تاثیر مخرب ویروس کرونا بر عملکرد مغز و دستگاه عصبی انسان

طبیبان هنگام معاینه و معالجه بیماران در نیویورک که شاخص ترین ایالت آمریکا از بابت آلودگی به ویروس کرونا (corona) و شمار قربانیان بیماری کووید ۱۹ محسوب می شود جدا از تب، سرفه (cough)، بدن درد و نفس تنگی علائم جدیدی از تأثير مخرب ویروس کرونا بر سلامت انسانها یافته اند که نشان می دهد مغز و سیستم عصبی بیماران هم به نوعی درگیر این بیماری می شوند. من جمله مشخصه های این یافته جدید ابتلا به نوعی گیج شدن، فراموشی و حتی تشنج ناشی از فشار عصبی در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ است که موارد گوناگون آن در ایالت نیویورک مشاهده شده است؛ به طوری که بعضی بیماران حتی نمی دانند کجا هستند و به چه دلیل در بیمارستان به سر می برند یا این که هم اینک در چه سالی هستیم.

این علائم در اغلب موارد به کمبود اکسیژن در خون ربط داده می شود ولی مشاهده شده که این اخلال حافظه در برخی از بیماران با توجه به سطح درگیری ریوی با ویروس چندان تناسبی ندارد. جنیفر فرونترا، متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان دانشگاهی لانگون در بروکلین، یکی از بخش های قدیمی شهر نیویورک معتقد است که با توجه به یافته های جدید، مسئله درگیر شدن مغز و سیستم عصبی هنگام ابتلا به نوع جدید ویروس کرونا هم اینک به صورت جدی در دست بررسی و تحقیق قرار گرفته است.

تأثير کرونا بر التهاب مغز

بر مبنای برخی نتایج تحقیقات اولیه در این خصوص که هفته گذشته در ژورنال انجمن پزشکان آمریکا منتشر شد در ۳۶ درصد از ۲۱۴ بیمار چینی مبتلا به کووید ۱۹ علائمی حاکی از درگیر شدن سیستم عصبی مشاهده شده است که از تضعیف و محو شدن قدرت بویایی و چشایی و دردهای عصبی تا تشنج و سکته مغزی را شامل می شود. در ژورنال پزشکی نیوانگلند، از معتبرترین و قدیمی ترین ژورنال های پزشکی که در آمریکا منتشر می شود هم با استناد به تحقیقات پزشکان فرانسوی در استراسبورگ آمده است که بیش از نیمی از ۵۸ بیمار مبتلا به« کووید ۱۹» که در بخش مراقبت های ویژه بوده و تحت معاینه قرار گرفته اند از اختلال عصبی و گیجی رنج می بردند.

بر مبنای این تحقیق اسکن های مغزی از افراد یاد شده نشان داده است که آن ها به التهاب در ناحیه مغز دچار شده اند. اس. اندرو جوزفسون، رئیس بخش عصب شناسی دانشگاه سانفرانسیسکو در ایالات کالیفرنیا در این خصوص به خبرگزاری فرانسه خاطرنشان کرد:« همه می گویند که این بیماری در واقع یک اختلال تنفسی است ولی بر آنچه برای ما بسیار ارزشمند و مهم است یعنی مغز نیز تاثیرگذار است.»

ویروس ها چگونه بر مغز تأثير می گذارند

به گفته این پزشک متخصص درصورتی که دچار گیجی و سردرگمی شدید و احساس کردید که در اندیشیدن و فکر کردن هم با مشکل رو به رو هستید حتماً برای معاینات بیشتر به پزشک مراجعه کنید. بر این اساس با استناد به توصیه های این پزشک متخصص نسخه تجویز شده قبلی مبتنی بر این که تنها در صورت بروز علائم حاد تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کنید دیگر آنقدر معتبر نیست. در کل برای ویروس شناس ها زیاد تعجب آور نیست که نوع جدید ویروس کرونا مغز و سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار دهد چون این نوع ارتباط قبل از این نیز در نوع تأثير دیگر ویروس ها من جمله ویروس عامل بیماری ایدز (AIDS) یا« اچ آی وی »( HIV) بر دستگاه عصبی مشاهده شده است.

ویروس ها از دیدگاه میشل تولیدانو، عصب شناس کلینیک تخصصی مایو در ایالت مینه سوتا در آمریکا از دو راه بر مغز و سیستم عصبی اثر می گذارند:یکی از طریق ایجاد پاسخ ایمنی غیر طبیعی به نام« طوفان یا شوکِ سیتوکین» است که سبب التهاب مغز می شود:به این بیماری« آنسفالیتِ خود ایمنی» نیز گفته می شود. راه دوم عفونت مستقیم مغز است که آن را« آنسفالیت ویروسی» می نامند. مغز بواسطه آنچه حفاظ« خونریزی درونی» است محافظت می شود که از سایر نقش های آن مسدود کردن راه نفوذ خارجی است ولی این حفاظ در پی ابتلا به ویروس قابل نفوذ خواهد شد.

تحقیقات انجام شده در آمریکا همچنین نشان می دهد که حداقل ۴۰ درصد افرادی که بر اثر ابتلا به ویروس جدید کرونا در بخش های مراقبت های ویژه بستری شده و زیر دستگاه های تنفسی قرار گرفته بودند بعد از نجات یافتن از بیماری نیاز به معاینه به وسیله متخصصان مغز و اعصاب نیاز پیدا کرده اند. هنوز مشخص نیست که آیا اختلالات عصبی ناشی از ویروس کرونا چه مدت زمانی به طول خواهد انجامید و آیا بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه و دریافت داروهایی ویژه در این بخش می تواند در ایجاد اختلالات نقش داشته باشد یا خیر.

ولی آنچه متخصصان مغز و اعصاب بر آن تأکید دارند این است که بازگشت به وضعیت عادی برای بیماران مبتلا به« کووید ۱۹» که دچار اختلالات مغزی شده اند بیشتر از بیمارانی که از حملات و سکته های قلبی یا مغزی نجات یافته اند، به زمان نیاز دارد.