شنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۳
۱۰:۱۳ - ۱۱ شهریور ۱۳۹۸ کد خبر: ۹۸۰۶۰۲۸۷۸
میراث فرهنگی و صنایع دستی

چند نکته قابل تأمل از توجیه میراث فرهنگی درباره مصادره فارابی

خانه موزه فارابی,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,میراث فرهنگی
معاون میراث فرهنگی: پرونده ثبت فارابی توسط ایران و قزاقستان پیگیری می شود.

هفتم شهریورماه، در همین صفحه، گزارش خراسان درباره تأسیس خانه موزه فارابی در استانبول و معرفی این دانشمند و فیلسوف بزرگ ایرانی به عنوان یک اندیشمند تُرک، منتشر شد. در چنین مواقعی، معمولاً توقع این است که دستگاه‌های مربوط واکنشی درخور از خود نشان دهند و در راستای حفظ و پاسداری از مفاخری که افتخار هویت و تمدن ایرانی محسوب می‌شوند، گام‌های محکمی بردارند؛ اما با کمال تأسف، شاهد چنین رویکردی نیستیم.

چندی بعد از تأسیس خانه‌موزه فارابی و گزارش‌های مکرر رسانه‌ها و از جمله روزنامه خراسان درباره مصادره این شخصیت برجسته علمی ایرانی، معاون میراث فرهنگی، عملاً منکر هر نوع مصادره مفاخر شد و از روند طبیعی ثبت جهانی مفاخر ایرانی با مشارکت دیگر کشورها، در یونسکو خبر داد. محمدحسن طالبیان در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد: پرونده فارابی به‌طور مشترک توسط ایران و قزاقستان برای ثبت ارائه شده و موضوع مصادره این فیلسوف از سوی برخی کشورها صحت ندارد. وی تصریح کرد: تولد فارابی نیز در شهر فاراب در قزاقستان کنونی و محل وفاتش در دمشق سوریه است. بنابراین چیزی به اسم مصادره مشاهیر وجود ندارد.

چند نکته قابل تأمل

در بررسی و تحلیل این اظهار نظر عجیب، سه نکته مهم قابل طرح است:

اولاً، اعتراض اهالی فرهنگ در ایران به مصادره فارابی توسط ترکیه و دیگر کشورها، اعتراض به سلب هویت یک دانشمند نامدار و تأثیرگذار است؛ این‌که گروهی بخواهند نام و عنوان گستره تمدنی ایرانی را که با هزاران سال قدمت، از ماوراءالنهر تا بین النهرین امتداد داشته است، تغییر دهند و حوزه تمدنی جدیدی را تعریف و دانشمندان ما را به نام این حوزه تمدنی ثبت و معرفی کنند، نه قابل توجیه است و نه درخور دفاع. گزارش خبرنگار ما از استانبول نشان می‌دهد در رسانه‌های ترکیه و بر اساس سیاست فرهنگی اتخاذ شده، مبتنی بر تأسیس حوزه تمدنی تُرک و یارگیری منطقه‌ای برای آن، از سوی دولت این کشور، فارابی به عنوان دانشمندی تُرک معرفی می‌شود و تلویزیون ترکیه، برای عادی کردن آن، برنامه‌های مستند متعددی را تدارک دیده است. آیا این اقدامات هم در چارچوب فعالیت‌های مسئولان مربوط در کشورمان، برای ثبت مشترک فارابی با قزاقستان قابل توجیه است؟

ثانیاً، در ماجرای بحث بر سر هویت و ملیت فارابی، ترکیه نه سرِ پیاز است، نه ته آن! فارابی، به قولی در فاراب، منطقه‌ای در نزدیکی شهر قدیمی اُترار در قزاقستان کنونی و به روایتی در فاریاب، جایی که امروزه در افغانستان قرار دارد، به دنیا آمده و در این‌که زادگاه او، خراسان بزرگ است، تردیدی وجود ندارد. او مدت زیادی از عمر خود را در بغداد گذرانده و در نهایت، در شهر دمشق دار فانی را وداع گفته است؛ آن‌چه باعث حیرت می‌شود آن است که مسیر زندگی و مسافرت فارابی، از خراسان بزرگ تا بغداد و سپس، شهر دمشق، در محدوده مرزهای سرزمینی ترکیه قرار نمی‌گیرد و حتی فارابی، هیچ اثری به زبان تُرکی ندارد؛ اما مسئولان این کشور، برای وی خانه موزه تأسیس می‌کنند و چهره خراسانی وی را به عنوان یکی از مشاهیر تُرک به خورد بازدیدکنندگان می‌دهند. اگر این کار مصادره مفاخر نیست، پس چه نامی باید بر آن نهاد؟!

ثالثاً، فرض می‌کنیم که اقدامات انجام شده برای ثبت فارابی، به صورت مشترک، توسط مقامات ایرانی و قزاقستانی، روندی درست و در چارچوب ضوابط بین‌المللی باشد؛ گیریم که با توجه به علقه‌های فرهنگی و جغرافیایی چند کشور به شخصیتی مانند فارابی، ثبت وی در یونسکو، به صورت مشترک، کار صحیحی است؛ مسئولان محترم با این فرض بفرمایند که جای پرچم ایران در خانه موزه فارابی کجاست؟ آیا قزاقستانی‌ها شریک دزد و رفیق قافله‌اند؟ آیا با توجه به هویت ایرانی فارابی، نباید اعتراضی از سوی مسئولان ما صورت بگیرد و شاهد اقدامات مؤثری در این راستا باشیم؟

تمدن، چیزی نیست که یک شبه شکل بگیرد و در گستره‌ای هزاران کیلومتری منتشر شود و میوه‌هایی همچون فارابی، بوعلی، رازی، خیام، مولوی، عطار و ... را به بار آورد. اگر بناست در برابر چوب حراج زدن به هویت ایرانی مفاخر بزرگمان، این‌گونه کوتاه بیاییم، صد البته بهتر است که توجیه‌گر پروژه سرقتی که مدت‌ها از آغاز آن می‌گذرد، نباشیم.

جواد نوائیان رودسری

  • 15
  • 3
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش