کرباسچی: باید نگران آسیب دیدن حوزه‌های علمیه بود

تجمع اعتراضی برخی از طلاب حوزه علمیه قم در اعتراض به اقدامات دولت دوازدهم، اگرچه انتقادات حامیان دولت را به‌همراه داشت اما از نظر یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب، یک اتفاق خوب در جهت آزادی بیان عنوان می‌شود.

‌‌غلامحسین کرباسچی که خود نیز تحصیلات حوزوی داشته اما ملبس به لباس روحانیت نیست در تحلیل اقدام روز پنجشنبه برخی از طلاب معتقد است: «اصل اینکه در کشور دولتی روی کار است که با همه معضلات داخلی و خارجی آنقدر تحمل دارد که کارگران، کارمندان، بازنشستگان، فرهنگیان و... اعتراض می‌کنند و کسی هم با آنها برخوردی نمی‌کند و خشونتی علیه آنها به کار نمی‌برد، باعث افتخار است.»

کرباسچی با این جمله که تأثیر تخریبی شعارهای طلبه‏‌ها، بیشتر به خود شعاردهنده‎ها برمی‌گردد، بیش از اینکه نگران وضعیت کشور باشد نگران آسیب رسیدن به باورها و اعتقادات مردمی است که برای مباحث دینی خود به این افراد رجوع می‌کنند.

مشروح این گفت‎وگو را در ادامه بخوانید:

برخی از طلاب حوزه علمیه قم، تجمعی را روز پنجشنبه شکل دادند و در آن هجمه‎‎هایی علیه دولت در قالب شعارهای خود داشته‎اند. چرا فقط دولت از سوی  این طیف محکوم می‎شود و تلاش می‎شود که نقش سایر نهادها در پدید‌آوری وضعیت فعلی کشور دیده نشود؟

اگر در کشور آزادی وجود داشته باشد و دستگاه‎های اجرایی و بخصوص دولت که در رأس نظام اجرایی کشور قرار دارند مخاطب اعتراضات مردم قرار بگیرند، خوب است. مهم این است کسانی که حرف و اعتراضی علیه دولت دارند، در ابراز احساسات خود آزاد باشند. این آزادی می‎تواند یا به‌صورت فردی باشد یا به‌صورت اجتماعاتی که نمونه آن را روز پنجشنبه دیدیم.

این نقطه منفی‎ای نیست. می‌توان گفت باعث افتخار است که یک دولت مخالفان خود را در هرجایی، از دانشگاه گرفته تا حوزه و بازار و خیابان‎ها تحمل کند و اجازه دهد تا انتقاد کنند. البته کلماتی که به‌کار برده می‌شود و شعارهایی که سر داده می‌شود و پلاکاردهایی که نوشته می‌شود، اگر جنبه توهین و اتهام و افترا داشته باشد، بالطبع پذیرفته نیست و در جامعه هم اثر معکوس خواهد داشت. طلبه‎ها هم بخشی از جامعه هستند و حق دارند در رابطه با مسائل مختلف سیاسی و اجتماعی کشور چه به‌صورت فردی و چه به‌صورت جمعی ابراز نظر و مسائل خود را مطرح کنند.

اما این اولین‎بار نیست شعارهایی که هدفی جز تخریب دولت را دنبال نمی‎کنند از سوی برخی حوزویان مطرح می‌شود...

حوزه‎ها امروز سر و سامانی هم پیدا کرده و مدیریت نسبتاً متمرکزی هم در آنجا حاکم است. اینگونه نیست که هرج و مرجی وجود داشته باشد و هرکسی بتواند هر حرکتی را داخل حوزه به‌طور خودسرانه راه‌اندازی کند. اگر احساس شود حوزه‌های علمیه ما که مراجعی برای اعتقادات و باورهای دینی مردم هستند، در مسائل سیاسی جهت‏‌گیری‎های خاصی داشته و به یک گروه یا حزب سیاسی تبدیل شوند حال به اسم حوزه یا اسم طلبه‌ها باشد، به اعتقادات و باورهای مردم یعنی همان کسانی که قصد مراجعه به این افراد را دارند لطمه جدی وارد می‎شود. اگر جهت‏‌گیری‎های سیاسی عمده شود و بحث‌های گروهی بخواهد در مراکز حوزه و نزد شخصیت‎های حوزوی پررنگ شود، می‎تواند به اعتقادات مردم آسیب برساند.

مردم دیگر حرف‏‌ها و بحث‌هایی که از ناحیه بزرگان و مراجع و کسانی را که برای بحث‎های اعتقادی به آنان مراجعه می‎کنند  نمی‎توانند باور کنند و یک ضربه اساسی به آنها وارد خواهد شد.

اگر نارسایی‎های مختلفی در جامعه و در بخش‎های مختلف اقتصادی و سیاسی و قضاوت و قانونگذاری وجود داشته باشد و احساس شود که این مجموعه طلاب به بخشی از این مسائل بنا به هر دلیلی حساسیت دارند و تنها به همان بخش می‎پردازند، آنگاه در بین مردم صورت خوشی نخواهد داشت. اگر بنابر پرداختن این نارسایی‎ها باشد خوب است که به گونه‌ای به آن پرداخته شود که احساس جهت‌گیری سیاسی در آن وجود نداشته باشد.

ما گاهی اوقات در ایام انتخابات تحرکاتی را از همین مجموعه‎ها می‌‏بینیم. حال چه به شکل دعوت از سخنرانان خاص و شخصیت‌های سیاسی باشد و چه به شکل برگزاری تجمعات. اولین آسیب این رفتارها در وهله اول به خود حوزه‎ها می‎رسد. تا آنجایی که من اطلاع دارم شخصیت‎ها و مراجع بزرگی که در حوزه هستند عمدتاً با این نوع حرکات مخالفند. این شخصیت‌ها به هیچ وجه نسبت به توهین و افترا نظر مساعدی ندارند. باز هم تأکید می‌کنم که نقد دولت یا دستگاه اجرایی خودبه‌خود کار منفی نیست ولی اگر حالت تخریبی و اتهام داشته باشد بی‎فایده است.

شما معتقدید که اعتراض و انتقاد کردن از دستگاه‎های اجرایی و بخش‎های مختلف حکومت یک کار منفی نیست. اما سؤال این است با چه روشی این انتقادات باید منتقل شود؟ این رفتارهای تخریبی با توجه به اوضاعی که کشور در داخل و خارج با آن روبه روست، چه تأثیری خواهد داشت؟

یکی از اهداف محافل افراطی در امریکا و دولت این کشور این است که احساسات مردم را علیه نظام ایران برانگیزاند.آنها قصد دارند که به بهانه‎های مختلف به هرج و مرج و به هم ریختگی و بلبشوی سیاسی در داخل کشور دامن بزنند. حال اگر بنا باشد که بخش‎های مختلفی که انتقاد و اعتراضی دارند در این راستا حرکت کنند و تشویش به وجود آورده و به گونه‎ای رفتار کنند که از بیرون احساس شود که به هم ریختگی در داخل کشور آنقدر نضج گرفته که به داخل حوزه‌هایی که همیشه از دولت جمهوری اسلامی در طول ۴۰ سال حمایت می‌کردند هم رسیده، معلوم نیست که مفید باشد.

رضوانه رضایی‌پور