرم وزن داشته و درازای بدنش نیز به ۲٫۴ متر می‌رسید
بااین‌حال، این جانور عظیم‌الجثه و نیرومند، همچون شیر از خانواده گربه‌سانان نبود. بلکه قدیمی‌ترین عضو شناخته‌شده از تیره‌ی منقرض‌شده‌ای به‌نام «کفتاردندانان (Hyaenodontidae)» به‌حساب می‌آید، این نام‌گذاری هم به‌دلیل شباهت دندان‌های این جانداران به کفتار بوده است وگرنه آن‌ها اصلا هیچ ارتباطی به کفتارها نداشتند. این کشف به دیرینه‌شناسان کمک می‌کند تا درک بهتری از نحوه‌ی تکامل این گروه گوشتخواران عظیم‌الجثه که در نزدیکی بالای زنجیره غذایی در اکوسیستم‌های آفریقا قرار داشتند، به دست آورند.
این فسیل همین‌طور می‌تواند به دانشمندان کمک کند که دلیل انقراض این شکارچیان فوق‌العاده قدرتمند را دریابند. جَک تسِنگ، زیست‌شناس تکاملی و دیرینه-مهره‌شناسی از دانشگاه ایالتی نیویورک در بافلو که در این پژوهش حضور نداشت، می‌گوید پیدا کردن این فسیل می‌تواند فرصت خوبی برای دانشمندان باشد که دانش خود را از این شکارچیان کمتر شناخته‌شده افزایش دهند. پیش از اینکه اجداد «گوشت‌خوارسانان (Carnivora)» امروزی مانند شیر، کفتار، گرگ و.. تکامل پیدا کنند، دنیای وحش تحت سلطه این کفتاردندانان بود.
اما داستان این کشف جالب‌توجه: در سال ۲۰۱۳، متیو بورتس، دیرینه‌شناس از دانشگاه دوک در شهر دورهام، ایالت کارولینای شمالی در حال انجام تحقیقات لازم برای پایان‌نامه خود روی کفتاردندانان در موزه ملی نایروبی بود. او از مدیر موزه درخواست کرد که نگاهی به نمونه‌های این موزه بیاندازد.
بورتس در جستجوهای خود به کشویی حاوی فسیل‌های غیرعادی برخورد که متعلق به مجموعه کفتارها بودند. این فسیل‌ها بین سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ در منطقه‌ای در غرب کنیا کشف شده بودند. بورتس تصمیم گرفت که در این مورد با نانسی استیونس، دیرینه‌شناس دانشگاه اوهایو صحبت کند که قبلا در تانزانیا فسیل قدیمی‌تری از کفتاردندانان کشف کرده بود.
شیر بزرگِ آفریقا، بزرگ‌ترین پستاندار گوشتخوار کشف‌شده تاکنون است
استیونس به بورتس گفت او هم زمانی‌که در نایروبی کار می‌کرد، به همین کشو برخورد کرده و با مشاهده‌ی محتوایش متعجب شده بود. استیونس بعدها از بورتس خواست که به‌عنوان پژوهشگر پسادکتری به آزمایشگاهش بپیوندد و سرانجام هر دو بار دیگر در سال ۲۰۱۷ به موزه ملی نایروبی بازگشتند و شروع به تجزیه و تحلیل نمونه‌های این گوشتخوار باستانی کردند.
این نمونه‌ها شامل بخش زیادی از فک و نیز بخش‌هایی از اسکلت، جمجمه و دندان‌های این جانور عظیم‌الجثه باستانی بود. پژوهشگران می‌گویند دندان‌های سیمباکوبوا تقریبا دست‌نخورده باقی مانده‌اند که به آن‌ها کمک می‌کند رابطه این شکارچیان باستانی را با سایر گوشتخواران غول‌پیکر هم خانواده‌اش مشخص کنند. اعضای راسته‌ی گوشت‌خوارسانان اغلب دارای دندان‌های نیشی هستند که به این شکارچیان کمک می‌کند، شکار خود را نگه دارند، اما دندان‌های آسیا نیز اهمیت خاص خود را دارند. بورتس می‌گوید تمام گوشتخواران امروزی از جمله گربه، سگ، راکون، گرگ و خرس یک جفت از این دندان‌های نیش دارند که وظیفه‌ی بُریدن گوشت را بر عهده دارد. اما کفتاردندانان سه جفت از این دندان‌ها داشتند.
جمجمه یک شیر امروزی از کنیا (بالای تصویر) درکنار فک چپ سیمباکوبوا که حدود ۲۲ میلیون سال در همین سرزمین می‌زیست
درواقع، این شکارچیان درنده دندان‌های نیش زیادی داشتند. این دندان‌ها به دانشمندان کمک می‌کند که تصویر کاملی از این‌گونه‌ی منقرض‌شده ترسیم کنند. بورتس می‌گوید، بدون داشتن دندان‌های مناسب، مانند این است که قطعه‌هایی از گوشه‌های مختلف پازل داشته باشیم، اما قطعه‌ای از وسط (پازل) نداشته باشیم که گوشه‌ها را به هم وصل کنیم. با اطلاعاتی که از دندان، جمجمه و اسکلت سیمباکوبوا داریم مي‌توانیم پازل زندگی این جانور باستانی را تکمیل کنیم. بااین‌حال، پژوهشگران می‌گویند هنوز هم باید اطلاعات بیشتری در مورد این گوشتخواران غول‌پیکر پیدا کنند تا بتوانند دلیل انقراض آن‌ها را مشخص کنند.
آفریقا ۲۰ میلیون سال قبل به اوراسیا نزدیک‌تر بوده است، جانوران در قاره‌های مختلف شروع به ترکیب و تبادل اقلیمی با همدیگر کردند که موجب ظهور جانوران زیادی شد. در همین حال، قاره‌ها جابه‌جا شدند، «کافت شرق آفریقا» شکل گرفت و جریان‌های اقیانوسی نیز تغییر کردند. بورتس گفت که همه اینها قطعات جذابی از آزمایش‌های طبیعی هستند که نحوه‌ی سازگاری گروه‌های مختلف جانوری را نشان می‌دهد. اما سیمباکوبوا با وجود بزرگ‌تر بودن و تغییر نتوانست زنده بماند و حتی بستگانش نیز در پایان دوره‌ی میوسن (تقریبا ۵ میلیون سال قبل) منقرض شدند، اما چرا؟
بورتس می‌گوید این حیوان ساخته نشده بود که شکست بخورد. و برای مدت طولانی بعد از تکامل کفتاردندانان در آفریقا و پراکنده شدن در آسیا و اروپا زنده باقی ماند. اما به نظر می‌رسد که این«تنهاگوشت‌خواران (Hypercarnivore)»، جانورانی که بیش از ۷۰ درصد کالری مصرفی خود را از گوشت می‌گیرند، با تغییرات زیست‌محیطی کاملا منقرض شدند. تنها گوشتخواران امروزی، مانند شیر، کفتار، ببر و گرگ در معرض خطرترین پستانداران هستند و یکی از دلایل هم این است که جانوران یادشده نسبت به اختلالات زیست‌محیطی بسیار حساس‌اند. از آنجایی که جمعیت تنها گوشتخواران در مقایسه با سایر موجودات نسبتا کم است، وقتی که زنجیره غذایی بی‌ثبات شود، تأثیر بیشتری می‌پذیرند.
بورتس می‌گوید چنین وضعیتی احتمالا سیمباکوبوا را روی لبه‌ی تیغ قرار داده بود. وضعیت به‌سرعت تغییر کرد، جمعیت گونه‌های شکار نیز نتوانستند با‌سرعت کافی دوباره به شرایط سابق بازگردند و درنهایت موجب شدند که سیمباکوبوا منقرض شود.
- 11
- 5
