اظهارات رامبد جوان درباره نحوه ساخت فیلم کمدی در ایران

در روزهای گذشته اظهار نظرهای مختلفی از سوی برخی فیلمسازانی که در حوزه سینمای اجتماعی فعال بوده و هستند، در  خبرگزاری ایسنا منتشر شد و آن‌ها انتقاداتی را نسبت به افزایش تولید فیلم‌های کمدی که بیشترشان کیفیت چندانی ندارند و با عنوان مبتذل یاد می‌شوند و سینماها را به قبضه خود درآورده‌اند تا جایی که سینماداران بیشترِ سانس‌های خود را به این‌ فیلم‌ها واگذار می‌کنند و سبب شده‌اند فیلم‌های اجتماعی در شرایط نابرابری اکران ‌شوند، مطرح کردند. این انتقادات با نگرانی از وضعیت مدیریت سینما و چگونگی اکران فیلم‌ها هم همراه بوده است.

در این بین شاید تنها نقطه نظر مشترک، بلامانع دانستن کمدی‌هایی مثل «اجاره‌نشین‌ها» بود که با کمدی‌های امروزی فاصله زیادی دارد اما با وجود این نظرات رامبد جوان که ساخت کمدی موفق «ورود اقایان ممنوع» را در کارنامه فیلمسازی خود دارد، گفت: افزایش تولید فیلم‌های کمدی در شرایط فعلی جامعه، اتفاقی طبیعی است و اگر می‌خواهیم مردم تماشای فیلم‌های غیرکمدی را هم در سبد خرید خود قرار دهند باید کیفیت تولیدات سینمایی را افزایش داد.      

جوان که به زودی فیلم تازه‌اش با نام «قانون مورفی» را که اتفاقا کمدی هم هست بر پرده سینماها اکران می‌کند، در گفت‌وگویی با ایسنا درباره انتقاداتی که از چند سال اخیر به فیلم‌های کمدی وارد می‌شود و در عین حال برخی فیلمسازان اجتماعی هم رو به ساخت فیلم کمدی آورده‌اند، بیان کرد: قبل از هر چیز نباید این را فراموش کنیم که ژانر کمدی ایرادی ندارد و با هیچ اظهارنظری زیر سوال نمی‌رود و اصولا هرکسی می‌تواند هر آنچه را خوب می‌سازد سراغش برود، بنابراین ساخت کمدی ایرادی ندارد اما آنچه این روزها بیشتر گفته می‌شود به ماجراهای دیگری مربوط می‌شود.

او گفت: واقعیت این است که ساخت فیلم، بسیار سخت و گران شده و کسی که سرمایه‌گذاری می‌کند توقع دارد پولش برگردد و این خیلی منطقی و طبیعی است؛ در حالی که زمانی کسانی بودند که با امکانات دولتی فیلم‌هایی را می‌ساختند و از آن طریق ژانرهایی که بار معنوی و مفهومی هم داشتند حفظ می‌شدند، اما الان چون همه از جیب خود سرمایه می‌گذارند و حتی آن کسی که هم از جیبش خرج نمی‌کند، می‌خواهد پول ارگان یا سازمان سرمایه‌گذارش برگردد بنابراین سینما در شرایطی قرار گرفته که مسئله مالی نکته مهم و پررنگی در آن شده است.

جوان افزود: وقتی اوضاع به این شکل پیش می‌رود آن وقت است که فیلمساز سراغ ذائقه مردم و بازار می‌رود و می‌بیند فیلم کمدی خوب می‌فروشد. آن هم کمدی پایین‌تنه‌ای پس او هم سراغ کمدی می‌رود ولی با وجود همین بازار و ذائقه، این که چه کسی یک فیلمنامه کمدی را بنویسد و بسازد و حتی کدام بازیگران در آن بازی ‌کنند، مرزهای سخیف بودن، درست بودن و متر و معیار داشتن آن فیلم را رقم می‌زنند.

کارگردان فیلم‌های «پسر آدم دختر حوا» و «اسپاگتی در هشت دقیقه» با اشاره به فیلمنامه‌نویسی همچون پیمان قاسمخانی که ظرافت‌های زیادی را در نگارش «ورود اقایان ممنوع» رعایت می‌کرد، گفت: کسی مثل او آنقدر ظریف شوخی‌ها را مطرح می‌کند که یک پدر و مادر نگران دیدن صحنه‌ای از فیلم در کنار فرزندشان نیستند و اصولا معتقدم یکسری شوخی‌ها هستند که وقتی بیان می‌شود فقط بزرگترها آن‌ها را می‌فهمند و کوچکترها حتی آن را نمی‌بینند، هرچند میزان هوش مخاطب امروز را انکار نمی‌کنم. با این حال مسئله اینجاست که در فیلم‌های کمدی ظریف نگاه کردن و اینکه از چه دریچه‌ای به یک موضوع وارد شویم شرط است؛ این نوعی ظرافت و بلدی می‌خواهد که متاسفانه نه خیلی از ما آن را بلد هستیم و نه اصلا دغدغه‌ای نسبت به آن داریم.

جوان در پاسخ به اینکه ادامه این وضعیت در سینما با همین دیدگاه متکی به بازار چطور پیش می‌رود؟ بیان کرد:‌ قاعدتا این روند خودش به یک خروجی می‌رسد چون کمدی را نمی‌شود حذف کرد و مردم، هم کمدی دوست دارند و هم به آن نیاز دارند. در تمام دنیا هم فیلم‌های کمدی پرفروش هستند و اتفاقا خیلی از فیلم‌های کمدی پرفروش، سخیف هستند. در سینمای امریکا هم چنین جریانی وجود دارد ولی ما اصولا بلاتکلیف هستیم و دلیل نمی‌شود که مثلا وضعیت سینمای اجتماعی را گردن فیلم‌های کمدی‌ها بیندازیم.

او اضافه کرد: من هم تجربه فیلم‌های غیرمتعارف را دوست دارم و به آن معتقدم. حتی سعی می‌کنم در این حیطه تجربه کسب کنم و خوب است که مردم را به دیدن فیلم‌های خوب و متفاوت دعوت کنیم، چون سینما هم رونق می‌گیرد ولی واقعیت این است که اگر می‌خواهیم تماشاچی  سراغ ژانرهای دیگر سینما هم برود باید کیفیت فیلم‌ها را ارتقا داد و حوصله کرد تا هم تماشاچی ذائقه جدید خود را پیدا کند و هم ما در ایجاد ذائقه جدید برای او تلاش کنیم پس این ربطی ندارد اگر کسی کمدی می‌سازد به او ایراد وارد شود.

رامبد جوان در پایان درباره اینکه با این صحبت‌ها قطعا از کمدی «قانون مورفی» او هم توقع بالا می‌رود ضمن اینکه گفته می‌شود شاید او هم بخاطر برگشت سرمایه سراغ ساخت کمدی رفته است، تاکید کرد:  تمام آنچه را گفتم به شدت در این فیلم رعایت شده و «قانون مورفی» را یک فیلم خانوادگی می‌دانم که نوجوان‌ها هم خیلی از آن لذت می‌برند.