روز شعر و ادب پارسی و بزرگداشت استاد شهریار

روز بزرگداشت استاد شهریار

روز شعر و ادب فارسی

با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ۲۷ شهریور به عنوان روز شعر و ادب پارسی نام‌گذاری شده است. این روز با سالروز درگذشت استاد شهریار مصادف می باشد. شاید بتوان این شاعر را به عنوان آخرین غزل سرای چیره دست ادبیات فارسی شمرد زیرا بعد از ایشان قالب غزل شاعری به بزرگی شهریار به خود ندید همچنین شعر نو و نیمایی جایگزین غزل شد. 

شهریار مانند بسیاری دیگر از شاعران ادبیات فارسی از عشق زمینی و مجازی خود صحبت می کند، او توانست به عشق آسمانی و حقیقی دست پیدا کند که همین موضوع سبب شد تا گوهر وجودی اش در کوره سختی ها آبدیده شود و بر عیار آن بسیار افزوده شد. 

روز بزرگداشت استاد شهریار چه تاریخی است

درباره استاد شهریار

همانطور که اشاره شد روز ۲۷ شهریور به عنوان روز بزرگداشت محمد حسین بهجت تبریزی و روز شعر و ادبیات فارسی نامگذاری شده است، به همین مناسبت هرساله در کشورمان یاد بزرگان شعر و ادب پارسی گرامی داشته می‌شود.

سید محمدحسین بهجت تبریزی در شهریور ماه سال ۱۲۸۵ شمسی در بازارچه میرزا نصراله تبریز واقع درچای کنار به دنیا آمد. وی یکی از شاعران بزرگ اهل آذربایجات بود که به زبان های فارسی و ترکی آذری شعر می سرود.

مهمترین اثر این شاعر منظومه حیدربابایه سلام (سلام به حیدربابا) می باشد که به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجات شناخته می شود. شهریار در این منظومه از اصالت و زیبایی های روستای خود عنوان می کند. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است. تمام دوران کودکی شهریار در این روستا طی شد.

تاریخ دقیق روز بزرگداشت استاد شهریار

حاجی میرآقا خشگنابی پدر شهریار یکی از سادات خشگناب بود که یکی از وکلای مبرز دادگستری محسوب می شد، وی مردی فاضل و خوش محاوره بود همچنین در خوشنویسی دستی بر آتش داشت. ایشان در سال ۱۳۳۱ هجری قمری شهریار را برای ادامه تحصیل به تبریز آورد، محمدحسین نزد پدر خود شروع به یادگیری مقدمات ادبیات عرب کرد. در سال ۱۳۳۲ برای احصیل در اصول جدید وارد مدرسه متحده شد و در همین زمان توانست اولین شعر رسمی خود را بسراید. بعد از آن زبان فرانسه و علوم دینی را فراگرفت و در کنار آنها از یادگیری خوشنویسی هم غافل نشد، این هنر بعدها برای نوشتن قرآن استفاده شد. 

در سال ۱۲۹۹ زمانی که ۱۳ ساله شد اشعار خود را با تخلص بهجت در مجله ادب به چاپ رساند. در بهمن همین سال برای اولین بار به تهران آمد و در سال ۱۳۰۰ از طریق لقمان الملک جراح در دارالفنون تحصیل خود را ادامه داد. 

شهریار تخلص خود را از بهجت بعد از دو رکعت نماز و تفال به غزل حافظ به شهریار تغییر داد و بسیار از مردم نیز با همین نام وی را می شناسند. درباره تغییر تخلص این شاعر، آقار زاهدی دوست ایشان اینگونه عنوان می کند: 

” شهریار نامش سید محمد حسین بهجت تبریزی است. در اوایل شاعری ”بهجت” تخلص می‌کرد و بعداً دوباره با فال حافظ تخلص خواست که دو بیت زیر شاهد از دیوان حافظ آمد و خواجه تخلص او را ” شهریار” تعیین کرد:

"غمِ غریبی و غربت چو بر نمی‌تابم      به شهرِ خود رَوَم و شهریارِ خود باشم"

روز بزرگداشت استاد شهریار؛ درباره شهریار

شهریار همزمان با سرودن شعر و ادامه تحصیل در دارالفنون برای فراگیری موسیقی و علوم دینی هم اقدام کرد. او همان زمانی که وارد تهران شد با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد درنتیجه توانست نواختن سه تار و مشق ردیف های سازی موسیقی ایران را از وی یاد بگیرد. شهریار همزمان با این موضوع در مسجد سپه سالار و در حوزه درس شهید سید حسن مدرس به ادامه تحصیل علوم دینی پرداخت.

زندگی شورانگیز و پرفراز و نشیب شهریار در سال ۱۳۰۳ همزمان با ورود به مدرسه طب آغاز شد، او در این سالها دل به عشقی نافرجام باخت، البته این عشق او را به راهی والا و پرشکوه راهنمایی کرد. او تا کلاس آخر مدرسه طب تحصیل کرد و در چند مریض خانه هم دوره اکسترنی و اینترنی را گذراند. 

در سال آخر به دلیل عشق و ناراحتی های ایجاد شده در این راه، از ادامه تحصیل محروم شد و باوجود تلاش هایی که دوستان او برای تکمیل تحصیلاتش داشتند به دنبال عدم رغبت این شاعر، وارد خدمت دولتی شد. ایشان چند سال را در اداره ثبت اسناد نیشابور مشغول به کار بود و از سال ۱۳۱۵ در بانک کشاورزی تهران مشغول به کار شد. 

روز بزرگداشت استاد شهریار؛ محل دفن استاد شهریار

سید محمد حسین شهریار در روز ۲۷ شهریور ۱۳۷۶ در بیمارستان مهر تهران از دنیا رفت و براساس وصیت خود در زادگاهش در مقبره الشعرا سرخاب تبریز به خاک سپرده شد. 

گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش