فقط سینمای ایران نیست که فیلم‌های جنجالی و توقیفی دارد. دنیای سینما از این جور اتفاقات پر است. دلیل این اتفاق نیز البته بیشتر به خشونت یا پرده‌دری‌های مضمونی و تصویری فیلم‌ها ربط دارد. در زیر ١٠ فیلم مهمی که مدتی توقیف بوده‌اند با هم مرور می‌کنیم...
كشتار با اره‌برقی در تگزاس
(تاب هوپر /١٩٧٤)
این فیلم به دلیل تعدد سكانس‌های خشونت‌آمیز و ترسناك در كشورهای فنلاند، انگلستان، برزیل، استرالیا، آلمان، شیلی، سوئد، نروژ و ایرلند به نمایش درنیامد. فیلم براساس زندگی واقعی قاتلی به نام ادگین ساخته شده بود كه پوست انسان می‌پوشید، اما از اره‌برقی استفاده نمی‌كرد.
حقیقت همیشه از داستان عجیب‌تر و صدالبته ترسناك‌تر است. «كشتار با... »، كه بر مبنای جنایت‌هایی واقعی و وحشتناك ادگین ساخته شده است، در نگاه نخست مستندی قدیمی و كم‌هزینه به نظر می‌رسد. تاب هوپر می‌گوید: «انتخاب این عنوان برای فیلم باعث شد دوستان زیادی را از دست بدهم. فكر می‌كنم آنها كمی زیاده‌روی كردند، شاید هم واقعا دلیلی برای این كارشان داشتند.»
آخرین خانه سمت چپ
(وس كریون/١٩٧٢)
در كشورهای سنگاپور، ایسلند، نیوزیلند، نروژ و آلمان غربی به نمایش درنیامده و برای ١٨سال در انگلستان و بیشتر از ٣٢سال در استرالیا ممنوع بوده است. این فیلم را وس كریون ساخت كه فیلم «تپه‌ها چشم دارند» او هم در فنلاند ممنوع شده بود. او برای فیلم‌های ترسناكی مثل كابوس در خیابان الم و سری جیغ هم شهرت چشمگیری دارد.
پرتقال كوكی
(استنلی كوبریك /١٩٧١)
در كشورهای ایرلند، سنگاپور، مالزی، اسپانیا و كره به مدت دو دهه ممنوع شد. یك اقتباس جنجالی از كتاب آنتونی بورخس كه خود كوبریك آن را به پیشنهاد پلیس و به خاطر تهدیدهایی كه علیه او و خانواده‌اش انجام شده بود، در انگلستان به نمایش درنیاورد و این موضوع را همسرش بعد از مرگ او فاش كرد.
در «پرتقال كوكی» كوبریك با این مشكل روبه‌رو است كه تماشاگر را متقاعد كند آنچه در فیلم می‌بیند آینده نزدیك است. راه‌حل هنری‌اش این است كه به مكان فیلم ظاهر و حس‌وحال مكان‌های زندگی روزانه‌مان را می‌دهد، در عین حال كه به آن نوعی جلوه غیرعادی می‌بخشد. یكی از صحنه‌های تكان‌دهنده‌تر پرتقال كوكی صحنه قتل یك زن به دست الكس با اثر هنری ساخت خودش -یك مجسمه- است.
عجیب‌الخلقه‌ها
(تاد برونینگ /١٩٣٢)
نمایش آن در كشورهای ایتالیا، فنلاند و ایرلند ممنوع شد. تصمیم عجیب برونینگ برای استفاده از آدم‌های معمولی با شكل و شمایل عجیب و درهم به‌جای بازیگران گریم‌شده حسابی تماشاگران را شگفت‌زده كرد و با این‌كه این فیلم حالا یك فیلم كالت به حساب می‌آید، اما برونینگ برای ساختن فیلم بعدی‌اش باید خیلی تلاش می‌كرد.
آخرین تانگو در پاریس
(برناردو برتولوچی/١٩٧٢)
این فیلم در كشورهای ایتالیا، نیوزلند، پرتغال، سنگاپور و كره‌جنوبی ممنوع شد. آخرین تانگو در پاریس نامزد دو جایزه اسكار بود و یكی از مشهور‌ترین فیلم‌های بدنام تاریخ سینماست. داستان حول محور یك آشنایی اتفاقی بین بیوه مرد ٤٥ساله‌ای دور می‌زند به نام پُل (براندو) و زن جوان ٢٠ساله‌ای به نام جین (اشنایدر). این دو به‌طور تصادفی در آپارتمانی كه برای اجاره گذاشته شده، به هم برمی‌خورند.
پل می‌خواهد درد جانكاه ازدست‌دادن همسرش را تسكین دهد. جین كه در برابر اصالت این احساس واكنشی توأم با احساس ترحم دارد، رابطه با پل را بهتر از حرافی‌های پوچ و بی‌مغز نامزدش می‌داند. از لحظه‌ای كه این دو اسم‌شان را به یكدیگر می‌گویند، رابطه‌شان رو به افول می‌گذارد. درحالی كه در عین سادگی چشم همه به صحنه‌های آخرین تانگوی پاریسی مانده بود. اما آخرین تانگو، راوی داستان رویاپردازان و سیاستمداران نبود.
جن‌گیر
(ویلیام فریدكین /١٩٧٣)
این فیلم یكی از ترسناك‌ترین و جنجال‌برانگیز‌ترین فیلم‌های تمام ادوار سینماست و نمایش آن در كشورهای انگلستان، مالزی و سنگاپور ممنوع شد. منتقدان استقبال بسیار گرمی از فیلم كردند و فیلم نامزد ١٠جایزه اسكار و برنده دوتای آنها (صدا و تدوین) شد. «جن‌گیر» علاوه بر موضوع جنجالی‌اش، یكی از مهوع‌ترین و دلخراش‌ترین فیلم‌هایی است كه تابه‌حال ساخته شده است.
هنگام نمایش این فیلم اخبار زیادی از غش، حملات تشنجی و هیستری و حتی در بعضی موارد سقط جنین از تماشاگران گزارش شد. نمایش این فیلم در فنلاند ممنوع شد. این فیلم در انگلستان دو بار رده‌بندی سنی شد. قسمت‌هایی از آن حذف شد. جین فوندا و شرلی مك لین نامزد بازی در نقش كریس مك دا نیل (مادر دختر جن‌زده) بودند. جك نیكلسون هم قرار بود در نقش پدر كاراس (كشیش جوان) بازی كند.
كالیگولا
(تینتو براس و باب گوچیونه /١٩٧٩)
در كشورهای كانادا و ایسلند به نمایش درنیامد. داستان جنجالی امپراتوری روم و نمایش خشونت فراوان به همراه مضامین غیراخلاقی دیگر باعث شد این فیلم جنجالی‌ترین آثار سینمایی لقب بگیرد. در این فیلم بازیگران مطرحی مثل مالكوم مك داول، پیشتر اوتول و هلن میرن شركت داشتند. كالیگولانام امپراتوری است كه در سال ٣٨پس از میلاد در روم حكومت می‌كرد. زندگی این امپراتور پس از مرگ خواهرش در وسیلا كاملا تغییر می‌كند. كالیگولا همچنین عنوان نمایشنامه‌ای است كه آلبر كامو آن را براساس داستان این امپراتور به رشته تحریر درآورد.
زندگی برایان
(تری جونز /١٩٧٩)
این فیلم هم در كشورهای نروژ، ایرلند و سنگاپور ممنوع بود. «زندگی برایان» از نگاه شهروندان انگلیسی، به‌عنوان بهترین فیلم كمدی تاریخ سینما انتخاب شد. روزنامه گاردین پس از نظرسنجی از شهروندان انگلیسی برای انتخاب بهترین فیلم‌های كمدی سینما، فهرست ٥٠ اثر برتر انتخاب‌شده را اعلام كرد كه این فیلم در رده نخست قرار گرفته است.
در جبهه غرب خبری نیست
(لوئیس مایلستون/١٩٣٠)
در كشورهای آلمان و اتریش حدود سه دهه ممنوع اعلام شده بود. این فیلم موفق به كسب دو جایزه اسكار بهترین فیلم و بهترین كارگردانی شد، اما به خاطر مضامین ضدجنگ و پیام ضدآلمانی‌اش توسط هیتلر و متحدانش ممنوع شد. در نمایش بسیار كوتاه مدتش در سینماهای آلمان نیز نازی‌ها با رهاكردن موش در سالن‌های سینما نمایش را به هم ریختند.
«در جبهه غرب خبری نیست» یكی از شكوهمند‌ترین داستان‌هایی است كه در رابطه با جنگ جهانی اول نوشته شده است و فیلمی كه از روی آن ساخته شد، یكی از موفق‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای جهان است. این داستان مستقیما به نسلی از مردم آلمان اشاره دارد كه زندگی‌شان را برای جنگ فنا كردند.
شیطان مرده
(سام ریمی/١٩٨١)
ممنوع‌شده در كشورهای مالزی، انگلستان، آلمان غربی، سوئد، ایسلند، ایرلند و سنگاپور. این فیلم از نخستین فیلم‌هایی بود كه توسط فعالان مذهبی با عنوان «كثافت ویدیویی»- اصطلاحی كه برای انتقاد از نمایش صریح خشونت توسط سازمان‌های مذهبی، منتقدان و رسانه‌ها به كار گرفته میشود- مورد شماتت قرار گرفت.
- 14
- 2
