برای خیلی از ما تلویزیون سال‌هاست که جعبه جادو نیست اما عروسک‌های اسفنجی انگار هنوز جادو را بلد بودند، راه دل مخاطب را می‌شناختند و می‌دانستند چطور کودک درون‌مان را به وجد بیاورند و حال خوش لذت بردن از یک برنامه تلویزیونی را زنده کنند و تیتراژ پایانی برنامه‌شان آغازی شود بر مرور دوباره آنچه دیده‌ایم و با یادآوری آن دل‌مان بتپد برای تک تک شخصیت‌های دوست داشتنی‌شان.
تصدق شیرین‌زبانی کلاه قرمزی برویم، دل‌مان ضعف برود برای مهربانی‌های پسرخاله و شیطنت‌های پسر عمه‌زا و تکیه کلام‌های فامیل دور ورد زبان‌مان شود. روزهای آخر سال موعد دیدار بود و به خاطرخواهی آنها هم که شده خبرهای مخابره شده از تولیدات تلویزیونی برایمان مهم می‌شد. منتظر بودیم تا از توافق مدیران رسانه با سازندگان کلاه قرمزی خاطر جمع شویم و خیال‌مان راحت شود که قرار است تولد عیدمان را با آقای مجری و عروسک‌های محبوب‌مان مبارک کنیم.
اسفند سال ۹۷ طبق روال روزهای پایانی سال‌های اخیر با خبرهای کلاه قرمزی داغ شد. هر چقدر وعده و وعیدهای مدیران تلویزیون امیدوارکننده بود گپ و گفت با عوامل تولید ته دل‌مان را نسبت به سرنوشت این مجموعه خالی‌تر می‌کرد. اما حالا خبرها قطعی‌تر شده و تیغ تیز تیشه بر نوستالژی جمعی به جان مایه خاطرات‌مان از تلویزیون رسیده است و یادداشت چند روز گذشته تهیه‌کننده کلاه قرمزی، تیر خلاصی بر امید دیدار دوباره با مجموعه محبوب تلویزیون شده است.
آن طور که حمید مدرسی خبر داده، مجموعه کلاه قرمزی و پسرخاله هم گرفتار سرنوشتی مشابه با برنامه «۹۰» شده است: «در این لحظه تلخ که مشغول جمع‌آوری دکور نوستالژیک و میز آقای مجری و عروسک‌ها هستیم، دوری نخواهد بود که روی این میز پرخاطره گرمک و طالبی در کنار میز عادل فردوسی‌پور که هندوانه به شرط چاقو عرضه می‌کند، فعالیت خود را ادامه دهد! امروزه هندوانه و طالبی ارزان را برای مردم بچسبیم، هنر کیلویی چند؟!»
یادداشت مدرسی در واکنش به صحبت‌های چند روز قبل حامد معینی مدیرکل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل سازمان صدا و سیما بود که در گفت‌وگویی با ایسنا اعلام کرد که ترتیبات شکلی اعطای مجوز مالکیت حقوقی مجموعه کلاه قرمزی به سازندگان قانونی نبوده و مالکیت آن را متعلق به صدا و سیما دانست. تهیه‌کننده کلاه قرمزی اما با ارائه توضیحاتی عنوان کرد که طبق چندین توافقنامه و نامه که به امضای مدیران وقت سیما رسیده، کلیه حقوق معنوی و مادی این مجموعه به سازندگان این آثار واگذار شده است.
او در این یادداشت یکی از مدیران سیما و مدیرکل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل سازمان صدا و سیما را عامل توقیف مجموعه کلاه قرمزی عنوان کرد و گفت که این مجموعه هم دچار سرنوشت «۹۰» شده است.
حمید مدرسی در حالی از توقف ساخت و پخش مجموعه کلاه قرمزی خبر داده که اسفند سال گذشته مرتضی میرباقری، معاون سیما در نشست خبری از مذاکره با تیم کلاه قرمزی و سفارش ساخت این مجموعه برای نوروز خبر داده بود.
کاظم سیاحی، صداپیشه شخصیت جیگر در مجموعه تلویزیونی «کلاه قرمزی» اما در پاسخ به سؤال «ایران» در باره آخرین جلسه تمرین و ضبط این برنامه می‌گوید: «حدود دو سال پیش یعنی اسفند سال ۹۶ آخرین برنامه را آماده کردیم که نوروز امسال هم پخش شد. در واقع اسفند سال ۹۷ ما هیچ برنامه تولیدی نداشتیم.»
از سیاحی راجع به نوستالژی کلاه قرمزی قبل از پیوستن‌اش به این مجموعه سؤال می‌کنیم و او توضیح می‌دهد: «من هم خاطرات خوبی با کلاه قرمزی دارم و جزو عروسک‌های محبوب زندگی‌ام از دوران کودکی است. پیوستنم به این مجموعه هم به خاطر همین علاقه‌مندی است. کار کردن با ایرج طهماسب و حمید جبلی، مرحوم دنیا فنی‌زاده و مرضیه محبوب جزو افتخارات زندگی‌ام است و همیشه خدا را شکر می‌گویم.»
این بازیگر و عروسک‌گردان، در پاسخ به سؤالی درباره دلایل مقبولیت این برنامه تلویزیونی با تأکید بر این نکته که این مردم هستند که باید در این باره نظر بدهند، می‌گوید: «کلاه قرمزی هیچ وقت اسیر زمان نشد و همیشه سعی کرد پیشرفت کند. در عین حال که تلاش کرد حرفش به روز باشد، سرگرمی و خوشحالی مردم جزو دغدغه‌های سازندگانش بود. شادی و حال خوب مردم اساساً عامل و بانی دور هم جمع شدن عوامل برای ساخت این مجموعه است. در این سال‌ها که آقای طهماسب را شناخته‌ام، پی برده‌ام که شادی مردم جزو مهمترین دغدغه‌های اوست.»
او در ادامه می‌افزاید: «در جایگاه مخاطب به اعتقاد من رمز موفقیت برنامه برقراری ارتباط با مردم است. این ارتباط به سادگی به وجود نمی‌آید، هزاران برنامه ساخته میشود تا برای دقایقی مخاطب را جذب کند اما به این درجه از محبوبیت نمی‌رسد. برای چرایی مقبولیت کلاه قرمزی من هزاران دلیل ریز و جزئی می‌توانم بیان کنم اما چون جزو تیم سازنده هستم ترجیحم این است که راجع به آن حرف نزنم و مردم در این باره قضاوت کنند.» سیاحی می‌گوید: «اینکه مردم چرا یک برنامه را دوست دارند دلایلش واضح و روشن است و اینکه چرا جلوی ساخت چنین برنامه‌هایی گرفته میشود هم شاید این روزها مبهم نباشد و مردم هم از این اتفاق تعجب نکنند. فقط می‌توانم بگویم متأسفم برای مسئولانی که موجودیت‌شان را از مردم دارند اما توجهی به علایق آنها ندارند و برایشان اهمیتی ندارد.»
این صداپیشه با اعلام این نکته که ترجیح او به سکوت بوده و مدت‌هاست که تصمیم داشته در باره این مسائل صحبت نکند، می‌گوید: «گفتن این حرف‌ها تأثیری ندارد و برای مدیران اهمیتی ندارد. صحبت‌های من فعال و دغدغه شما اهالی رسانه تأثیری بر تصمیم‌گیرندگان ندارد. همه ما برنامه کلاه قرمزی را دوست داشتیم، چه منی که لذت بردم از دقایقی در کنار آقای طهماسب بودن و چه مردمی که از تماشای ماحصل تلاش این تیم لذت بردند هر چقدر هم بگوییم، تأثیری ندارد. مگر راجع به برنامه نود نگفتیم، این همه درخواست کردیم آیا کسی گوش کرد؟ گوش شنوایی برای شنیدن خواسته مردم وجود ندارد.»
سیاحی در پاسخ به سؤالی درباره تعلق خاطر مردم به عروسک‌های این مجموعه و سلب حق تماشای دوباره آنها از مخاطب می‌گوید: «من در جریان جزئیات دعوای حقوقی نیستم اما خبر دارم که مالکیت حقوقی این عروسک‌ها چند سال پیش به سازندگانش داده شد اما اینکه چه اتفاقی افتاده که این مالکیت پس گرفته شده و اساساً این مالکیت به چه دردشان می‌خورد وقتی برنامه‌ای ساخته نمی‌شود را نمی‌دانم. مهم این است که یک تیم دور هم جمع شود و برنامه‌ای که هدفش شادی مردم است تولید شود، وقتی شما مالکیت داشته باشید اما برنامه‌ای ساخته نشود این مالکیت به چه دردتان می‌خورد.» «جای خالی کلاه قرمزی در تلویزیون پر شدنی نیست.»
سیاحی با بیان این عبارت ادامه می‌دهد: «جای خالی خیلی از برنامه‌ها که مردم دوست داشتند با هیچ برنامه‌ای پر نشد. چطور ممکن است یک برنامه بتواند جای خالی کلاه قرمزی که بیش از ۲۰ سال است در بین مردم بوده و چنین جایگاهی را به دست آورده را پر کند. همانطور که امکان ندارد برنامه‌ای جای خالی نود را پر کند.»
صداپیشه شخصیت جیگر در باره تلاش‌های تیم تولید برای مقبولیت این اثر برای مخاطبان می‌گوید: «قبل از اینکه برنامه جلوی دوربین برود، ما حداقل یک پروسه تمرین سه تا چهار ماهه داشتیم تا ایده‌های آقای طهماسب و جبلی پرورش پیدا کند و آزمون و خطاها در تمرین شکل بگیرد. آنچه روی آنتن می‌رفت نتیجه یک دورهمی چند ساعته نیست. ما حداقل ۴ ماه درگیر تمرین و حدود یک و نیم ماه درگیر ضبط بودیم. در همه این دوران تمام تلاش تک تک مان این بود که بهترین اثر خودمان را برای کاراکتر و شخصیتی که کار می‌کردیم داشته باشیم. همه تیم به یک مجموعه با کیفیت فکر می‌کرد ما به پر کردن زمان روی آنتن فکر نمی‌کردیم. به ضرس قاطع می‌گویم همه به بهترین موقعیت کاراکترشان برای مقبولیت نزد مردم و حال خوب مخاطب فکر می‌کردند.»
در شرایطی که بسته شدن پرونده مجموعه محبوب کلاه قرمزی بعد از ۲۳ سال و ابهام سرنوشت عروسک‌های خاطره‌ساز این برنامه علاقه‌مندان را با نگرانی مواجه کرده یکی از نشریات روزانه با اتهام به حمید مدرسی، مدعی شد که برای ساخت کلاه قرمزی ۳ میلیارد تومان هزینه شده و تهیه کننده‌اش آن را صرف زندگی در هلند کرده است.
سیاحی در پاسخ به ادعای این رسانه درخصوص هزینه ساخت این مجموعه و دستمزد سازندگانش می‌گوید: «من از کم و کیف اعداد و ارقام اعلام شده خبر ندارم و کاری به آن ندارم چون کار ما هنر است و اهل چرتکه انداختن نیستیم. کسانی که با اعداد و ارقام کار هنری را می‌سنجند، اهل هنر نیستند. بالاترین رقم و ارزش برای کار هنری رضایت و حال خوب مردم است. آنهایی که عدد و رقم مطرح می‌کنند چقدر به شادی مردم فکر می‌کنند، برای حال خوب مردم و رضایت آنها باید خیلی بیش از اینها هزینه کنیم که نمی‌کنیم.»
نرگس عاشوری
- 15
- 6
