امین تارخ در آستانه ورود به ۶۵ سالگی

در واکاوی کارنامه و کیفیت بازیگری امین تارخ، احتمالاً زمانی که با سویه مدرس بودن او مواجه می شویم، این بدبینی واهی پیش بیاید که تدریس هنرپیشگی اصولاً همچون سمی برای خود فرد او را به سمت تکنیک گرایی صرف سوق دهد. در واقع اغلب استادان موفق و برجسته بازیگری در ذهن علاقه مندان به سینما و تئاتر یا خود بازیگران جذابی نبوده اند یا اصلاً در این حوزه جلوی دوربین نرفته اند. ماجرای امین تارخ اما تفاوتهایی اساسی با سایر چهره های مطرح در این حوزه دارد.

اگر قول مارلون براندو را در اینکه «بازیگری پدیده ای شگفت انگیز از نهاد انسان است» با جان و دل بپذیریم، تارخ بی تردید یکی از هنرمندانی است که این شاخصه را با فراست در ذات خود یافته و آن را با تلاش و آموختن صیقل داده است. صحت این ادعا در رجوع به ترکیبی رنگارنگ از نقشهایی که تارخ ایفا کرده قابل درک است. به ویژه آنکه تارخ با اتکا به توانایی های فردی اش در گستره یک اثر سینمایی و تلویزیونی، همیشه به چشم آمده و درخشیده است. صدایی که شکنندگی و تسلط و نفوذ را همزمان در خود جای داده، چهره ای آرام و متین که در عین حال می تواند انبوهی از رازها را در خود پنهان داشته باشد و چشمانی که اغلب از پشت شیشه های عینک گویی به بطن وجود تماشاگر رخنه می کند، ولی با خساست چیزی از طینت خود بروز نمی دهد تا بیننده برای شناخت عمیق برخی از کاراکترهایی که ایفا کرده، به چیزی فراتر از حواس پنجگانه نیاز پیدا کند!

تارخ بدون تقید ماشینی و صرف به اصول و متدهای بازیگری که بارها تدریسشان کرده، روحی انسانی در نقشهایش می دهد تا عمر و دامنه تأثیرگذاری بازیهایش را وسعت بخشد و ۳۱ فیلم سینمایی و چند سریال حاصل این مکاشفه است. او چه زمانی که در آستانه سی سالگی جلوی دوربین دو سریال مهم و ماندگار «سربداران» (محمدعلی نجفی) و «بوعلی سینا» (کیهان رهگذار) رفت و چه در همین فیلم های آخرش «پشت دیوار سکوت» (مسعود جعفری جوزانی) یا «بن بست وثوق» (حمید کاویانی) همیشه بدون قضاوت درباره جایگاه اثر، کار خود را کرده و به تمام از تجربه و اندوخته هایش در بازیگری بهره گرفته است. تارخ چه زمانی که در «مادر» زنده یاد علی حاتمی بر ظرافت شخصیت متمرکز شده، چه گاه که در «سارا»ی داریوش مهرجویی به تناسب نقش، از دایره معرفت کاراکتر را عبور داده و چه وقتی در چارچوب دنیای فانتزی و کمدی همچون فیلم «مجسمه»، همپای اثر وجوهی طنز را به نقش بخشیده، همیشه قابل باور بوده است.

امین تارخ متولد سال ۱۳۳۲ است و جمعه ۲۰ مرداد وارد ۶۵ سالگی اش می شود. به همین انگیزه بانی فیلم تلاش کرد در پرونده ای جمع و جور یادی از این بازیگر پیشکسوت کند و در گفت و گو با چند سینماگر به شاخصه های هنری وی بپردازد.

محمدعلی نجفی:تارخ به خوبی روی نقش خود تمرکز می کند

محمدعلی نجفی که در سریال «سربداران» و «ابن سینا» با تارخ همکاری کرده درباره این هنرمند به بانی فیلم گفت: ایشان یک هنرمند تحصیلکرده است که نوشته های مربوط به شکسپیر را کار کرده و با استادانی مانند بیضایی همکاری داشته است. معتقدم او بازیگری است که کاملاًروی نقش خود فکر و کار می کند و همین طور از کنار آن نمی گذرد و به صورت حرفه ای با کارگردان تعامل دارد. من در سریال ابن سینا و سربداران با او کار کردم و در ابن سینا مشاور آقای رهگذار بودم ودر صحبت ها و بحث هایمان به نظرمان رسید آقای تارخ برای نقش ابن سینا بهترین گزینه است. در «سربداران» هم به طور مستقیم با هم همکاری داشتیم و من خیلی راضی ام. جالب اینکه آقای رهگذار ایشان را برای نقش دیگری معرفی کرده بود اما به نظرمان برای نقش شیخ حسن گزینه خوبی هستند. زمانی که این پیشنهاد مطرح شد، خود آقای تارخ هم تعجب کرد اما وقتی کار پخش شد، نه تنها من بلکه همه بر خوب بودن این انتخاب صحه گذاشتند.

نجفی با اشاره به اینکه تارخ برای آموزشگاه بازیگری خود کمک گرفته است، افزود: وقتی می خواست مدرسه بازیگری را افتتاح کند، برای گزینش هنرجویان از من کمک خواست و من هم با ایشان همکاری کردم. تمام کسانی که از این مدرسه فارغ التحصیل شدند خیلی موفق بودند که یک نمونه آن خانم ترانه علیدوستی است. امیدوارم در کارش موفق باشد و تولدش را تبریک می گویم.

حسین پاکدل:نام امین تارخ بر پیشانی بلند سینمای ایران حک شده است

حسین پاکدل نیز در خصوص امین تارخ به بانی فیلم گفت: امین تارخ، هنرمندی بی دریغ و بخشنده است. این طور نیست که به دنیا آمده باشد و تعدادی نقش های ماندگار را در سینما و تئاتر کشور بازی کند؛ بلکه به فکر جاودانگی است. می گویند دو قشر هستند که هرگز نیستی به سراغشان نمی آید؛ یکی معلمان هستند یکی هنرمندان و امین تارخ هردو این خصوصیت ها را دارد. او هم هنرمند بزرگ و هم معلم بزرگی است؛ خیلی ها بازیگر خوبی هستند، اما اینکه بتوانند «بازیگر خوب بودن» را به دیگران یاد بدهند، کار بسیار مشکلی است. آقای تارخ نه تنها در سطح ایران بلکه در عرصه بین المللی هم معلم بسیار بزرگی است و نشان داده می تواند شاگردانی در سطح جهان تربیت کند. از این جهت او یک انسان جاودانه است و تصویر او در پیشانی بلند سینمای ایران حک شده است و حضوری همیشگی دارد. هر فیلم خاطره انگیزی که تاریخ سینمای ایران می تواند به آن تکیه کند، آقای تارخ هم در آن نقش آفرینی کرده اند. من کارهای قبل از انقلاب ایشان را به یاد می آورم و امیدوارم همیشه زنده باشند.

ابراهیم وحیدزاده:تارخ هنرپیشه تیزهوش و آگاهی است

ابراهیم وحیدزاده که قبلا تجربه همکاری در فیلم «مجسمه» را با تارخ داشته است، درباره این هنرمند به بانی فیلم گفت: ما با هم همکاری دوستانه و خوبی داشتیم و خاطرات خوب و زیبایی از آن فیلم دارم. گاه گداری که فرصتی به دست می آمد، ایشان روحیه خوب و شوخ طبعی خاصی داشت و تلاش می کرد با صحبت های خود حال اطرافیان خود را بهتر کند و به همین دلیل بچه ها در مجاورت ایشان فضای خوب و دلنشینی را تجربه می کردند.

این کارگردان درباره ویژگی های کار با تارخ تشریح کرد: او هنرمند بسیار آگاه و تیزهوشی است و به خوبی می تواند شخصیت هایی که قرار است بازی کند، بشناسد و روی آن کار و تحقیق کند و برای انجام کار خوب وسواس دارد و به همین جهت ما از آقای تارخ کار ضعیف ندیدیم و همه کارهایش به شیوه ای بودند که به خوبی اجرا شدند و به دل نشستند.

وحیدزاده در پایان گفت: من از این فرصت استفاده می کنم و تولدشان را تبریک می گویم و امیدوارم سال های دراز فعال و پویا ومؤثر باشند.

امیر سمواتی:تارخ یکی از اسطوره های بازیگری است

امیر سمواتی که در فیلم «باغ قرمز» با تارخ همکاری داشته است، درباره این هنرمند به بانی فیلم گفت: آقای تارخ بسیار بازیگر توانا و منظمی است که وقتی با او کار می کنید تکلیف تان با او روشن است که با بازیگری کار می کنید که به طور کامل به کارش احاطه دارد و علاوه بر این، روی سکانس هایی که کار می کند، به دقت تمرکز می کند. به نظرم آقای تارخ یکی از اسطوره های بازیگری سینما و تلویزیون ایران است و ان شاء الله ۱۲۰ سال زنده و پاینده باشد و هم به او تبریک می گویم و هم آرزوی بهترین ها را دارم.