سنگ‌نوردی ایران چند سالی است به واسطه یک چهره برجسته، سری در میان سرها درآورده و به رشته‌ای مهم تبدیل شده. رضا علیپور که در آغاز موفقیت‌هایش، هنوز ۲۰ سالش هم نشده بود، با اتکا به توانایی‌ها و استعداد عجیب ذاتی خود، به سرعت هرچه تمام‌تر مرزهای سنگ‌نوردی ایران را در نوردید و به شرایط بسیار بالاتری از سطح این رشته در کشور رسید.
علیپور جوان که در دوران قهرمانی هیچ مربی ثابت و مشخصی نداشته و خودش تمریناتش را برنامه‌‌ریزی و اجرا کرده، خیلی زود به سطح اول جهان رسید و یک روز پس از تولد ۲۳ سالگی‌اش، رکورد بخش سرعت دنیا را شکست و قهرمان جهان شد؛ رکورد ۵ ثانیه و ۴۸ صدم ثانیه‌ای که هنوز پا برجاست و کسی نتوانسته پس از دو سال و نیم آن را بشکند. البته در رقابت‌های جهانی اخیر که علیپور در جایگاه ششمی ایستاد، قهرمان چینی رقابت‌ها زمان ۵ ثانیه و ۴۹ صدم را ثبت کرد تا نشان دهد دیگر ورزشکاران دنیا کمترین اختلاف ممکن را با رکورد او دارند.
افت یوزپلنگ آسیا
علیپور پس از آن رکورد‌شکنی بزرگ، اگرچه در سال ۲۰۱۸ قهرمانی جهان و نخستین طلای تاریخ سنگ‌نوردی در بازی‌های آسیایی را کسب کرد اما دوران افول خود را سپری می‌کند. او در رقابت‌های ۲۰۱۹ نتوانسته به عنوان قابل توجهی دست پیدا کند و در رقابت‌های اخیر جام جهانی هم به عنوانی بهتر از ششمی دست پیدا نکرد.
عدم رسیدگی به اعجوبه
علیپور پس از اکثر موفقیت‌های خود در سال‌های اخیر، همواره از عدم توجه وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک گلایه داشت. او به عنوان برترین ورزشکار غیر المپیکی در سال ۲۰۱۷ (به انتخاب کاربران) و سریع‌ترین مرد سنگ‌نوردی دنیا، انتظاراتی داشت که برخی از آنها بسیار ابتدایی و سطح پایین بودند. با این حال هیچ‌گاه مورد توجه قرار نگرفت تا برای دریافت پاداش‌هایی که حقش بود هم ماه‌ها صبر کند و به آنها نرسد.
او به عنوان قهرمان جهان که تغییر قابل توجهی در سبک سایر قهرمانان این رشته هم ایجاد کرده، گاهی برای در اختیار داشتن یک دیواره استاندارد در شرایط مساعد هم دچار مشکل بود و مجبور بود برای تمرین با هزینه شخصی به کشورهای دیگر برود.
نقش فدراسیون
فدراسیون کوهنوردی و سنگ‌نوردی به وضوح نقش چندانی در ظهور و پرورش علیپور نداشته. او یک استعداد ذاتی و بالقوه بوده که با تلاش ستودنی و عزم راسخ خود به بالاترین نقطه ممکن در سنگ‌نوردی دنیا رسیده. خودش هم با توجه به بودجه اندک فدراسیون می‌داند که نباید انتظاری داشته باشد اما آیا خود فدراسیون به فکر حمایت ویژه از این ورزشکار نیست؟
داشتن چنین ورزشکاری در فدراسیونی مانند سنگ‌نوردی که جایگاه چندانی در بخش قهرمانی و مدال‌آوری ندارد، نعمت بزرگی به حساب می‌آید و امکان خوبی برای رضا زارعی به عنوان رئیس فدراسیون است تا بتواند برای سنگ‌نوردی و حتی بخصوص برای همین ورزشکار، بودجه بیشتر و جداگانه‌ای از وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک دریافت کند. اقدامی که مشخص نیست چرا صورت نمی‌گیرد و تنها در زمان وقوع اتفاق‌های خوب سر و کله فدراسیون پیدا می‌شود.»
حمایت بی مورد
رضا زارعی در آخرین مصاحبه خود در مورد عملکرد رضا علیپور در مسابقات جام جهانی سنگ‌نوردی و کسب مقام ششم گفته است: «نتایج نسبتاً خوب بود. ۱۶ نفری که به فینال راه پیدا کرده بودند ۱۴ نفرشان رکوردی زیر ۶ ثانیه داشتند که این نشان می‌دهد رکوردها خیلی به هم نزدیک شده است. سنگ‌نوردی که توانست قهرمان شود، رکورد ۵ ثانیه و ۴۹ صدم ثانیه را به ثبت رساند.»
رئیس فدراسیون کوهنوردی در مورد اینکه احساس می‌شود علیپور نسبت به گذشته افت داشته است نیز اینطور اظهارنظر کرد: «اینکه یک ورزشکار در هر دوره بتواند رکورد بزند و قهرمان شود، امکانپذیر نیست و ثبات برای چند سال قطعاً کار سختی است اما علیپور توانسته در این چند سال همیشه ثبات داشته و جزو ۱۰ نفر اول مسابقات باشد که مهمترین ویژگی او است.»
زارعی حتی حاضر نیست کمی از مشکلات و کمبودهای این ورزشکار را مطرح کند و به سادگی نتایج نه چندان خوب او را اینطور توجیه می‌کند.
بهره برداری از فعالیت علیپورها
او در ادامه حتی ظهور یک استعداد دیگر از خانواده علیپور را هم به نوعی به نام فدراسیون‌اش می‌زند: «به هر حال داشتن رقیب در کشور به پیشرفت یک ورزشکار کمک می‌کند. علیپور در چند سال گذشته رقیبی نداشته ولی خوشبختانه الان پسر عمویش یعنی مهدی علیپور شرایط خوبی دارد و در انتخابی تیم ملی ۵ بار رکورد زیر ۶ ثانیه را ثبت کرده است.»
رئیس فدراسیون به وضوح از عدم استفاده این ورزشکار از مربی سوء استفاده می‌کند. او در پاسخ به این سؤال که آیا مربی در سطح جهانی برای علیپور وجود دارد یا خیر، گفت: «علیپور با توجه به تجربه و رکوردهایی که دارد، خودش در حد یک مربی طراز اول بین‌المللی است و شاگردهایی هم دارد، بنابراین او در حال حاضر فقط از مربیان بدنساز، روانشناس و تغذیه استفاده می‌کند. حتی دیده‌ایم که رقیبان علیپور از این ورزشکار الگو‌برداری می‌کنند.»
اینکه علیپور از مربی استفاده نمی‌کند، به این معنی نیست که او را به حال خودش واگذار کنیم و در مواقعی مانند بازی‌های آسیایی بخواهیم ثمره‌اش را به نام خودمان بزنیم. اصلاً خود رئیس فدراسیون اعلام کرده که علیپور از مربی روانشناس و تغذیه استفاده می‌کند، آیا فدراسیون هزینه این مربیان را پرداخت می‌کند یا آن را هم به گردن این ورزشکار با استعداد و بزرگ می‌اندازد؟
محسن آجرلو
- 19
- 5
