بازارهای اپلیکیشن های ایرانی در سال های اخیر و به لطف استارت آپ ها با رشد قابل توجهی روبه رو بوده اند، اما هرچه در حوزه اپلیکیشن های تحت اندروید اوضاع با بازارها و برنامه های ایرانی به جایگاه بهتری متمایل شد در عرصه اپلیکیشن های تحت آی اواس اوضاع هم برای توسعه دهندگان و هم برای کاربران سخت تر و پیچیده تر شد. عامل اصلی این دو رویکرد مختلف در دو پلت فرم، تحریم های سختگیرانه تکنولوژی و ویژگی های متفاوت دو پلت فرم با هم بود. از یکسو پلت فرم نسبتا باز اندروید این اجازه را می داد که گوشی های اندرویدی با استفاده از بازارهای اپلیکیشن ایرانی رشد کنند. این اتفاق حتی در بازار ایران باعث شد که فروشگاه های اپلیکیشن محلی حالا تا یک قدمی ورود به بورس هم پیش رفته اند. در سمت دیگر ماجرا، اما پلت فرم محدود و بسته اپل سدی برای توسعه استورهای آی اواس شده است. برنامه های تولید شده در این زمینه به هر شکلی برای نصب روی گوشی کاربران نیازمند استفاده از اپل استور هستند و این جایی است که این شرکت به رغم محبوبیت قابل توجه محصولاتش در ایران جلوی بهره مندی و دسترسی کاربران ایرانی را به اپلیکیشن های ایرانی گرفته است.
طی چند سال اخیر به رغم تقاضای زیاد توسعه برنامه های مبتنی بر آی اواس، نحوه دسترسی به این برنامه ها برای کاربران ایرانی سخت تر و سخت تر شده است. در ابتدا توسعه اپلیکیشن های آی او اس به دلیل سختگیری در رجیستر کردن برنامه ها در اپ استور دشوارترین مرحله بود، اما بعدا با شکل گیری استورها یا فروشگاه های اپلیکیشن ایرانی مسیر جایگزینی ایجاد شد تا سختی این فرآیند کمتر شود. بعدا که کسب و کارها و استارت آپ های ایرانی( که بخش قابل توجهی از تقاضای کاربران آی او اس را به خود اختصاص داده بودند) از مسیرهای دیگر انتشار اپلیکیشن های خود ناامید شده و به استورهای ایرانی روی آوردند تزلزل فعالیت این استورها( به دلیل سخت گیری های روزافزون اپل) بسیار به چشم آمد. در سال ۱۳۹۷ موج گسترده ای از اپلیکیشن های مبتنی بر آی اواس که در این استورها حضور داشتند از کار افتادند و از آن زمان تاکنون به رغم پیاده سازی روش های دیگر دورزدن تحریم ها از جمله ایجاد اکانت های اینترپرایز یا استفاده از مدل اد- هاک و حتی استفاده از وب- اپ ثبات به بازاربرنامه های آی اواس بازنگشته و هر از گاهی شاهد از کار افتادن این فروشگاه ها یا حذف متعدد این برنامه ها از روی گوشی کاربران هستیم.
در همین راستا، طی روزهای اخیر نیز شاهد موج دیگری از غیر فعال شدن مسیرهای دورزدن نصب اپلیکیشن های ایرانی ایجاد شده است.
آمارها چه می گویند ؟
تا سال ۱۳۹۶ گوشی های آی فون بین ۸ تا ۹ درصد سهم بازار تلفن همراه ایران را تشکیل می دادند. محمد علمداری، رئیس وقت کارگروه واردکنندگان گوشی های اپل در ایران در گفت وگویی که در آن زمان با روزنامه« دنیای اقتصاد» انجام داد گفت که بازار ایران به سالانه بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تلفن همراه نیاز دارد که تقریبا از این میان بین ۸ تا ۹ درصد( حدود ۸۰۰ هزار تا یک میلیون) به گوشی های آی فون اختصاص دارد.
براساس آمارهای گمرک در سال ۹۹ از ابتدای سال تا نیمه تیرماه حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار گوشی وارد کشور شده است.
آمارهای واردات سال ۹۹ که اخیرا توسط عضو هیأت مدیره انجمن واردکنندگان موبایل به نقل از همتا منتشر شده نشان می دهد میزان واردات گوشی های آی فون از ابتدای سال ۹۹ تا تیرماه بالغ بر ۱۵۱ هزار دستگاه بوده و این تازه در شرایط رشد سرسام آور قیمت ارز و احتمالا تمایل کمتر مردم به خرید آی فون صورت گرفته است.
براساس گفته این عضو انجمن واردکنندگان موبایل آمارهای ارائه شده همچنین نشان دهنده تمایل بالای قاچاق گوشی آی فون به کشور است به طوری که در برابر هر صد هزار آی فون تنها ۷ هزار گوشی سایر برندها به کشور قاچاق می شود( برخی معتقدند به رغم راه اندازی رجیستری و ایجاد سامانه همتا به خاطر ضعف قانونی بسیاری از گوشی های آی فون ابتدا توسط یک فرد مسافر رجیستر شده و سپس به خریدار اصلی فروخته می شود).
از میزان تعداد گوشی های فعال آی فون در ایران آماری منتشر نشده است، اما آمار گوشی های وارد شده به کشور در سال ۹۸ نشان می دهد در سال گذشته ۹۱ درصد گوشی ها یعنی ۱۳ میلیون و ۹۶۰ هزاردستگاه گوشی، دستگاه های زیر ۳۰۰ یورو هستند که مشخص است هیچ کدام از مدل های آی فون به دلیل قیمت بالاتر آنها در این رده جای نمی گیرند. در مقابل یک میلیون و ۳۴۰ هزار دستگاه از گوشی های وارد شده در سال ۹۸ را گوشی های بالای ۳۰۰ یورو تشکیل می دادند که آمارهای ارائه شده از سوی انجمن واردکنندگان موبایل نشان می دهد از ۱۰ گوشی اول در رده بندی واردات گوشی هشت گوشی از جمله چهار گوشی نخست متعلق به نسخه های مختلف آی فون است. سهم ارز مصرف شده برای گوشی های آی فون هم قابل توجه است. به طورکلی ۳۵ درصد ارز مصرف شده واردات گوشی، به کشور یعنی ۸۴۰ میلیون یورو به گوشی های بالای ۳۰۰ یورو اختصاص دارد که با توجه به اعداد گفته شده مشخص است که باز هم مهم ترین سهم به آی فون اختصاص دارد.
ایرانیان مغضوب و دوستدار اپل
چنین اعدادی به وضوح نشان دهنده این است که ایرانیان پول قابل توجهی برای خرید گوشی حتی در شرایط گرانی سرسام آور ارز برای اپل می پردازند، اما روز به روز خدمات اپل به این کاربران وفادارش کمتر و کمتر می شود. در بازار تلفن دست دوم، گوشی های اپل یکی از محبوب ترین برندها هستند و حتی مدل های قدیمی با قیمت های بالایی خرید و فروش می شوند. بازار خدمات و به خصوص تعمیرات محصولات اپل نیز در غیاب اپل استور با انبوهی از تجهیزات جانبی تقلبی و غیر اصل پرشده است و یک بازار بسیار پرسودبرای فعالان آن است .به رغم آنکه قیمت خرید و ریسک نگهداری و محدودیت های اپلیکیشنی روز به روز در حال بیشتر شدن است، اما هیچ کدام از این محذوریت ها باعث نشده محبوبیت آی فون در بین ایرانیان کم شود، به رغم اینکه اپل حتی نام کشور ایران و شماره تلفن های آن را ( برای تائید دو مرحله ای و افزایش ضریب امنیتی حساب ها) به رسمیت نمی شناسد.
- 19
- -2
