همه هگمتانه را با تکوک طلایی بز کوهیش می‌شناسند، جامی زرین که نماد هنر و قدرت ایرانیان در نخستین پایتختشان است. هگمتانه به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم مانده‌است. هرودوت از این شهر بسیار نوشته و بسیاری از منابع مهم تاریخی در دنیا از اهمیت آن نوشته‌اند. این شهر مهم که سال‌ها پیش توسط باستان‌شناسان از زیر خاک بیرون آمده حالا به واسطه ساخت یک خیابان و اجرای طرح پیاده‌راه کردن شش خیابان همدان در معرض خطر است.
همه چیز از چهارماه پیش آغاز شد. زمانی که نخستین هشدارها نسبت به آینده « طرح پیاده‌راه کردن شش خیابان تاریخی همدان با مرکزیت میدان امام(ره)» مطرح شد چون در ازای انجام این پروژه، مسئولان طرح فراموش کردند راهی برای عبور و مرور وسایل نقلیه کسبه بازار آهنگرها که چیزی کمتر از ۵۰ مغازه را شامل می‌شد، باز کنند.
در نتیجه با اعتراض کسبه به استانداری، شورای تامین استان همدان وارد موضوع شد و درخواستِ دادن مسیری از عرصه ۴۰ هکتاری هگمتانه را برای عبور ماشین‌های کسبه این بازار قدیمی داد. هر چند از همان ابتدای بحث، میراث فرهنگی برای جلوگیری از دائمی شدن این مسیر، نخست پیشنهاد داد تا خودروهای کسبه به صورت موقت از گیت ورودی محوطه تاریخی هگمتانه عبور کنند، تا زمانی که معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، محوطه را بررسی کرده و در نهایت نظر نهایی اعلام شود اما به نظر می‌رسد
این کار به مذاق کسبه بازار آهنگرها و شغل‌های کاذب در این محوطه خوش آمده و با چند اعتراض شورای تامین استان نه تنها به فکر آسفالت بخشی از محوطه تاریخی هگمتانه برای عبور ماشین‌های این کسبه افتاده بلکه سریع دست به کار شده و مراحل نهائی آسفالت کردن هگمتانه را پشت سر گذاشته است! اقدامی که هر چند براساس دستور شورای تامین استان باید در نواری باریک به عرض شش متر انجام می‌شد اما قطعا کارگران شهرداری بهتر می‌دانند، چون این عرض را به ده متر رسانده‌اند و این بخش از محوطه هگمتانه که هنوز هیچ مطالعه و کاوش باستان‌شناسی روی آن انجام نشده است را آسفالت می‌کنند.
این موضوع حتی سبب نگرانی مسئولان ذیربط میراث فرهنگی کشور نیز شد. علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور نامه‌ای نوشت و در آن خواست: «همانگونه که مستحضرید، محوطه تاریخی تپه هگمتانه یکی از مهمترین و غنی‌ترین آثار تاریخی‌فرهنگی کشور به‌شمار می‌آید که با عنایت به اهمیت، اصالت و جایگاه آن به‌عنوان تنها اثر فرهنگی‌تاریخی استان همدان در فهرست موقت میراث جهانی (یونسکو) قرار گرفته است.
از این رو، با توجه به حساسیت موضوع اشاره‌شده همه دستگاه‌های اجرایی باید اقدام هماهنگ در راستای آماده‌سازی، ساماندهی و رفع مسائل و مشکلات شهری این محوطه و محدوده پیرامون آن ازجمله مسائل شهرسازی، ترافیکی و برچیدن کاربری‌های نامتجانس و ناسازگار که در دهه‌های اخیر لطمات جبران‌ناپذیری بر پیکره این اثر فرهنگی‌تاریخی برجسته کشور و استان وارد شده است به‌عمل آورده‌اند. این در حالی است که علی‌رغم بررسی‌های کارشناسی حضور معاون میراث‌فرهنگی در محل و تصویب یکی از گزینه‌های پیشنهادی مناسب
به‌منظور رفع مشکل ترافیکی مطرح شده، با مصوبه شورای تامین استان، دسترسی سواره (آسفالته) دیگری در عرصه تاریخی تپه هگمتانه به‌صورت ضربتی اجرا شده است که برخلاف آرمان‌های دولت تدبیر و امید، قوانین مربوط و همچنین مصوبه اخیر مشتک بین این سازمان و وزارت راه و شهرسازی است. لذا خواهشمند است برای جلوگیری از اقدامات اجرایی و مغایر با قوانین و ضوابط حاکم بر عرصه و حرایم اثر مذکور و پیشگیری از پیامدها و تبعات منفی اجتماعی دستور توقف و برچیدن مداخلات غیراصولی به‌عمل آورند.»
ایسنا گزارش داد ، گرچه با آسفالت مساحتی حدود ۴۵۰ مترمربع از محوطه هگمتانه با هدف عبور و مرور ماشینِ کسبه بازار آهنگرها و به دنبال آن تبدیل شدن این بخش از هگمتانه به پارکینگ در روزهای گذشته، برخی مسئولان میراث‌فرهنگی از علی اصغرمونسان، معاون رئیس جمهوری گرفته تا معاون میراث‌فرهنگی و مدیر کل پایگاه‌های میراث فرهنگی نسبت به آن واکنش نشان دادند، اما به نظر می‌رسد
این واکنش و درخواست‌هایی که به استانداری همدان اعلام شده‌اند، هیچ تاثیری روی مدیریت شهری همدان نداشته است، چون تا روز جمعه ۱۸ اسفند، براساس تصاویر منتشر شده، نه تنها این محوطه به پارکینگ تبدیل شده بلکه تعداد زیادی از مشاغل مزاحم در کنار نرده‌های ورودی این محوطه تاریخی بساط کرده‌اند. حسین زندی، فعال میراث فرهنگی همدان از انجام پاکسازی این محوطه تاریخی به مناسبت نوروز خبر می‌دهد و می‌گوید:
فعالان مدنی برای نشان دادن اعتراض خود نسبت به آسفالت بخشی از محوطه تاریخی هگمتانه، در حین پاکسازی این محوطه تاریخی، با بستن زنجیره انسانی قصد داشتند تا مسئولان میراث فرهنگی، شهرداری و فرماندار همدان را نسبت به وضعیت این محوطه تاریخی حساس کنند. او با اشاره به حضور چند نفر از دوستداران میراث فرهنگی در پاکسازی هگمتانه و حضور در زنجیره انسانی در هگمتانه از استان‌های دیگر نیز، گفت:
با پایان پاکسازی هگمتانه از زباله و پر کردن دو کامیون از زباله در این محوطه، زنجیره انسانی در محوطه باستانی هگمتانه بسته شد تا اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانیم. وی در توضیح وضعیت کنونی این محوطه تاریخی بعد از آسفالت ۴۵۰ مترمربع از این محوطه تاریخی بیان کرد: دوستداران میراث فرهنگی نگران بودند که با آسفالت این محوطه تاریخی راه برای ورود خودروها باز شود و این محوطه به خرابه‌ای پر از خودرو تبدیل شود که متاسفانه فقط بعد از گذشت سه روز از این اتفاق رخ داد.
او با بیان این‌که تعداد خودروهای پارک شده در محوطه هگمتانه روز جمعه از شماره خارج بود، بیان کرد: پیش از این برای این کار یک مسیر درست کرده بودند و اکنون نیز مسیر جدیدی ایجاد شده و ماشین‌های بیشتری در محوطه پارک کرده‌اند، اکنون مهمترین مساله این است که «بعد از آسفالت کردن بخشی از هگمتانه، این محوطه به پارکینگ تبدیل شده است.» زندی اعتراض کرد: شهرداری همه میراث فرهنگی شهر را زیر سایه پیاده‌راه‌سازی برده است، چون بدون توجه به تامین زیرساخت‌های مناسب، ایجاد پارکینگ برای ماشین‌ها و در نظر گرفتن مسیر جدیدی برای سواره‌ها طرح پیاده‌راه‌سازی را در همدان اجرایی کرده است.
او با بیان این‌که امروز هگمتانه و اطراف این محوطه تاریخی را در رینگ اول شهر که بافت تاریخی همدان را نیز شامل می‌شود، خودرو و زباله پر کرده است، افزود: از سوی دیگر مهمترین اتفاق حضور دستفروشها در این منطقه است. هگمتانه را دستفروشها، پارک سواره هگمتانه و پارکینگ آهن فروش‌ها و مشاغل مزاحم مانند مرغ‌فروش‌ها پر کرده‌اند، دیگر هگمتانه وضعیت سابق را ندارد. وی تاکید می‌کند: به نظر نمی‌رسد که مسئولان اراده‌ای برای ساماندهی یا انتقال شغل‌های مزاحم به خارج از منطقه هگمتانه داشته باشند.
- 11
- 4
