سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۱۱۱۰۰۳۴

آرایه لف و نشر چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟

آرایه لف و نشر,آرایه لف و نشر چیست,انواع لف و نشریکی از اصطلاحات ادبیات فارسی، لف و نشر می‌باشد
آرایه لف و نشر، مختص آرایه های معنویست. گاهی چندین کلمه در بیت یا متن، به صورت مبهم حاضر میشوند و چندین کلمه دیگر در ادامه اش به توصیف فعل یا صفتی درباره آن ها می پردازد که موجب ایجاد آرایه لف و نشر میشود. در این مطلب از سرپوش درباره انواع آرایه لف و نشر توضیح داده شده است.

آرایه لف و نشر

معنی کلمه ی« لف»، پیچیدن و تا کردن، میباشد درحالیکه معنی واژه ی« نشر»، گستردن و باز کردن است. آرایه لف و نشر در اصطلاح فن بدیع، به اینصورت است که در کلام، چند چیز را بیاورند و در ادامه اش از چند امر دیگر، نظیر صفات یا افعال استفاده کنند که هر کدام از آن ها مرتبط با یکی از آن چیزها میباشد و مشخص نیست که کدام یک از آن امور به کدامیک از اشیاء برمی­ گردد؛ از این رو لف به کلماتی اطلاق میشود که در ابتدا آورده شده است، و نشر به اموری می­ گویند که به آن کلمات بر می­ گردد،.

انواع لف و نشر

« لف و نشر»، متشکل از دو قسمت زیر میباشد :

- لف و نشر مرتب:

در صورت ارتباط مرتب لف ها با نشرها، به آن لف و نشر مرتب میگویند. لف و نشر مرتب در بیت زیر بکار رفته است. کمندِ زلفت مرا می ­کَشد و کمانِ ابرویت مرا می­ کُشد:

وقتی کمند زلفت، دیگر کمان ابرو

این می کشد به زورم، آن می کُشد به زاری( سعدی)

- لف و نشر مشوش:

درصورت ارتباط لف ها با نشرها به شکل نامرتب و نامنظم، به آن لف و نشر نامرتب یا مشوّش اطلاق میشود. مثلا نمونه ای از لف و نشر مشوش در بیت زیر وجود دارد؛ یعنی سگ دامن غریب را می­ گیرد و دربان گریبان او را:

سگ و دربان چو یافتند غریب

این گریبانش گیرد، آن دامن( بوستان سعدی)

نکات تکمیلی درباره آرایه لف و نشر

۱. آرایه تضاد در برخی از لف و نشرها بکار میرود ، یعنی شاعر از کلمات متضاد برای توضیح لف ها استفاده میکند.

ای که با زلف و رخ یار گذاری شب و روز

فرصتت باد که خوش صبحی و شامی داری

حافظ، غزلیات

لف ۱:زلف نشر ۲:شام

لف ۲:رخ نشر ۱:صبح

میان کلمات صبح، شام و شب، روز در بیت بالا، لف و نشر مشوش و تضاد، برقرار است.

۲. گاهی اوقات شاعر با استفاده از حروف این و آن یا حروف اضافه، لف های موجود در شعر را تعریف می کند.

از بهر بوسه ای ز لبش جان همی دهم

اینم همی ستاند و آنم نمی دهد

حافظ، غزلیات

لف ۱:بوسه ای ز لبش نشر ۲:نمی دهد

لف ۲:جان نشر ۱:ستاند

این بعنوان نشانه اشاره به نزدیک شناخته میشود و کلمه ی جان، نزدیک ترین لف به این است درحالیکه آن به عنوان نشانه اشاره به دور شناخته شده است و بوسه ای ز لبش، دورترین لف به شمار می رود. درواقع هدف شاعر از چنین بیتی اینست که جانم را بخاطر بوسه ای از لب یار می دهم. معشوقه ام جانم را می گیرد ولی بوسه ای نمی دهد.

چگونه آرایه لف و نشر را پیدا کنیم,آرایه لف و نشر,لف و نشر مشوش,لف و نشر مرتبلف و نشر در شعر و نثر کاربرد دارد

۳. همواره الزامی به آوردن لف ها در یک مصراع و نشرها در مصراع دیگر نیست بلکه این امکان وجود دارد که در یک مصراع، از دو بخش این آرایه به صورت ترکیبی و هم زمان استفاده شود.

یاد باد آنکه به روی تو نظر بود مرا

رخ و زلفت عوض شام و سحر بود مرا

خواجوی کرمانی

در مصراع دوم، تمام لف و نشرها به صورت مشوش آمده اند.

لف ۱:رخ--> نشر ۲:سحر

لف ۲:زلف--> نشر ۱:شام

۴. گاهی اوقات لف و نشر در یک بیت به صورت مجزا چندین مرتبه اتفاق می افتد، یعنی این آرایه می تواند به تعداد دفعات زیاد، تکرار شود.

دل با من و جان بی تو نسپاری و بسپارم

کام از تو و تاب از من نستانم و بستانی

رهی معیری

لف و نشر در بیت زیر، دو مرتبه آورده شده است که هر کدام از آن ها به صورت مجزا در یک مصراع هستند.

مصراع اول( لف و نشر مرتب)

لف ۱:دل نشر ۱:نسپار

لف ۲:جان نشر ۲:بسپارم

مصراع دوم( لف و نشر مرتب)

لف ۱:کام نشر ۱:نستانم

لف ۲:تاب نشر ۲:بستانی

شاعر می گوید که من به خواسته ام( کام گرفتن) در مقابل تو نمی رسم اما تو تاب و تحملم را از من می گیری.

چگونه آرایه لف و نشر را پیدا کنیم؟

نحوه ی تشخیص آرایه لف و نشر به اینصورتست که باید ابتدا به نشانه ها توجه کنید؛ برای مثال ، بلافاصله پس از دیدن حروف اضافه مثل و یا کلمات این و آن باید وجود لف و نشر را بررسی کنید.

یکی از راه‌های دیگر تشخیص آرایه لف و نشر، در ابیات می باشد. شما باید مصراع اول و مصراع دوم را با هم جابه جا کنید و مجددا بیت را بخوانید؛ آن گاه درصورتی آرایه لف و نشر در این بیت وجود دارد که باز هم، معنای درستی داشته باشد و با همان مفهوم اولیه اش یکسان باشد.

نحوه تشخیص آرایه لف و نشر,انواع لف و نشر,آرایه لف و نشر چیستلف و نشر به دو نوع مرتب و مشوش تقسیم می‌شود

لف و نشر در قرآن

در قرآن مجید از آرایه لف و نشر استفاده شده است.

مثلا آیه« و من رحمته جعل لکم اللیل و النهار لتسکنوا فیه و لتبتغوا من فضله:و از رحمت الهی است که شب و روز را برایتان پدید آورد تا در آن ارامش یابید و برای بهره گیری از فضل خدا تلاش کنید »( سورهٔ قصص، آیه ۷۳)، آرایه لف و نشر مرتب دارد و به این معنیست که در شب ارامش یابید و در روز از فضل الهی روزی بجویید.

همچنین منظور آیه« و قالوا کونوا هوداً أو نصاری تهتدوا:و[ اهل کتاب به مسلمانان] گفتند:یهودی یا مسیحی شوید تا هدایت یابید!»( سوره بقره، آیه ۱۳۵) اینست که یهودیان گفتند یهودی شوید تا هدایت یابید درحالیکه مسیحیان گفتند مسیحی شوید تا هدایت یابید؛ که لف در آن در مرحله اجمال است و این آرایه نیز برای آیهٔ ۱۱۱ سورهٔ بقره« و قالوا لن یدخل الجنة الاّ من کان هوداً أو نصاری:و[ اهل کتاب] صدق میکند. آن ها گفتند:هیچ کس وارد بهشت نمی شود مگر آن که یهودی یا نصرانی باشد.»

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش

  • 18
  • 5
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه

انواع ضرب المثل درباره شتر در این مقاله از سرپوش به بررسی انواع ضرب المثل درباره شتر می‌پردازیم. ضرب المثل‌های مرتبط با شتر در فرهنگها به عنوان نمادهایی از صبر، قوت، و استقامت معنا یافته‌اند. این مقاله به تفسیر معانی و کاربردهای مختلف ضرب المثل‌هایی که درباره شتر به کار می‌روند، می‌پردازد.

...[ادامه]
ویژه سرپوش