دور جدید اکران فیلم‌های خاص

فروش سینماها در چند هفته اخیر نوسان بالایی داشته است. برخی روزها فروش سینماها اوج چشمگیری پیدا می‌کرد و برخی روزها رونق از بازار نیمه جانش می‌رفت.

در دوره دو، سه ماهه‌ای که از اکران فیلم‌های روی پرده می‌گذرد اتفاق‌های بسیاری هم افتاد که شاید بتوان گفت تا امروز در سینمای ایران رخ نداده بود. موضع‌گیری‌های منتقدان برنامه سینمایی هفت که از شبکه سه تلویزیون روی آنتن می‌رود، حاشیه‌های اکران را بیش از همیشه برجسته کرد. موضع‌گیری‌های پینگ پنگی میان منتقدان برنامه هفت و به ویژه مسعود فراستی از یکسو و سازندگان فیلم‌ها از جمله گروه تولید فیلم‌های «ما همه با هم هستیم» و «شبی که ماه کامل شد» از سوی دیگر، معادلات اکران فیلم‌ها را در ایران وارد موقعیت تازه‌ای کرد. برخی معتقد بودند ضریب نفوذ نقدهای سینمایی در جامعه بیشتر شده و به همین دلیل نقدهای منفی منتقدان از فیلم «ما همه با هم هستیم» باعث افت شدید فروش این فیلم شده است.

واقعیت هم چنان بود که پس از یکی، دو هفته از اکران موفق این فیلم، ناگهان نمودار فروش فیلم جدید کمال تبریزی سقوط کرد. همین اتفاق به شکلی کمرنگ‌تر برای فیلم نرگس آبیار هم رخ داد و فروش فزاینده این فیلم در هفته‌های اول گاهی با کسادی روبه‌رو می‌شد. این اتفاق‌ها برای نخستین بار در سینمای ایران نشان داد که بازار سینما می‌تواند در میان دوگانه سلبریتی‌های سینمایی و منتقدان فیلم به سوی نقدها میل کند. این موقعیت تازه، می‌تواند نقد سینمایی را به یکی از ارکان‌ اصلی اکران تبدیل کند. به نظر می‌رسد که اکران‌های پیش رو در سینمای ایران با معادلاتی تازه آغاز خواهد شد. از چهارشنبه این هفته سه فیلم سینمایی روی پرده می‌روند. سه فیلمی که بازار فروششان بیش از گذشته در تیررس نقدهای سینمایی است و اکران سختی را پیش رو دارند.

قصر شیرین؛‌ فیلم خوب مهجور در فجر

قصر شیرین یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های سال گذشته است. این فیلم برای نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمدو استقبال مخاطبان و منتقدان را به دنبال داشت. قصرشیرین به کارگردانی و تهیه‌کنندگی رضا میرکریمی و به نویسندگی محسن قرایی و محمد داودی ساخته سال ۱۳۹۷ است.  جلال مرادی ۴۲ ساله پس از پایان دوران محکومیتش در زندان خانواده‌اش را ترک می‌کند. اما مرگ مغزی همسرش باعث می‌شود تا به خانه برگردد. او با دو فرزندش روبه‌رو می‌شود و مجبور می‌شود آنها را همراه با خود از خانه خواهرش ببرد. او در این مسیر اتفاق‌های دیگری را از سر می‌گذراند.

نقش جلال را حامد بهداد بازی کرده است. به گمان بسیاری از منتقدان این نقش، یکی از بهترین بازی‌های چند سال اخیر سینمای ایران بوده است. بهداد در این نقش به خوبی توانسته است ظرافت‌های حساس کاراکترش را به نمایش بگذارد و به دقیق‌ترین شکل ممکن شخصیت او را بسازد. در این فیلم در کنار حامد بهداد، ژیلا شاهی، یونا تدین و نیوشا علیپور بازی کرده‌اند. قصر شیرین در جشنواره‌هایی که به نمایش درآمد توانست جوایز قابل توجهی را به خانه ببرد. در جشنواره فیلم فجر این فیلم توانست در بخش‌های بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین بازیگران مکمل زن و مرد و همچنین در بخش بهترین موسیقی متن نامزد شود اما تنها در دو بخش بهترین فیلمنامه و بهترینموسیقی سیمرغ به دست آورد. این در حالی بود که بسیاری از منتقدان سینما معتقد بودند رضا میرکریمی در این فیلم به لحاظ کارگردانی تجربه‌های بدیعی را به سینمای ایران معرفی کرده است.

ناکام ماندن قصرشیرین در جشنواره فجر، موفقیت بزرگ این فیلم را در جشنواره جهانی فیلم شانگهای برجسته‌تر کرد. قصر شیرین در جشنواره شانگهای هم جایزه بهترین کارگردانی را گرفت و هم جایزه بهترین بازیگری مرد را. نکته قابل توجه آنکه فیلم آخر میرکریمی در این جشنواره جهانی توانست به‌عنوان بهترین فیلم معرفی شود.

سرکوب؛ یک رونمایی رازآلود

درباره این فیلم که تاکنون حضور قابل توجهی در جشنواره‌های سینمایی هم نداشته است، اطلاعات چندانی در دسترس نیست. منتقدان هم تاکنون فیلم را ندیده‌اند تا از طریق نقدهای آنان بتوان سطح کیفی کار را تخمین زد. اما با این حال از خبرهایی که جسته گریخته درباره این فیلم منتشر شده است می‌توان شناختی نسبی از آن پیدا کرد. اولین ساخته سینمایی رضا گوران در لوکیشنی در خیابان ایتالیا با بازی باران کوثری، سارا بهرامی، الهام کردا، پردیس احمدیه و رویا افشار و به تهیه‌کنندگی حبیب اسماعیلی کلید خورده است.

رضا ‌گوران که پیش‌تر در حوزه تئاتر کارگردانی آثاری چون «یرما»، «داستان یک پلکان»، «ابرهای پشت حنجره»، «مرداب روی بام» و «شب آوازهایش را می‌خواند» و... را برعهده داشته، با قصه‌ای زنانه سراغ تجربه‌ای سینمایی آمده است. گوران در نخستین تجربه سینمایی‌اش سعی کرده از پیشکسوتان و زحمتکشان سینما تقدیر کند به این ترتیب که ‌سازندگان «سرکوب» در اولین روز از فیلمبرداری با دعوت از پیشکسوتان و زحمتکشان سینما از جمله غلام ژاپنی، حسن فردین، اعلا میرطالبی، مجید علیزاده و... که بیش از ۴۰ سال در سینما مشغول فعالیت هستند و کمتر دیده‌ شده‌اند، از آنها تقدیر کردند.

در این فیلم در کنار جمشید هاشم‌پور که به نظر می‌رسد تنها بازیگر مرد فیلم است، باران کوثری، سارا بهرامی، الهام کردا، پردیس احمدیه و رویا افشار بازی کرده‌اند. ‌همچنین محمدصادق رنجکشان به‌عنوان سرمایه‌گذار در این پروژه سینمایی حضور دارد. ‌در خلاصه داستان فیلم «سرکوب» به روال برخی فیلم‌ها که سعی دارند در کمترین کلمات ممکن، کلیتی از فیلم را بیان کنند، آمده است: «یه کاری کرد وفاداری بشه عادت همه‌مون حالا همه‌مون وفاداریم اما اونی که بهش وفاداریم خیلی وقته که مرده...» به نظر می‌رسد که فیلم درباره یک خانواده است که اعضای آن عموما زن هستند و پس از مرگ مادر، درگیر رخدادها و موقعیت‌های تراژیکی می‌شوند.

تپلی و من؛ ادغام مخاطبان کودک و بزرگسال

آخرین ساخته حسین قناعت و هشتمین فیلم او پس از فیلم «لازانیا» که سال گذشته بر پرده سینماها رفت، از این چهارشنبه روی پرده سینماها می‌رود.  این فیلم درون‌مایه‌ای متفاوت نسبت به تجربیات قبلی قناعت دارد. به رغم اینکه نام فیلم، چنین تداعی می‌کند که گویی با فیلمی در حوزه کودک و احیانا عروسکی روبه‌رو هستیم،‌ اما تپلی و من مضمونی خانوادگی با تم شاد و روان‌شناسانه دارد که به اختلالات شخصیتی افراد با نگاهی به آسیب‌های دوره نوجوانی می‌پردازد و در آن حرف‌هایی با پدر و مادرها و بزرگسالان در میان نهاده شده است. البته علاوه بر این، تلاش شده است تا فیلم برای کودکان و نوجوانان نیز جذاب باشد. در خلاصه این فیلم آمده است: «زندگی رامین، فیلمنامه‌نویس ۴۰ساله تنها و ناموفق با ورود پسری ۸ ساله به نام تپلی دگرگون می‌شود. چهره تپلی اما برای مرد بیش از حد آشناست.»

در این فیلم حسن معجونی، میترا حجار، یوسف تیموری، سیروس گرجستانی، نادر سلیمانی، رامین ناصرنصیر، سامیار محمدی، مرتضی زارع، عباس محبوب و حسین‌ پوراسماعیل بازی کرده‌اند. تهیه‌کنندگی، نویسندگی و کارگردانی فیلم برعهده حسین قناعت است و سرمایه‌گذاران آن بنیاد سینمایی فارابی، حسین پوراسماعیل و حسین قناعت هستند. «تپلی و من» برنده پروانه زرین بهترین بازیگر کودک از سی و یکمین دوره جشنواره بین‌المللیکودک و نوجوان اصفهان در سال ۱۳۹۷ شد.

شایان ربیعی