سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
۱۹:۳۰ - ۰۲ بهمن ۱۴۰۱ کد خبر: ۱۴۰۱۱۱۰۲۱۴
زنان، جوانان و خانواده

درباره سخنان اخیر معاون امور زنان رئیس جمهوری؛برابری یا عدالت؟

خانم خزعلی❗️ زنان در ایران هنوز به دنبال عدالت جنسیتی هستند و نه برابری جنسیتی

سخنان خزعلی درباره زنان,اظهارات خزعلی
«عدالت» یعنی هر چیزی را به جای خود نهادن، و دادن حقّ هر صاحب حقّی و «مساوات» هم یعنی برابری و رفع تبعیض.

فاطمه علمدار،جامعه‌شناس و پژوهشگر علوم اجتماعی در روزنامه پیام ما نوشت: معروف است که «عدالت» یعنی هر چیزی را به جای خود نهادن، و دادن حقّ هر صاحب حقّی و «مساوات» هم یعنی برابری و رفع تبعیض. وقتی دو نفر، استعدادها و توانایی‌های برابر دارند، اینکه مسئولیت‌ها و حقوق مشابه برایشان در نظر بگیریم، عین عدالت است. در حالی که اگر دو نفر شرایط مشابهی نداشته باشند ولی ما انتظارات مشابهی از آنها داشته باشیم، داریم ناعادلانه با آنها رفتار می‌کنیم.

گویاترین تصویر برای روشن کردن تفاوت مفاهیم عدالت و برابری همان است که دو فرد-یکی قد بلند و دیگری قد کوتاه- دارند از پشت دیوار چیزی را تماشا می‌کنند. قطعا برای برقراری عدالت باید به فرد قد کوتاه چهارپایه‌ای داد تا بتواند منظره‌ای مشابه با منظره‌ای که فرد قد بلند می‌بیند را ببیند. بیان این نکته که ما به برابری پایبندیم و چون به فرد قد بلند چهارپایه‌ای داده نمی‌شود، نباید به فرد قد کوتاه هم چهارپایه داده شود، مغلطه‌ای قابل فهم است.

اخیراً خانم خزعلی گفته‌اند که ما در ایران به برابری جنسیتی اعتقاد نداریم بلکه به دنبال عدالت جنسیتی هستیم و استدلالشان هم این بود که زنان و مردان استعدادها و توانایی‌های یکسان ندارند و اینکه انتظارات یکسانی از آنها داشته باشیم و مسئولیت‌های مشابهی بر دوش آنها بگذاریم، عادلانه نیست.

حذف به قرینه معنوی این جمله این می‌شود که بالتبع، ارائه حقوق مشابه به ایشان هم خلاف عدالت است. در بستر فکری خانم خزعلی بدیهی است که زنان و مردان استعدادها و توانایی‌های برابر ندارند و من در اینجا قصد ندارم این مبنای نظری را زیر سوال ببرم. بیایید با پذیرفتن این فرض که سیاستگذاری جمهوری اسلامی بر رعایت عدالت میان زن و مرد استوار است، نگاهی به آمارها بیندازیم.

بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سال ۹۵ نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر برای زنان ۱۶.۳ درصد بود. همین نرخ اندک نیز در تابستان ۱۴۰۱ کاهش یافت و به ۱۳.۷ درصد رسید. یعنی درصد بیشتری از زنان غیرفعال شدند و قید کار را زدند .اشکالی هم ندارد چراکه زنان به لحاظ جسمی طوری آفریده شده‌اند که توان کار اقتصادی مانند مردان را ندارند و طبیعتشان طوری است که بهتر است ازدواج کرده و در خانه همسر به تمکین و فرزندآوری و تربیت فرزندان بپردازند.

مسئله اینجاست که زنی که شغلی ندارد و درآمدی ندارد لاجرم رفع نیازهای حیاتی‌اش مانند خوراک و پوشاک و مسکن را باید همسرش به عهده بگیرد که در قانون مدنی ما به آن نفقه می‌گویند. ضمانت اجرایی پرداخت نفقه در قانون چیست؟ زنانی که همسرانشان آنها را رها کرده‌اند یا از پرداخت نفقه سرباز می‌زنند چه امکانی برای رفع نیازهای حیاتی خودشان و فرزندانشان دارند در جامعه ای که نرخ اشتغال پایین زنانش را نشانه اهمیت زیاد به عدالت می‌داند؟! گذری ساده به دادگاه‌های خانواده به ما می‌گوید الزام مرد به پرداخت نفقه ماه‌ها طول می‌کشد و عطف به‌ماسبق نمی‌شود و تازه اگر بعد از الزام، نفقه را پرداخت نکرد زن باید مجدداً شکایت کند! با همین منطق ارث زن نیز نصف مرد است و …

اگر عدالت را دادن حقّ هر صاحب حقی بدانیم و اگر حتی بپذیریم که در منظومه فکری خانم خزعلی نرخ پایین اشتغال زنان با ماده قانونی نفقه قرار است عدالت را جایگزین برابری کند، این شیوه اجرای قانون و ضمانت اجرایی آن زنان را به حقشان نمی‌رساند. چرا قانون کمکی به رسیدن زنان به حقوقشان نمی‌کند؟ زنان چقدر در نوشتن قوانینی که حقشان را از فرزندانشان، خانواده‌شان، بدنشان، استعدادهایشان، توانمندی‌هاشان و… مشخص می‌کند، نقش دارند؟

داده‌های مرکز آمار ایران، ۳۹ درصد متخصصان جامعه در سال ۷۵ از زنان بودند. این نرخ طی ۱۵ سال آینده، ۵ درصد افزایش یافت و به ۴۴ درصد رسید. مردان در سال ۷۵، ۶۱ درصد متخصصان را تشکیل می‌دادند و طی ۱۵ سال تعداد مردان متخصص ۶ درصد کم‌تر شد. اگر بپذیریم که قانون‌گذاران، مدیران و مقامات عالی رتبه کشور از میان متخصصان انتخاب می‌شوند، انتظار می‌رود که وقتی اختلاف میان تعداد متخصصان زن و مرد تنها ۱۰ درصد است، اثرگذاری آنها در مدیریت و قانون‌گذاری کشور نیز تناسبی با این نرخ داشته باشد. این درحالی‌ست که نرخ زنانی که کرسی‌های فوق را اشغال کرده‌اند در سال ۷۵ حدود ۱۳ درصد بود و در سال ۹۰ حدود ۱۷ درصد.

اگر عدالت را دادن حقّ صاحب حق بدانیم، سوال اینجاست که آیا در بستری که حق مشارکت اقتصادی و سیاسی زن «نقداً» به بهانه مخالفت با برابری از او گرفته می‌شود و قوانین خانواده نیز به گونه‌ای صورتبندی شده که زن بعد از ازدواج حق طلاق و تعیین محل سکونت و خروج از کشور و حتی ثبت‌نام فرزندش در مدرسه را ندارد، چه توجیهی برای افاده «قسطی» حداقل حقوقی که به نظر سیاستگذاران عادلانه است که به زنان داده شود؛ وجود دارد؟

زنان چه امکاناتی برای پیگیری مطالباتشان دارند بدون اینکه در راهروهای پیچ در پیچ و بی‌انتهای ادارات و تبصره‌ها و مواد قانونی گم شوند؟ زنی که اجازه اشتغال و تحصیلش در دستان همسرش است، چه تضمینی دارد که بتواند از توانمندی‌هایش استفاده کند؟ معنی این جمله که زنان بر اموالشان مالکیت دارند در بستری که حق طلاق و ولایت و حضانت فرزندان با مرد است، چه می تواند باشد؟ چه تعداد از زن‌ها از هراس اینکه طلاق داده نشوند و از دیدن فرزندانشان محروم نشوند، همه داراییشان را به نام همسرانشان کرده‌اند؟ این زنان چه پشتوانه حقوقی دارند؟

به نظر می‌رسد صورتبندی خانم خزعلی از مسئله زنان در ایران عزیزمان بسیار دور از واقعیت است. ما در اینجا هنوز نه به دنبال عدالت جنسیتی هستیم و نه برابری جنسیتی. به نظر می‌رسد اول باید مشخص کنیم که زنان اساساً حق مطالبه حقوقشان را – حتی همان حقوقی که شما برایشان در نظر گرفته‌اید- دارند؟ لازمه توانمندی، احساس امنیت است. همین که فرد بداند هرچه رشته به آسانی پنبه نخواهد شد. ضمانت اجرایی شما برای افاده حقوق زنان چیست؟ حتی همان حقوقی که شما برایشان در نظر گرفته‌اید…

  • 14
  • 4
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه
ویژه سرپوش