روزنامه توسعه ایرانی نوشت: عراق از کشورهای همسایه ایران است که در کنار افغانستان، از معدود بازارهای هدف صادراتی ایران محسوب می‌شوند و برای کشورمان دارای اهمیت هستند؛ اما چندی است که این بازارها نیز دچار مشکلات و چالش‌هایی شده‌اند.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس دو روز پیش، در مورد تجارت با عراق اظهار کرد: «اکنون ترکیه در عراق دارد به راحتی جایگزین ایران می‌شود و حتی عربستان در تولید محصولات کشاورزی بازارها را تصاحب می‌کند و این خطری جدی به شمار می‌آید.» به گزارش ایلنا، محموجواد عسگری با تاکید بر کاهش صادرات محصولات کشاورزی کشور گفت: «امروز حدود ۵۰۰ میلیون نفر از جمعیت پیرامونی کشور به صادرات محصولات کشاورزی علاقه‌مند هستند، بنابراین اگر فضای تشویقی ایجاد نشود، محصول خوب تولید نشود و بستر لازم به وجود نیاید، به یقین آن فضا از دست خواهد رفت.»
اما یکی از عواملی که بستر صادرات را فراهم می‌کند، مبادلات بانکی است که تجارت خارجی ایران به دلیل تحریم‌ها در این زمینه با مشکلات بسیاری روبه‌روست.
منتفی شدن لغو فعالیت بانک ملی در عراق
چندی پیش اعلام شد که فعالیت بانک ملی در عراق، به حالت تعلیق درآمده است. اما دیروز رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در گفت‌وگو با تسنیم، از توقف تعلیق فعالیت بانک ملی ایران در عراق توسط بانک مرکزی عراق، خبر داد و گفت: چند بانک ایرانی در عراق مجوز داشتند و فعالیت می‌کردند اما به‌دلیل مسائل ارزی و مسائل تحریم‌های آمریکا فعالیت این بانک‌ها در عراق کمتر شده بود و بانک مرکزی عراق پیشنهاد تعلیق فعالیت این بانک‌ها را داده بود.
یحیی آل‌اسحاق اضافه کرد: اما اخیراً بانک مرکزی عراق اعلام کرده است که فعالیت بانک ملی ایران در عراق ادامه پیدا می‌کند. ما به‌دنبال این هستیم که شرایطی را به وجود بیاوریم که علاوه بر ادامه فعالیت بانک ملی در عراق، میزان فعالیت‌ها نیز افزایش پیدا کند، این امکان با همکاری و توافق بانک مرکزی ایران و بانک مرکزی عراق انجام می‌شود.
اقلیم مناسبی برای کشاورزی نداریم
دبیر سابق اتاق مشترک ایران و عراق درباره ظرفیت‌های بازار عراق برای ایران اظهار کرد: عراق بزرگترین راه تنفس اقتصادی ما در فضای بین‌المللی است. یعنی حجم صادراتی که به عراق داریم غیرقابل قیاس با دیگر همسایگان است.
مهدی کرمی‌پور مقدم با اشاره به تحریم‌های ایران و انجام حجمی از تجارت در فضای غیررسمی، گفت: وجود بازارهای محلی مرزی چنین تجارتی را تسهیل می‌کند و از ظرفیت‌های بسیار خوب است.
او درباره صادرات محصولات کشاورزی تصریح کرد: در بحث محصولات کشاورزی به طور کلی کشوری نیستیم که اقلیممان به لحاظ استراتژیک، مزیت ویژه‌ای به ما در زمینه تولید محصولات کشاورزی بدهد.
این فعال اقتصادی به برخی محصولات کم‌آب‌بر بومی که استثنا هستند اشاره کرد و گفت: در ایران نمی‌توانیم صادرات بلندمدت خود را بر مبنای کشاورزی پایه‌ریزی کنیم زیرا مشکل منابع آبی داریم. مدیریت منابع آبی برای نیاز داخل، با توجه به عملکرد دولتمردان خود هدف بزرگی است چه برسد به اینکه بر افزایش ظرفیت صادرات میوه و ترابر حساب کنیم.
کرمی‌پور مقدم با اشاره به برخی خبرها مبنی بر دستاوردهای صادراتی محصولات کشاورزی آب‌بر، یادآور شد: بر سیب سرمایه‌گذاری زیادی شد و سال‌ها برای کاشت آن در حوالی دریاچه ارومیه تلاش شد، اما منابع آبی که برای دریاچه لازم بود صرف آبیاری باغات سیب شد.
او تاکید کرد: حجم قابل توجهی صادرات میوه انجام می‌شود، اما متاسفانه آثار آن را در اقلیم منطقه مانند خشکی دریاچه ارومیه می‌بینیم.
فرار سرمایه به عراق
دبیر سابق اتاق مشترک ایران و عراق عنوان کرد: عراق هم خود با مشکلات آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند و به دلیل احداث سد توسط ترکیه، دجله و فرات هم با چالش‌هایی مواجه‌اند اما با همه این اوصاف عراق از ما پرآب‌تر است و بهتر می‌تواند به سمت توسعه کشاورزی خود حرکت کند.
کرمی‌پور مقدم ادامه داد: در نواحی شمالی عراق، زیرساخت‌های خوبی برای محصولات کشاورزی آماده شده و به تدریج تولید خود را افزایش داده‌اند و گاه مشاهده می‌کنیم که این کشور واردات محصولات کشاورزی از ایران را ممنوع می‌کند و این نشان‌دهنده پیشرفت در تولید داخل است. او تصریح کرد: در مجموع ترکیه با ایجاد ظرفیت آبی توسط سدها، ظرفیت استراتژیک بلندمدت صدساله برای خود ایجاد می‌کند و بازارهای مختلفی مانند مسکو و امارات و عراق را قبضه کرده است؛ در عراق هم ترک‌ها رقیب بسیار مهمی برای ما بوده‌اند و دائما ما را محدودتر می‌کنند.
این فعال تجاری درباره تجارت محصولات دامداری در عراق بیان کرد: همچنین در زمینه دامداری، عراقی‌ها یکی از واردکنندگان مهم تخم‌مرغ و مرغ از ایران بودند، اما به تدریج به قدری روی تولید تخم‌مرغ سرمایه‌گذاری کردند که به تولید ۷ میلیارد تخم‌مرغ در سال رسیدند و از طرفی ایران سال به سال با ورشکست شدن مرغداری‌ها مواجه است.
کرمی‌پور مقدم خاطرنشان کرد: متاسفانه روند به سمتی است که با کمال تعجب ممکن است به واردکننده تخم‌مرغ از عراق تبدیل شویم. او با تاکید بر اینکه صادرات محصولات خوب است، اما بهتر اینست که به زمینه‌های همکاری مشترک توجه شود، درباره عدم توجه به این ظرفیت، گفت: برخی متخصصان پرورش ماهی ایرانی سرمایه‌گذاری خود را در عراق انجام می‌دهند؛ اما اگر روی تولید مشترک کار می‌کردیم، حداقل در صادرات خدمات فنی و مهندسی، ری‌برندیگ و صادرات به سایر دنیا، می‌توانستیم از ظرفیت عراق استفاده کنیم که کمتر استفاده کردیم.
این فعال اقتصادی درباره نقش عوارض صادراتی در میزان صادرات کشور اذعان کرد: کشورهای اتحادیه عرب قطعا در زمینه تعرفه از ما جلو می‌افتند زیرا تعرفه ندارند ولی در قیاس با ترکیه تعرفه‌های مساوی داریم اما مسئله اصلی در صادرات محصولات کشاورزی، تعرفه نیست بلکه این است که در فصولی که تولید است، صادرات برخی از محصولات را ممنوع می‌کنند و ناگهان تولیدکننده ما با آسیب جدی مواجه می‌شود.
حضور بانک ملی ایران در عراق سمبلیک است
کرمی‌پور مقدم درباره خبر رفع ممنوعیت فعالیت بانک ملی در عراق عنوان کرد که این خبر بیشتر جنبه رسانه‌ای دارد.
او افزود: عراقی‌ها با توجه به پیوندهای استراتژیک خود با آمریکایی‌ها و نظر به اینکه آمریکایی‌ها از عراق می‌خواهند با ایران تبادلاتی نداشته باشند؛ نمی‌خواهند خود را درگیر مشکلاتی کنند که متاسفانه ایران سال‌ها دست به گریبان است یعنی عراق نمی‌خواهد هزینه مشکلات ما را بپردازد، بنابراین حتی دولت‌هایی که به سمت ایران گرایش داشتند، خود را درگیر هزینه‌های مسائل فی‌مابین ایران و آمریکا نمی‌کنند.
دبیر سابق اتاق مشترک ایران و عراق با اشاره به سخنان برخی مقامات آمریکایی مبنی بر استفاده از سیتم بانکی عراق توسط ایران برای دور زدن تحریم‌ها، بیان کرد: در واقع امر، بانک ملی مشمول تحریم‌ها بوده و اصلا تجارت ایران و عراق از مسیر بانکی نبوده و اگر هم تبادلات بانکی صورت می‌گرفته، مسیرهای جداگانه از بانک ملی داشته است.
کرمی‌پور مقدم در پایان خاطرنشان کرد: بانک ملی در انجام تبادلات تجاری ایران و عراق وزنی نداشته و حضور سمبلیکی داشته و خدمات مهمی ارائه نمی‌کرده. پس فقدان شعبه آنجا تاثیری هم ندارد و حتی اگر شعبه بازگشایی شود، تاثیری بر حجم مبادلات نخواهد داشت.
رامتین موثق
- 10
- 6
