گرایش افراد به قهوه یا چای منشا ژنتیکی دارد؟

آیا شما روزتان را با یک قهوه‌ی دم‌کرده تازه آغاز می‌کنید؟ یا اینکه یک فنجان چای گزینه‌ی بهتری برای شما است؟ انتخاب شخص می‌تواند نتیجه‌ای از ژن‌ها و چگونگی تاثیر آن‌ها روی تجربه از طعم‌های تلخ باشد. نتایج یک مطالعه که اخیرا منتشر شده است، نشان می‌دهد احتمال اینکه یک فرد به چای یا قهوه گرایش داشته باشد، با وجود یا عدم برخی ژن‌های کلیدی که روی چگونگی درک فرد از طعم‌های تلخ اثر می‌گذارند، مرتبط باشد.

طعم چای و قهوه به‌طور کلی تلخ است، زیرا آن‌ها حاوی مواد تلخ‌مزه‌ای مانند کافئین هستند. کینین ماده‌ی دیگری است که در تلخی قهوه مشارکت دارد. در پژوهشی که اخیرا انجام شده، ژن‌های گیرنده‌ی طعم تلخی که مسئول درک مزه‌ی کافئین، کینین و پروپیل تیوراسیل (PROP) هستند، معرفی شده‌اند؛ PROP یه ماده‌ی تلخ مصنوعی است که به‌اندازه‌ی کلم بروکسل تلخ است.

پژوهشگران از قبل می‌دانستند ژن‌هایی وجود دارند که روی میزان چای یا قهوه‌ای که یک فرد در طول روز می‌نوشد، اثر می‌گذارند. همچنین از این موضوع نیز آگاه بودند که توانایی هضم کافئین، نقش مهمی در مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار توسط افراد مختلف دارد. موردی که مشخص نبود این بود که آیا ژن‌هایی که در درک طعم تلخی نقش دارند، در تعیین میزان مصرف نوشیدنی‌های تلخ‌مزه هم درگیر هستند یا خیر. نتایج مشخصی در مطالعات قبلی که دارای اندازه نمونه کوچکی بودند، دیده نشده بود. پژوهشگران در مطالعه‌ی جدید، مصرف قهوه و چای را در بیش از ۴۰۰ هزار زن و مرد در انگلستان مورد بررسی قرار دادند. اطلاعات مرتبط با ژن‌های گیرنده‌ی طعم تلخی در این افراد نیز موجود بود. در این مطالعه از روش تصادفی‌سازی مندلی برای مقایسه‌ی مصرف قهوه و چایی بین افرادی که ژن‌های گیرنده طعم تلخی را داشتند و نداشتند، استفاده شد.

نتایج این مطالعه نشان داد احتمال نوشیدن قهوه به میزان زیاد، در افرادی که دارای گیرنده‌ی طعم تلخی کافئین هستند، در مقایسه با افراد معمولی، بیشتر است. هر کپی اضافه از ژن گیرنده‌ی طعم تلخی معادل ۲۰ درصد احتمال بیشتر برای قرار گرفتن در گروه افرادی که قهوه‌ی زیادی می‌نوشند، بود. این افراد چای کمتری می‌نوشیدند. از آن‌جایی که کافئین علاوه‌بر طعم تلخی قهوه در دیگر خصوصیاتی مثل بافت قهوه نیز اثرگذار است، افرادی که در تشخیص کافئین بهترند ممکن است کافئین را خوشمزه‌تر و مطلوب‌تر بیابند. در مقابل، افرادی که دارای گیرنده‌ی طعم تلخی کینین یا PROP هستند، کمتر قهوه و بیشتر چای می‌نوشیدند. در مقایسه با یک فرد معمولی، هر کپی اضافی از ژن گیرنده‌ی طعم تلخی کینین یا PROP، با ۹ یا ۴ درصد احتمال بیشتر برای قرار گرفتن در گروه مصرف‌کنندگان سنگین چای (که بیش از ۵ فنجان چای در روز می‌نوشند) مرتبط بود.

به‌طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که ژن‌های مرتبط با درک طعم تلخی با مقدار چای و قهوه‌ای که یک فرد می‌نوشد، ارتباط دارند. اما نمی‌توان ژن‌ها را سرزنش کرد. حتی اگر یک فرد به‌عنوان فرد طرفدار کافئین به دنیا آمده باشد، ما می‌دانیم که رفتار مرتبط با تمایل به غذا و طعم می‌تواند با گذشت زمان تغییر کند؛ پس حتی اگر شما ژن‌های اشتباهی در مورد طعم تلخی با خود دارید، می‌توانید یاد بگیرید که از غذاها و نوشیدنی‌های دارای طعم تلخ لذت ببرید.

مریم صفدری