جزئیات طرح مجلس برای دریافت مالیات عایدی سهام

جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حالی طرح اخذ مالیات بر عایدی سرمایه را برای بررسی در جلسه علنی مجلس، تقدیم هیأت رئیسه کردند که گمانه زنی ها خبر از اضافه شدن بازار سرمایه به لیست بازارهایی است که مشمول این طرح خواهند شد. گرچه در یکی از کانال های فعال بورسی تصویری از نوشته وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه فعلاً برنامه ای بر مالیات بر عایدی سرمایه بورسی نداریم منتشر شد، اما صحت و سقم این خبر هنوز مشخص نیست. به گفته زنگنه، نماینده مجلس یازدهم:این طرح پیشنهاد برخی نمایندگان است و هنوز وارد جزئیات آن نشده ایم.

بر اساس این گمانه زنی ، سهامداران بابت فروش سهام خود باید بین ۵ تا ۲۰ درصد مالیات پرداخت کنند که این مالیات متفاوت از کارمزدی است که اکنون پرداخت می شود. کارشناسان بر این باورند که طرح اخذ مالیات بر عایدی سرمایه برای بازارهای غیر مولدی چون مسکن و خودرو عالی است، اما برای بازار سرمایه که از ارکان تامین مالی در اقتصاد و ابزاری کارآمد برای تامین مالی بنگاه های کوچک، متوسط و بزرگ است، آن هم در شرایط کنونی که نقدینگی سرگردان به سمت بورس هدایت شده، می تواند موجبات خروج سرمایه را از این بازار فراهم کند.

طرح قانون مالیات بر عایدی سرمایه با هدف حمایت از تولید و سرمایه گذاری مولد، کاهش نوسانات بازارهای دارایی از جمله خودرو، مسکن، طلا و ارز و همچنین جلوگیری از افزایش قیمت ناگهانی این بازارها، پیشنهاد می شود. اعمال این مالیات موجب خواهد شد انگیزه سوداگری در بازارهای دارایی کاهش یافته و در نتیجه منجر به جلوگیری از افزایش نامتعارف قیمت در این بازارها خواهد شد. با خروج سوداگران از این بازارها، متقاضیان واقعی این دارایی ها، از جمله اقشار با درآمدهای متوسط و پایین، راحت تر خواهند توانست خودرو و مسکن که از جمله دارایی های ضروری خانوار محسوب می شود را خریداری کنند. همچنین افرادی که در اثر سوداگری در این بازارها، از افزایش قیمت این دارایی ها منتفع شده اند، مکلف خواهند شد بخشی از سود خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند تا به نفع عموم مردم هزینه شود.

از عرضه اولیه مالیات نگیریم

محسن زنگنه، نماینده تربت حیدریه در مجلس یازدهم با بیان اینکه طرح مالیات بر عایدی سرمایه هنوز اعلام وصول نشده و مراحل ابتدایی خود را طی می کند، می گوید:اگر قرار باشد مالیات بر بورس هم در این طرح گنجانده شود این مالیات نباید بر عرضه اولیه باشد تا بازار سهام از رونق نیفتد.

او در پاسخ به این سوال« دنیای اقتصاد» که آیا مالیات بر معاملات سهام نیز در طرح مالیات بر عایدی سرمایه گنجانده خواهد شد، می گوید:طرحی که فعلا به هیات رئیسه مجلس تقدیم و خبر آن رسانه ای شده یک پیش طرح اولیه است. جزئیات آن هم پیشنهاد برخی نمایندگان است و هنوز وارد بحث درباره آن نشده ایم.

زنگنه می افزاید:تا این جای کار بحث بر سر مالیات بر املاک، دارایی های منقول و غیرمنقول و سکه است که پیشنهاد شده چطور بر معاملات آنها مالیات تعلق گیرد. بنابراین فعلا بحثی بر سر بستن مالیات بر سهام نیست. باید منتظر اعلام وصول طرح و ارجاع آن به کمیسیون مربوطه بود.

نماینده تربت حیدریه توضیح می دهد:درباره بستن مالیات بر بورس دو نظر وجود دارد؛ یک عده معتقدند اگر مالیات بر سهام ببندیم رونق بازار کم شود و نقدینگی به سمت بقیه بازارها می رود. در مقابل برخی معتقدند کسانی که در بورس فعالیت می کنند و از طریق سفته بازی سودهای کلان به دست می آوردند باید مالیات آن را پرداخت کنند.

زنگنه درباره نظر خود نسبت به بستن مالیات بر بورس می گوید:ما در عرصه عرضه اولیه نباید مالیات داشته باشیم چون باید بورس رونق خود را داشته باشد. اما باید برای کسانی که از طریق سفته بازی سودهای کلان به دست می آوردند مالیات وضع کرد؛ مانند کسی که یک ماشین می خرد با کسی که در روز چند ماشین معامله می کند. کسی که در یک روز چند ماشین معامله می کند باید مالیات آن را پرداخت کند. در بازار سهام نیز وضع به همین منوال است.

 این نماینده مجلس یازدهم معتقد است در صورت وضع مالیات بر بورس سفته بازی کاهش می یابد و نقدینگی نیز کنترل می شود.

آسیب به بورس  با وضع مالیات

حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه اما در واکنش به احتمال وضع مالیات بر عایدی بازار سرمایه می گوید:در صورت تصویب چنین قانونی بازار سرمایه به شدت آسیب می بیند و مردم قید سرمایه گذاری در این بازار را می زنند.

او در گفت وگو با« دنیای اقتصاد» یادآور می شود:قبلا هم چنین بحثی مطرح شده بود که بر عایدی بازار سرمایه مالیات وضع شود اما با اقبال مواجه نشد و رد شد.  میرمعینی با تأکید بر اینکه به طور منطقی نباید مالیاتی بر عایدی بازار سرمایه وضع شود، اضافه می کند:اگر این اتفاق بیفتد آثار بسیار مخربی بر بازار سهام خواهد داشت چرا که بسیاری از سرمایه گذاران به دلیل جذابیت این بازار نقدینگی خود را وارد آن کرده اند و احتمالا با تصویب این طرح و قانونی شدن آن، پا پس می کشند و قید سرمایه گذاری در بازار سرمایه را می زنند.  این کارشناس بازار سرمایه تأکید می کند:با وضع مالیات بر عایدی بازار سرمایه یکی از جذابیت های این بازار از بین می رود و اثر نامطلوب آن گریبانگیر بازار خواهد شد.  میرمعینی معتقد است:وضع مالیات بر بازار سرمایه اتفاق نمی افتد مگر آنکه قرار باشد دعوای جناحی روی دهد و مجلس خود را رو در روی دولت قرار دهد.  او با انتقاد از این طرح یادآور می شود:اکنون بازار سرمایه محل مناسبی برای نقد کردن بخشی از سهام عدالت اقشار ضعیف و آسیب دیده از تورم شده است که با فروش بخشی از سهام خود بتوانند بخشی از قدرت خرید از دست رفته خود را بازگردانند بنابراین وضع مالیات در این بازار اصلا منطقی به نظر می رسد.

میرمعینی با یادآوری نظر مساعد حاکمیت و دولت بر بازار سرمایه می گوید:دولت و در کل حاکمیت اکنون نظر مثبتی به ورود نقدینگی مردم به بازار سرمایه دارد و سیاست های تشویقی آنان در این جهت است بنابراین به نظر نمی رسد طرح وضع مالیات بر عایدی بازار سرمایه در مجلس تصویب شود.

خروج نقدینگی از بورس

پیمان حدادی، کارشناس بازار سرمایه در این باره معتقد است:طرح مالیات عایدی بر سرمایه برای کالاهای غیرمولد مثل خودرو و مسکن طرح بسیار خوبی است اما برای بازار سرمایه که منجر به خروج سرمایه از بورس می شود اصلا مناسب نیست. این طرح تحت عنوان« طرح مالیات عایدی بر سرمایه» توسط تعدادی از نماینده های مجلس تهیه و به هیأت رئیسه تقدیم شده است. در این طرح این موضوع مطرح شده که سهامداران بابت فروش سهام خود بین ۵ تا ۲۰ درصد مالیات باید پرداخت کنند که این مالیات متفاوت از کارمزدی است که تاکنون پرداخت می شده است. او افزود:در ماه های گذشته شاهد خروج نقدینگی از بازارهایی چون خودرو، طلا و ارز و ورود آن به بازار سرمایه بودیم و اگر قرار باشد که مالیات بر معامله سهام دریافت شود مجددا نقدینگی از بورس به سمت این بازارها خواهد رفت.

 حدادی ادامه داد :البته این طرح باید ابتدا به کمیسیون اقتصادی برود و ممکن است در این کمیسیون دچار تغییر شود و پس از آن در صحن علنی مجلس مورد رسیدگی قرار گیرد که این پروسه چند ماه طول خواهد کشید. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، شایعه اضافه شدن بازار سرمایه به لیست بازارهایی که قرار است مالیات بر عایدی سرمایه پرداخت کنند، روزگذشته تاثیر منفی روی بورس گذاشت و گرچه این تاثیر کوتاه مدت است اما در صورتی که خیر تائید شود تاثیر طولانی مدت بر معاملات سهام خواهد گذاشت. سیاست گذاران این طرح این نکته را باید در نظر بگیرند که پول های سرگردانی که در بازارهای دیگر مانند طلا و سکه و ارز و حتی خودرو در جریان بود به بازار سرمایه آمده و با چنین اقداماتی ممکن است مجددا به بازارهای موازی حرکت کند. هر چند که پیش بینی می شود مقامات دولتی این خبر را تکذیب کنند.