طی روزهای اخیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در نامه‌ای به اتاق اصناف، خواستار برخورد جدی با شبه‌نمایشگاه‌های برپا شده در سطح شهر از جمله ایستگاه‌های مترو، پارک‌ها و حتی برخی سازمان‌ها و ارگان‌ها شده است. اهالی نشر تأکید دارند از آنجایی که نظارتی بر چگونگی برپایی این نمایشگاه‌ها وجود ندارد اغلب آنها محفلی برای عرضه کتاب‌های قاچاق، بدون مجوز و با تخفیف‌های دروغین شده‌اند.
علیرضا رئیس دانایی، مدیر کتابفروشی و نشر نگاه از جمله منتقدان برپایی این شبه نمایشگاه هاست. او به «ایران» می‌گوید: «سری به پارک آب و آتش بزنید تا با سازه چادری موقتی ای روبه‌رو شوید که کنار غرفه‌های سوغاتی مشغول فروش کتاب است؛ آن هم کتاب‌هایی که اغلب آثار کتابسازی شده و کپی شده از پرفروش‌های ناشران جدی به شمار می‌آیند.« البته کتاب‌هایی که به گفته مسئولان اتحادیه ناشران و کتابفروشان در این شبه نمایشگاه‌ها عرضه می‌شوند تنها به کتابسازی‌های ناشران زیرزمینی محدود نمی‌شوند و کتاب‌های فاقد مجوز هم در میان‌شان دیده می‌شود.»
این فعال عرصه نشر می گوید: «به سراغ اغلب این نمایشگاه‌ها که برویم با وعده تخفیف‌های پنجاه درصدی و حتی بیش از این روبه‌رو می‌شوید. مردم با خرید این کتاب‌ها گمان می‌کنند سود کرده‌اند و از فریب فروشندگان بی‌خبر هستند». به اعتقاد رئیس دانایی، این کتاب‌ها با قیمت‌هایی بسیار بالاتر از مقدار واقعی عرضه می‌شوند: «کافکا در ساحل از جمله آثاری ست که به بهای شصت هزار تومان عرضه کرده ایم، در یکی از همین شبه‌نمایشگاه‌ها به کتابی برخوردم که عیناً اثر کتاب نشر خودمان کپی شده بود و با اینکه حتی ۱۰۰ صفحه‌ای هم کمتر داشت اما قیمت آن نود هزار تومان خورده بود و با تخفیف بالایی عرضه می‌شد.» به گفته این ناشر، فروش و تخفیف بالای این کتاب‌ها در شرایطی است که مردم نمی‌دانند حتی قیمت تمام شده‌ای که با درنظر داشتن تخفیف پنجاه درصدی و گاه بالاتر پرداخت می‌کنند بالاتر از قیمت خرید همان کتاب از طریق کتابفروشی‌های رسمی است.
نمایندگان نشر و کتابفروشی‌ها امیدوارند بواسطه قانونی که اتاق اصناف در برخورد با تخفیف‌های غیرواقعی و بالاتر از حد قانونی دارد با این افراد برخورد کند. بر اساس قانون اتاق اصناف فروشندگان در تمام صنوف در صورت تمایل به فروش اجناس خود با تخفیف باید حتماً خواسته‌شان را مطرح کنند تا حتی میزان تخفیف مورد نظر آنان هم بررسی شود تا آسیبی برای دیگر هم صنفی‌های آنها به‌دنبال نداشته باشد. به گفته رئیس‌دانایی، اگر اتاق اصناف با این افراد برخورد کند و دست آنان از حربه تخفیف‌های دروغین کوتاه شود حداقل بخش قابل توجهی از فروش خود را از دست خواهند داد.
هومان حسن‌پور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان هم در گفت‌و‌گو با «ایران» بر ضرورت نظارت در برپایی این شبه نمایشگاه‌ها تأکید می‌کند. به گفته او در صورتی که شاهد ادامه این روند باشیم، این تنها کتابفروشان نیستند که آسیب می‌بینند بلکه به مرور ناشران و حتی مترجمان و مؤلفان هم از این عرصه حذف می‌شوند. به اعتقاد این فعال حوزه نشر: «نه تنها در عرصه نشر، بلکه در تمام سطوحی که با تولید کالا روبه‌رو هستیم اگر کالای تولید شده به شیوه صحیحی عرضه نشود نه فقط تولیدکننده بلکه حتی خریدار هم متضرر می‌شود.
متأسفانه این اتفاقی است که بواسطه فقدان نظارت بر برپایی نمایشگاه‌های مذکور در حال وقوع است. صنعت نشر در شرایطی گرفتار شده که اگر از آن حمایت جدی نشود باید در آینده نه چندان دور در انتظار خاموشی چراغ آن باشیم.» به گفته حسن‌پور، چطور می‌توان از کتابفروشی که مغازه‌اش حداقل پنج میلیارد تومان است انتظار داشت که با وجود وضعیت اقتصادی فعلی کتابفروشی اش را به ساندویچی و کبابی که سود قابل توجهی عایدش می‌کند تبدیل نکند! او از تغییر کاربری کتابفروشی‌ها در صورت ادامه چنین روندهای آسیب زایی نگران است چرا که دیگر احتمال بازگشت آنها به کاربری فرهنگی خیلی کم خواهد بود.
البته نامه نگاری و صحبت‌های مسئولان این اتحادیه حوزه نشر تنها به خواسته آنان از اتاق اصناف محدود نمی‌شود بلکه آنها با نمایندگی از مسئولان نشر با تمام سازمان‌ها و ارگان‌هایی که به نوعی در قبال برگزاری این شبه نمایشگاه‌ها مسئولیت دارند هم صحبت کرده‌اند. حسن‌پور در همین رابطه ادامه داد: «نه تنها با اتاق اصناف، بلکه با سازمان شهرداری، شورای شهر، سازمان مترو، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همه بخش‌هایی که قادر به کاری در این زمینه هستند صحبت کرده‌ایم، با اینکه همه آنها با گفته‌های ما همسو بوده و اعلام آمادگی کرده‌اند باید کمی صبر کنیم ببینیم چکار می‌کنند. به هر حال از حرف تا عمل فاصله بسیاری است.»
مریم شهبازی
- 11
- 2
