به گزارش دنیای اقتصاد، معاملات بورس تهران در روز گذشته با افت ۳۶ واحدی شاخص کل به پایان رسید. نوسان اندک شاخص سهام در معاملات دیروز ریشه در تردید دارد. جایی که، افزایش نااطمینانی سیاسی درخصوص نحوه واکنش رئیس جمهوری آمریکا به موضوع برجام در روزهای آینده منجر به سیطره فضای احتیاط در بورس تهران شده است. در این فضا خرید و فروش با احتیاط انجام می‌شود. آثار این وضعیت به‌صورت رکود نسبی و کاهش ارزش معاملات در بازار نمایان شده است. دیروز ارزش معاملات خرد سهام اندکی بیش از ۱۱۷ میلیارد تومان بود.
شدت افت این متغیر وقتی آشکار می‌شود که به ارزش معاملات خرد بیش از ۲۲۰ میلیارد تومانی در روزهای پایانی پاییز و هفته اول زمستان توجه شود. همگام با افت ارزش معاملات، دیروز نقدینگی راه گروه‌های کوچک‌تر را پیش گرفت. رشد بیش از ۸/ ۰ درصدی شاخص هموزن نیز شاهدی بر این مدعاست. به نظر می‌رسد تشدید فشار فروش در نمادهای بزرگ، نقدینگی سفته‌بازانه را تا حد زیادی به مقصد نمادهای کوچک فعال کرده است.
اقبال سهامداران به کوچک‌ترها
همان‌طور که اشاره شد دیروز همگام با افت ارزش معاملات، نقدینگی راه برخی نمادهای کوچک‌تر را در پیش گرفت.در شرایطی که نمادهای بزرگ بازار با پشتوانه بنیادی تحت تاثیر ریسک‌های سیستماتیک با تشدید عرضه سهام و به تبع آن افت قیمت مواجه شده‌اند، سهام کوچک‌تر که در مقاطع متعددی محل جولان سفته‌بازان بوده است، بار دیگر افزایش اقبال سهامداران را شاهدند(انگیزه‌های سفته‌بازانه عمدتا در مورد نمادهای کوچک‌تر مطرح می‌شود).
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد چهار صنعت پربازده دیروز به زحمت یک درصد از ارزش بازار سهام را به خود اختصاص می‌دادند. گروه استخراج زغال سنگ دیروز در صدر این صنایع قرار داشت و اقبال چشمگیری را از سوی سهامداران تجربه کرد (گروه استخراج زغال سنگ با افزایش حدود ۵ درصدی شاخص در صدر پربازده‌ترین صنایع بورسی قرار گرفت). «کطبس» و «کشرق» از زیرمجموعه‌های صنعت مزبور دیروز تا صف خرید نیز پیش رفتند.
دیگر نماد این گروه یعنی«کپرور» نیز با رشد قیمتی مواجه شد. خبرهای پیرامون این صنعت از تقاضای انجمن زغال سنگ برای تغییر در شیوه قیمت‌گذاری این محصول با توجه به رشد قیمت جهانی این محصول حکایت دارد. دبیر انجمن زغال سنگ ایران پیش‌تر در این باره گفته بود: قیمت زغال سنگ در بازارهای جهانی بالغ بر ۲۴۰ دلار است این در حالی است که قیمت داخلی این محصول ۱۰۰ تا ۱۱۰ دلار است. به گفته وی افزایش قیمت این کالا در بازار داخل می‌تواند تولید‌کنندگان داخلی را برای تولید بیشتر این کالا به منظور رفع نیازهای داخلی ترغیب کند.
درخواست افزایش نرخ این کالا پیش‌تر نیز از سوی انجمن مزبور مطرح شده بود اما در نهایت منجر به تغییر فرمول نرخ‌گذاری آن شد که البته تاثیر چندانی بر وضعیت سودآوری آن نیز نداشت. بر همین اساس است که به نظر می‌رسد موافقت با درخواست بازار آزاد برای نرخ‌گذاری زغال سنگ مسیر دشواری داشته باشد.
عنوان دومین صنعت پربازده دیروز به گروه انبوه‌سازی تعلق گرفت. این صنعت دیروز رشد بیش از ۷/ ۳ درصدی را تجربه کرد. نمادهای زیرمجموعه این گروه مدت‌ها در شرایط رکودی به سر می‌بردند. شاخص این گروه در سطوح بسیار پایینی قرار گرفته است. بر همین اساس آنچه تقاضای سهام این گروه را به دنبال داشته است، احتمالا کف‌های تکنیکال برخی نمادهای زیرمجموعه بوده است.
با این حال به دلیل فروشندگان بالقوه‌ای که نمادهای این گروه دارند، نمی‌توان چندان به تداوم صعود قیمت نمادهای زیرمجموعه این گروه امیدوار بود.دو صنعت محصولات کاغذی و کاشی و سرامیک دیروز با رشد ۴۵/ ۳ و ۸۲/ ۲ درصدی به ترتیب رتبه‌های سوم و چهارم صنایع با بیشترین بازدهی را به خود اختصاص دادند. کارشناسان دلایل تقویت تقاضا در این دو گروه را نیز جابه‌جا‌یی موقت نقدینگی در شرایط رکودی بازار می‌دانند.
جریان ورود نقدینگی به نمادهای زیرمجموعه گروه سیمانی نیز به وضوح قابل مشاهده بود. عمده این نمادها دیروز با رشد قیمت به کار خود پایان دادند. نماگر این صنعت در نهایت رشد ۲۵/ ۱ درصدی را تجربه کرد. اقبال به سهام سیمانی در جریان معاملات دیروز در شرایطی صورت گرفت که فصل زمستان، فصل تشدید رکود این صنعت است.بررسی صورت‌های مالی برخی نمادهای این گروه به وضوح گویای کاهش تقاضای داخلی و خارجی سیمان است. در مورد این گروه نیز به نظر می‌رسد سیگنال‌های تکنیکال محرک ورود نقدینگی بوده است.
جدال عوامل خارجی و داخلی
مطابق آنچه گفته شد، عمده نمادهای بزرگ بازار سهام دیروز روند کم‌نوسانی را پیش گرفتند. نماد شرکت‌هایی با پشتوانه عوامل بنیادی که عمدتا جزو صنایع بزرگ بازار هستند، در فضای منفی دیروز تحت تاثیر فشار فروش قرار گرفتند. در این شرایط انگیزه‌های خریداران کاهش محسوسی داشت. فروشندگان نیز در حالت آماده‌باش برای عرضه سهام قرار داشتند. این امر در نهایت روند کم‌نوسانی پیش روی بازار سهام قرار داد.
ریشه این موضوع مطابق آنچه گفته شد، به تردیدهای سیاسی ناشی از برجام بازمی‌گردد. جایی که قرار است ترامپ به زودی نظر خود را در مورد این توافقنامه اعلام کند. این موضوع موجب شده است که جدال بین نگرانی‌های سیاسی و عوامل بنیادی در نهایت روند کم‌نوسانی پیش روی معاملات به ویژه نمادهای بزرگ قرار دهد. اوج‌گیری قیمت نفت و محصولات پتروشیمی در کنار سطوح مناسب قیمت فلزات پایه در بازارهای جهانی همگی از مواردی هستند که می‌توانند موجب رشد قیمت سهام مربوطه و به تبع آن شاخص کل شوند با این حال نگرانی‌های سیاسی مانع از فعال شدن سهامداران در سطوح قیمتی کنونی شده است.
قیمت‌هایی که نسبت به شرایط سودآوری اتفاقا سطوح ارزنده‌ای نیز به شمار می‌روند. تا زمان تعیین تکلیف برجام از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا زمان زیادی باقی نمانده است. به نظر می‌رسد تا آن زمان سایه این ریسک بر بازارهای داخلی همچنان مانع صعود قیمت‌ها شود. هر چند تحت تاثیر پافشاری دیگر طرفین درگیر در این توافقنامه احتمال خروج یکطرفه آمریکا از برجام پایین ارزیابی می‌شود اما به نظر می‌رسد باید در انتظار اظهار نظرات تند و غیر منطقی رئیس‌جمهوری آمریکا بود. اظهار نظرهایی که وضعیت بازارهای داخلی را به‌طور قطع تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس از آن و با تخلیه هیجان ناشی از این موضوع و در شرایط تداوم حمایت عوامل بنیادی مزبور می‌توان به حضور دوباره خریداران امیدوار بود.
مروری بر معاملات گروه‌های کالایی
در گروه فلزات اساسی دیروز حدود ۱۰۷ میلیون سهم به ارزش بیش از ۲۷ میلیارد تومان داد‌وستد شد. این معاملات سبب شد گروه فلزات اساسی در صدر برترین صنایع دیروز بورس قرار بگیرد. هرچند از ابتدای ساعات معاملاتی تقاضا در بسیاری از نمادهای این گروه مشاهده می‌شد با این حال نمادهای بزرگ‌تر همچون« فولاد» و «فملی» با فشار فروش مواجه شدند و در صدر نمادها با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل قرار گرفتند.
رشد چشمگیر قیمت این دو نماد در قیاس با دیگر نمادهای همگروه در هفته‌های اخیر فرصت شناسایی سود مناسبی به سهامداران داده است. هرچند سطوح بالای قیمت فلزات پایه در بازارهای جهانی از معاملات گروه فلزات اساسی حمایت می‌کند با این حال سیطره تردیدهای سیاسی مانع از صعود قیمت‌ها شده است. البته باید توجه داشت که عوامل بنیادی مزبور اثرات ریسک‌های سیاسی را تا حد بالایی تخفیف داده است. گروه فلزات اساسی دیروز با افت ۹۳/ ۰ درصدی مواجه شد و در رتبه سوم صنایع زیان‌ده قرار گرفت.
معاملات گروه کانه‌های فلزی(معدنی) نیز دیروز در محدوده منفی معامله شدند، هرچند در ابتدای ساعات معاملاتی این نمادها با رشد قیمت مواجه شدند اما در ادامه تشدید عرضه سهام موجب افت شاخص این گروه شد. حجم و ارزش معاملات این صنعت دیروز در محدوده بالایی قرار داشت. این گروه رتبه دوم جدول صنایع با بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. (شاخص گروه کانه‌های فلزی با ثبت افت ۱۴/ ۱ درصدی دومین صنعت زیان ده دیروز بود. )در گروه پتروشیمی، رشد قیمت متانول در بازارهای جهانی و رسیدن قیمت آن به ۴۱۱ دلار در هرتن تقاضای سهام گروه متانول ساز را به دنبال داشت.
افزایش نرخ دلار نیز دیگر عامل حمایتی از معاملات این گروه به شمار می‌رود. با این حال همچون دیگر کالایی‌ها تردیدهای سیاسی مانع از صعود قیمت سهام مزبور شد.اوج‌گیری قیمت نفت و همچنین روند صعودی نرخ ارز مبادله‌ای همچنان از معاملات گروه پالایشی حمایت می‌کنند با این حال دیروز نیز در این گروه تشدید عرضه‌ها مانع از رشد قیمت سهام شد.
به نظر می‌رسد، بازگشایی بازارهای جهانی در معاملات روز جاری با توجه به سهم بالای سهام وابسته در بورس تهران بتواند معادلات کنونی داد‌وستد‌های سهام را تا حدی به هم بزند. علاوه بر این گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌ها نیز می‌تواند بار دیگر توجه به صنایع بورسی به ویژه گروه‌های کالایی را افزایش دهد.
زهرا رحیمی
- 11
- 3
