آخرین بررسی‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد چند شرکت متخلف در زمینه واردات ارز و تجهیزات پزشکی، ١٧ میلیون یورو، تخلف ارزی کرده‌اند. پرونده این تخلف بزرگ، به قوه قضائیه فرستاده شده است، تعدادی بازداشت شده‌اند و قرار است تعدادی دیگر هم شناسایی و دستگیر شوند. این خبر را کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، روز گذشته به رسانه‌ها اعلام کرد. این بار اولی نیست که مشخص می‌شود در نظام سلامت، تخلفات ارزی گسترده رخ داده است. قبلا و در اوایل شهریور امسال، سعید نمکی، وزیر بهداشت، از تشکیل پنج پرونده جدید تخلف ارزی در حوزه دارو در مراجع قضائی خبر داده و گفته بود که تعدادی هم در این زمینه شناسایی و به مراجع قضائی معرفی شدند. او این اقدام را نخستین گام برای شفاف‌سازی در حوزه سلامت اعلام کرد. حالا هم سخنگوی سازمان غذا و دارو بخشی از جزئیات این پرونده را اعلام کرده است.
به گفته جهانپور تخلفی که در زمینه واردات دارو و تجهیزات پزشکی ثبت شده، ١٧ میلیون یورو است؛ یعنی نزدیک به ٢٥٥ میلیارد تومان. به گفته او، این عدد زمانی مشخص شد که بخش مربوط به تأخیر در ایفای تعهدات ارزی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی بررسی و حسابرسی شد. کیانوش جهانپور جزئیات بیشتری درباره تخلفات، تعداد شرکت‌ها و افراد دخیل در ماجرا نداد اما گفت: «شرکت‌هایی که در این ماجرا نقش داشتند، عمدتا در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی فعالیت می‌کردند و تخلفات‌شان در عمل‌نکردن به تعهدات‌شان در حوزه ارز بوده است، متخلفان شناسایی، تعدادی از آنها بازداشت و تعدادی هم به مراجع قضائی معرفی شدند.» او در گفت‌وگو با ایلنا به این موضوع هم اشاره کرد که برخی از این شرکت‌ها ارز را دریافت کرده و در موعد مقرر کالای مورد نظر را وارد نکرده‌اند. جهانپور توضیحی هم درباره پرونده‌های قبلی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی داد.
به گفته او، دستگیری‌هایی که در گذشته در حوزه تجهیزات پزشکی انجام شده به مسأله عملی‌نشدن تعهدات مربوط نمی‌شود و ممکن است در زمینه‌های دیگری باشد: «هر شرکتی که ارز دریافت می‌کند، باید طبق مقررات در یک بازه زمانی تعهدات خود را انجام دهد. اختصاص ارز به شرکت‌های پزشکی و دارویی هم در سال ۹۸ بررسی خواهد شد، اما در حال حاضر حسابرسی‌ها در سال ۹۷ کامل شده و متخلفان به دستگاه قضائی معرفی شده‌اند.» بر اساس اعلام او، در سال ٩٧ حدود سه میلیارد و ٥٠٠ میلیون دلار ارز در حوزه تجهیزات پزشکی و دارو اختصاص پیدا کرده بود که حدود ١٧ میلیون یورو تخلف شد. سخنگوی سازمان غذا و دارو احتمال تخلف افراد و شرکت‌های دیگری را هم در این ماجرا داد که اگر بررسی‌ها به نتیجه برسد، به دستگاه قضائی معرفی می‌شوند.
نظارت‌ها ضعیف است، زمینه رانت وجود دارد
بشیر خالقی، دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در جریان کلیات تخلفات رخ‌داده در سازمان غذا و داروست، اما اطلاعی از جزئیات ندارد. او به «شهروند» می‌گوید که زمینه استفاده از رانت در سازمان غذا و دارو وجود داشته است: «در سال مالی گذشته، ٣,٥ میلیارد تومان ارز دولتی برای تأمین دارو و تجهیزات پزشکی آن هم با ارز ٤٢٠٠ تومان برای این سازمان در نظر گرفته شده بود. کافی است این عدد را با ارز نیمایی و آزاد مقایسه کرد و متوجه شد که چقدر اختلاف قیمت وجود دارد. همین هم باعث شد تا تعدادی از شرکت‌ها و افراد برای تأمین دارو و تجهیزات پزشکی، سوءاستفاده کنند.»
به اعتقاد خالقی، همه این اتفاقات به دلیل ضعف نظارت رخ می‌دهد: «ما در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس متوجه این مسائل بودیم، پیگیری‌هایی هم انجام دادیم و به سازمان غذا و دارو هم تذکراتی دادیم، در نهایت خود سازمان غذا و دارو بررسی‌هایش را شروع کرد و متوجه شد افرادی از سوی برخی شرکت‌ها، سوء استفاده‌هایی کرده‌اند. حتی خود وزیر بهداشت هم تذکراتی در این بخش داده بود.» به گفته خالقی، تمامی این تخلفات چندین‌بار در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح شده بود و به مسئولان مربوطه هم تذکر داده شد، لازم است بررسی‌های بیشتری صورت گیرد: «من اطلاع دارم که خود وزیر بهداشت هم پیگیر ماجرا بوده است. وظیفه ما در کمیسیون بهداشت قانون‌گذاری و توجه به سلامت مردم است، ما پیگیری‌های لازم را برای تأمین سلامت عمومی انجام می‌دهیم و وظایف نظارتی را هم به عهده داریم، اما دستگاه‌های اجرایی هم وظایف نظارتی دارند، بنابراین لازم است نظارت‌ها را بیشتر کنند.»
بر اساس اعلام دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در کل کشور بالای ٢٥ میلیارد دلار قاچاق اتفاق افتاده که همین عدد نشان‌دهنده ضعف سیستم‌های نظارتی ماست. او در ادامه از نگرانی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس برای تأمین داروها و تجهیزات پزشکی بیماران می‌گوید: «کمیسیون نگران است و این نگرانی باید به دستگاه‌های اجرایی مثل وزارت بهداشت منتقل شود، اگر لازم باشد باید گروه تحقیق و تفحص هم در این زمینه تشکیل شود؛ هر چند که این موضوع جزو مواردی بوده که خود وزیر بهداشت هم پیگیر آن بوده است.»
این نخستین‌بار نیست که تخلفات قابل توجه در حوزه بهداشت برملا می‌شود، پیش از این هم به واسطه سامانه تی تک (سامانه سازمان غذا و دارو) ماجرای تخلف در واردکردن داروی تقلبی اوستین مطرح شد. هر چند که وزیر بهداشت در پاسخ به «شهروند» اعلام کرد که کارمند متخلف بازداشت شده است اما هنوز از سرنوشت فعالیت این سامانه اطلاعاتی در دسترس نیست. ماجرای این تخلف را سازمان دیده‌بان شفافیت برملا کرد و سامانه تی تک برای کمک به ثبت و ضبط اطلاعات دارویی راه‌اندازی شده بود.
- 11
- 3
