روز جهانی موزه و میراث فرهنگی
معبد خدایان شعر و موسیقی بعنوان نخستین موزه شناخته شده در جهان میباشد که بر تپه ای در آتن واقع شده است. موزه اشمولین بعنوان قدیمی ترین موزه دانشگاهی جهان در شهر آکسفورد شناخته شده که شامل آثار مشرق زمین می باشد.
در زمان حکومت محمد علی شاه قاجار در ایران، بخشی از کاخ گلستان برای نخستین بار به موزه تبدیل شد و اشیاء قیمتی و تاریخی در آن به نمایش گذاشته شد. امروزه در کشور ما، تبدیل شدن کاخ ها به موزه مرسوم شده است.
موزه ها با هدف تحقیق در آثار و شواهد به جای مانده انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهره وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار، به ویژه به نمایش گذاشتن آن ها به منظور بررسی و بهره معنوی بوجود آمده اند. روز جهانی موزه و میراث فرهنگی مصادف با ۱۸ ماه مِی میلادی میباشد.
معنای لغوی و اصطلاحی موزه
نام موزه برگرفته از لغت فرانسوی Museeمی باشد و به مكانی اطلاق میشود كه دارای مجموعه بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و چیزهای گران بها است و دانشمندان، پژوهشگران، هنرمندان و... از آن بهره مند میشوند. فرانسویان، كلمه موزه را از لغت یونانی گرفته اند. موزه به تپه ای میگویند که در آتن بود و عبادتگاهی در آن برای موزه( الهه یونانی) قرار داشت.
امروزه موزه های متعدد آثار باستانی ، مردم شناسی، طبیعی، حیوانات، وحوش و ... در كشورهای مختلف جهان، بیانگر مجموعه ی تاریخی آن كشورها می باشند. فرهنگ و تمدن هر قوم و ملیتی از طریق اشیاء و وسایلی شناخته می شود كه در موزه ها جمع آوری شده است. دانش آموزان و دانشجویان برای شناخت اقوام گذشته و آشنایی با نحوه ی زندگی آن ها به موزه ها مراجعه می کنند.
تاریخچه روز جهانی موزه و میراث فرهنگی
از سال ۱۹۷۷ تاکنون شورای بین المللی موزه، ۱۸ می را بعنوان روز موزه و میراث فرهنگی معرفی کرد. به یک سازمان حرفه ای و غیردولتی که فعالیتش را زیر نظر یونسکو انجام می دهد؛ شورای بین المللی موزه میگویند. شکل گیری این سازمان به سال ۱۹۴۶ برمی گردد. امروزه تعداد اعضای فعال در آن به بیش از ۳۵۰۰۰ عضو از ۱۳۵ کشور جهان میرسد. این سازمان در پاریس واقع شده است اما کمیته ملی ایکوم ایران در کشورمان، به فعالیت در راستای اهداف این سازمان مشغول است. این سازمان هر ساله برای چنین روزی، شعاری را تعيين می کند.
تاریخچه موزه در ایران
ناصرالدین شاه در سال ۱۲۴۹ شمسی، پس از سفر به اروپا از موزه کشورهای سوئیس، آلمان، اتریش و ایتالیا بازدید کرد و دستور احداث موزه ای را در کاخ گلستان صادر کرد. سپس روزبه روز به تعداد موزه ها افزوده شد. جالب است بدانید که در سال ۱۳۹۷، یک موزه در هر ۵ روز تأسیس شده است؛ یعنی موزه در صنعت گردشگری و حفظ میراث فرهنگی اهمیت به سزایی داشته است.
سایر موزه های برتر ایران، نظیر موزه هنرهای معاصر، موزه سینما، موزه تخت جمشید، کاخ موزه سعدآباد، موزه تاریخ طبیعی همدان، موزه ارتباطات و موزه ملی ملک می باشد.
اهداف ایجاد موزه
در ادامه با اهداف موزه اشنا شوید:
- آثار گذشتگان در موزه نگهداری میشود و این آثار به آیندگان منتقل میشود.
- پدیدارهای تاریخی، عملی، فنی، صنعتی و هنری گذشته و حال در موزه مورد ارزیابی قرار می گیرد.
- یکی از اهداف ایجاد موزه، تقویت تفاهم میان ملل و اقوام می باشد.
- موزه، سهم اقوال و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی را به نمایش می گذارد.
- موزه با هدف بهبود میزان دانش محصلان، دانشجویان و پژوهشگران بوجود آمد.
- از دیگر اهداف تأسیس موزه می توان به جلوگیری از انهدام فرهنگ بومی و ایجاد سدی دربرابر فرهنگ های نامأنوس اشاره کرد.
انواع موزه
موزه ها در نمایش آثار هنری، فرهنگی، طبیعی، تاریخی و... هیچ محدودیتی ندارند و انواع گوناگونی به شرح زیر دارند:
>> موزه های تاریخی:
در موزه های تاریخی می توانید از آثار و اشیای قدیمی بازدید کنید که گویای زمینه و پیشینه مردم شناسی و باستان شناسی و تاریخی هستند.
>> موزه های علمی:
در موزه های علمی، آثاری ازجمله گیاهان، جانوران، سنگها، خاکها و سنگواره ها نگهداری می شود که این آثار در موزه های تاریخ طبیعی، گیاهان، جانوران زمینی، ماهیها و جانوران دریایی طبقه بندی می شوند.
از مهم ترین و فعالترین موزهها می توان به موزه های علمی اشاره کرد. موزه های علوم طبیعی باید در آگاه سازی و متقاعد ساختن مردم، نقش ویژه ای ایفا کنند و اسنادی( بالغ بر میلیونها نمونه) که پیشرفت دانش را از دیدگاه رشته های متعدد میسر می سازند در سطح علمی در اختیار پژوهندگان قرار می دهند.
>> موزه های تخصصی:
آثار تاریخی، هنری و فنی در موزه های تخصصی نگهداری میشوند که دو نوع از آن ها شامل" موزه در هوای آزاد" و" موزه محلی" می باشد.
>> موزه های هنر زیبا:
در موزه های هنر زیبا می توانید از آثار و اشیای زیبایی درباره نقاشی، معماری و مجسمه سازی و غیره باردید کنید که در موزه های کتاب و صحافی، نقاشی، معماری و مجسمه سازی ، لوازم خانگی، هنرهای تزئینی و صنایع دستی، موزه خط و خطاطی، موزه سرامیک و کاشی، موزه کنده کاری و منبت کاری و صنایع چوبی، موزه قالی و قالیبافی، موزه گوهری و موزه منسوجات طبقه بندی می شوند.
>> موزه های فناوری:
موزه های فناوری، ساخته های فنی و صنعتی انسان را در زمینه های اختراعات، اکتشافات، وسایل نقلیه و ماشین آلات نگهداری می کنند و در موزه هایی طبقه بندی شده اند که از آن ها می توان به اختراعات، موزه اکتشافات، موزه ماشین آلات و موزه وسایل نقلیه و غیره اشاره کرد.
>> موزه های فنی و صنعتی:
در موزه های فنی و صنعتی به نگهداری آثار و ساخته های فنی و صنعتی انسان در زمینه های اختراعات، اكتشافات، وسایل نقلیه، اتومبیل آلات و ... می پردازند و این آثار در موزه اختراعات، موزه اكتشافات، موزه اتومبیل آلات و موزه وسایل نقلیه و غیره طبقه بندی میشود.
>> موزه های تمبر شناسی:
موزه های تمبر شناسی، ترکیبی از موزهها را در خود جای می دهند.
موزه های معروف جهان
موزه های معروف بسیاری در جهان وجود دارد که از آن ها می توان به موزه ی" لوور" در فرانسه، موزه ی" ایتالیا" در رم، موزه ی" بررا" در میلان، موزه ی" بریتانیا" در لندن، موزه ی" لنین گراد" در روسیه، موزه ی" متروپولتین" در آمریکا و موزه ی" ایران باستان" در تهران اشاره کرد.
موزه با هدف حفظ و حراست از میراث فرهنگی تأسیس شد؛ به همین خاطر، رابطه ی عمیق و تنگاتنگی بین موزه و میراث فرهنگی برقرار است. مردم از طریق موزه می توانند با گذشتگانشان آشنایی بیشتری پیدا کنند و برای حفظ میراثشان بکوشند
گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش
- 10
- 5