آبسه مقعدی، از دلایل تا راه های درمان و پیشگیری

آبسه مقعدی

آبسه مقعدی چیست؟

داخل مقعد غدد کوچکی وجود دارند که عملکرد آنها به دفع راحت تر مدفوع کمک خواهند کرد، اگر بیماری التهابی در روده ایجاد شود یا در اثر شقاق یا رابطه جنسی، این غدد دچار زخم شوند، حفره ایجاد شده به وسیله باکتری پر خواهد شد درنتیجه غدد روده عفونت کرده و به صورت جوش مقعدی به رنگ صورتی یا قرمز تیره، در اطراف یا داخل مقعد ظاهر می شوند.

به عبارتی می توان گفت آبسه آنورکتال یا آبسه باسن حفره عفونی پر از چرک و باکتری است که می تواند علائم دردناکی برای فرد به همراه داشته باشد، یکی از این عوارض درد بسیار زیاد هنگام دفع مدفوع می باشند. 

علل آبسه مقعدی

آبسه مقعدی ممکن است به دلیل چندین عامل مختلف ایجاد شود. در ادامه به برخی از علل شایع آبسه مقعدی اشاره خواهیم کرد:

۱. یبوست

یبوست یا تنبلی روده بزرگ، یکی از علل رایج آبسه مقعدی است. وقتی مدت طولانی در حالت یبوست قرار می‌گیرید، فشار بر روی منطقه مقعد افزایش می‌یابد و بافت‌های آن تورم می‌کنند. این موضوع می‌تواند به آبسه مقعدی منجر شود.

۲. اسهال

اسهال مکرر نیز می‌تواند عاملی در ایجاد آبسه مقعدی باشد. در اثر اسهال، پوسته مقعد با اسیدیته بیش از حد در تماس است و این می‌تواند منجر به تورم و آبسه شود.

۳. دیابت

دیابت نیز می‌تواند به عنوان یک عامل موثر در ایجاد آبسه مقعدی در نظر گرفته شود. در برخی از موارد، سطح قند خون بیش از حد در افراد دیابتی افزایش می‌یابد و این می‌تواند به تورم و آبسه مقعدی منجر شود.

۴. دستگاه گوارشی

بیماری‌های دستگاه گوارشی مانند کولیت التهابی، سندرم روده تحریک‌پذیر و هموروئید همگی می‌توانند عواملی در ایجاد آبسه مقعدی باشند. این بیماری‌ها باعث التهاب و تورم در دستگاه گوارشی می‌شوند که به تورم و آبسه مقعدی نیز منجر می‌شود.

۵. سایر موارد

- رابطه جنسی مقعدی

- مصرف داروهای استروئیدی

- شیمی درمانی

- عفونت های مقاربتی روده یا مقعد

دلایل ایجاد آبسه مقعدی

علائم و نشانه‌های آبسه مقعدی

آبسه مقعدی ممکن است با علائم متنوعی همراه باشد. در ادامه به برخی از علائم شایع آبسه مقعدی اشاره خواهیم کرد:

۱. درد و تورم

درد و تورم در منطقه مقعد ممکن است از علائم اولیه آبسه مقعدی باشند. این درد ممکن است شدید و ناگهانی باشد و باعث مشکلاتی در انجام فعالیت‌های روزمره مانند نشستن، راه رفتن و تحمل فشار شود.

۲. خونریزی

خونریزی از مقعد نیز ممکن است یکی از علائم آبسه مقعدی باشد. این خونریزی می‌تواند در دفع مدفوع، روی سطح آبسه یا درون مدفوع رخ دهد و در برخی موارد ممکن است موجب تشدید درد و ناراحتی شود.

۳. خارش و سوزش

آبسه مقعدی می‌تواند باعث خارش و سوزش در منطقه مقعد شود. این علایم می‌توانند بسیار مزاحم باشند و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند.

۴. احساس تپش و فشار

فشار و تورم در منطقه مقعد ممکن است باعث ایجاد احساس تپش و فشار در این ناحیه شود. این احساس می‌تواند مزاحم باشد و احساس راحتی را در فعالیت‌های روزمره کاهش دهد.

علائم آبسه مقعدی

درمان و راهکارهای مدیریت آبسه مقعدی

درمان آبسه مقعدی بستگی به شدت علائم و عوامل ایجاد کننده آن دارد. در برخی موارد، درمان آبسه مقعدی می‌تواند شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی، خودمراقبتی و در صورت لزوم، داروها و روش‌های پزشکی باشد. در ادامه، روش‌های متداول درمان آبسه مقعدی را بررسی خواهیم کرد:

۱. تغییرات در سبک زندگی

تغییرات در سبک زندگی می‌تواند بهبود قابل توجهی در آبسه مقعدی به همراه داشته باشد. ممکن است پزشک شما توصیه‌های زیر را برای کاهش علائم آبسه مقعدی به شما بدهد:

• افزایش مصرف آب و مایعات به منظور جلوگیری از یبوست و نرم شدن مدفوع.
• افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی، مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و ماست. فیبر به خوبی کمک می‌کند تا مدفوع نرم شود و راحت تر از روده عبور کند.
• انجام ورزش به منظور تحریک روده و کاهش تنش مقعدی.
• استفاده از دوش مقعدی گرم، که می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.

۲. خودمراقبتی

به علاوه، خودمراقبتی می‌تواند بهبود علائم آبسه مقعدی را تسریع کند. در اینجا چندین روش خودمراقبتی معمول آبسه مقعدی آورده شده است:

• استفاده از الیاف نرم، مرطوب و بدون الکل برای پاکسازی منطقه مقعد پس از دفع مدفوع. استفاده از کاغذ توالت نرم و خامه‌دار می‌تواند تحریک و آسیب بیشتر به منطقه را کاهش دهد.
• استفاده از دستمال یا پارچه نرم برای تمیز کردن منطقه مقعد به جای استفاده از توالت کاغذی.
• استفاده از پودر یا کرم تهیه شده مخصوص برای کاهش خارش و سوزش.
• اجتناب از تماس طولانی با صندلی سخت و ایستادن طولانی در حالت نشسته.
• استفاده از سردیس مخصوص مقعد در صورتی که دچار خارش و درد مقعدی هستید.

۳. داروها و روش‌های پزشکی

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروها یا روش‌های پزشکی را برای درمان آبسه مقعدی تجویز کند. مهمترین دسته داروها برای درمان آبسه مقعدی شامل موارد زیر است:

• کرم‌ها و پمادهای موضعی: این داروها می‌توانند در کاهش التهاب، خارش و درد مقعدی مؤثر باشند.
• مسکن‌ها: در برخی موارد، مصرف مسکن‌ها می‌تواند در کاهش درد مقعدی کمک کند. اما باید به دقت و با توصیه پزشک استفاده شوند.
• ملین‌ها: این دسته از داروها می‌توانند در کاهش یبوست و نرم شدن مدفوع مؤثر باشند.
• تزریق داروها: در برخی موارد شدید آبسه مقعدی، پزشک ممکن است تزریق داروها به محل آبسه را توصیه کند تا التهاب و تورم را کاهش دهد.
• جراحی: در موارد شدید و مزمن آبسه مقعدی که به داروها و روش‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد، جراحی ممکن است لازم باشد. انواع جراحی‌ها شامل برداشتن توده‌های بزرگتر، ترمیم شکاف‌های مقعدی، یا ترمیم ترشحات مقعدی می‌شود.

مهم است که با پزشک خود درباره گزینه‌های درمانی موجود صحبت کنید و راهنمایی‌ها و توصیه‌های وی را در نظر بگیرید تا بهترین روش درمانی برای شما مشخص شود.

توجه داشته باشید که مطالب فوق تنها برای اطلاع رسانی است و توصیه‌های پزشکی را نمی‌تواند جایگزین کند. همچنین، هرگونه تداخل درمانی یا عوارض جانبی ممکن است وجود داشته باشد. بنابراین، همیشه مشورت با پزشک خود را جستجو کنید تا درمان مناسب و ایمن را دریافت کنید.

درمان آبسه مقعدی

پیشگیری از آبسه مقعدی

بهداشت مقعدی از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از توالت مناسب، تمیز کردن محل مقعد به صورت صحیح و جلوگیری از تحریک‌های شیمیایی می‌توانند از ایجاد آبسه مقعدی جلوگیری کنند. همچنین، از تغذیه با فیبر غنی و مصرف آب کافی نیز می‌توانید به عنوان راهکارهای پیشگیری از این مشکل استفاده کنید. از طرفی اگر قصد برقراری رابطه جنسی مقعدی را دارید، استفاده از کاندوم به شدت توصیه می شود.

پیشگیری از آبسه مقعدی

سخن پایانی درباره آبسه مقعدی

در این مقاله، به بررسی مفهوم، علل، علائم و راهکارهای درمان و پیشگیری از آبسه مقعدی پرداختیم. آبسه مقعدی از مشکلاتی است که با توجه به تاثیرات آن بر روی کیفیت زندگی، نیازمند توجه و مراقبت خاصی است. با رعایت نکات بهداشتی، تغذیه صحیح و استفاده از تکنیک‌های تسکینی، می‌توانید از آرامش و راحتی در زندگی روزمره خود بهره‌برده و از ایجاد آبسه مقعدی جلوگیری کنید.

گردآوری: بخش سلامت سرپوش