حریم امن کجاست؟/ ماجرای ستاره اسکندری و ویدئویی که دست به دست شد

ستاره اسکندری این روزها سوژه تازه فضای مجازی شده است، موضوعی مشابه که بسیاری با ماجرای سفر رامبد جوان به کانادا مقایسه می‏کنند، اما واقعا دو موضوع مشابه

«- من خواهرزاده خانم اسکندری هستم، اگه کاری دارید باهاش به من بگید…

- می‌خواستم باهاشون درباره حاشیه های چند روز گذشته گفت‌وگو کنم…

= ببخشید، اما تا مدتی گفت‌و‌گو نمی کنن. درحال حاضر تصمیم گرفته شده که همه چیز به صورت قانونی پیش بره.»

این ها چند جمله کوتاهی است که پس از گرفتن شماره تلفن ستاره اسکندری بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون رد و بدل می شود. بازیگری که چند روزی است با توجه به حاشیه هایی که پس از انتشار یک فیلم در فضای مجازی به وجود آمده، ترجیح داده سکوت اختیار کند.

قصه از کجا شروع شد؟

اگر در خیابان و در هنگام راه رفتن پایتان بلغزد دیگر کسی نیست که دست‌تان را بگیرد، چون مدت هاست آن کسی که کنارتان ایستاده به‌جای دستگیری، گوشی تلفن همراهش را بیرون می آورد و از شما تصویربرداری می کند و چند لحظه بعد فیلم سر خوردن شما در شبکه های اجتماعی پخش شده است. حالا فکر کنید بازیگر زن شناخته‌شده بدون حجاب معمول در فروشگاهی در ترکیه در حال خرید است، چه اتفاقی خواهد افتاد؟! سوژه داغی که این روزها گریبان هم رامبد جوان را گرفته است و هم ستاره اسکندری.

ستاره اسکندری در ترکیه بدون حجاب در فروشگاهی با تلفن همراهش صحبت می کند و راه می رود، زن دیگری از او در حال فیلم گرفتن است و پس از آن اسکندری را سلبریتی خائن لقب می دهد. بازیگر تئاتر و تلویزیون از زن می خواهد تا دست از کارش بردارد و فیلم را پاک کند اما زن به اسکندری می گوید که فیلم را در لایو اینستاگرام منتشر کرده و همین کافی است تا از چهار روز پیش تا کنون بحث از به دنیا آمدن بچه رامبد جوان و نگار جواهریان، در کانادا به کشف حجاب ستاره اسکندری در ترکیه تغییر فضا دهد و هشتگ سلبریتی خائن یکی از هشتگ های داغ در شبکه های اجتماعی باشد. بماند که ماجرای اعتراض ها به رامبد جوان چیز دیگری بود و حالا درباره اسکندری، موضوع خطای دیگر است.

چرا خائن؟

اما چرا اصطلاح سلبریتی خائن؟ ماجرا به مصاحبه ای از ستاره اسکندری مربوط می شود که او در سال ۹۳ انجام داده و در آن درباره حجاب اظهارنظر کرده. در واقع او به سوال خبرنگاری که نظر این بازیگر را درباره حجاب می پرسد، پاسخ می دهد و می گوید: «من در جامعه خودم پوششی دارم که آن را دوست دارم و حتی مانع کارم هم نمی شود اما به لحاظ حقوق اجتماعی بحث بسیار مفصلی است و یک کار کارشناسی می طلبد. من شاید اگر در جامعه ای غیر از اینجا می بودم و زندگی می کردم، هرگز در این عرصه پا نمی گذاشتم اما الان شرایط برای کسی که مانند من فکر می کند، مهیاست تا بتواند در عرصه بازیگری قدم بگذارد.»

نکته بسیار مهم در این گفت وگو که نادیده گرفته شده، این است که اتفاقا پس از اینکه ستاره اسکندری به این موضوع اشاره می کند که حجاب مانع کارش نمی شود، بر مساله حقوق اجتماعی و کار کارشناسی درباره آن تاکید می کند. صحبت از اینکه حجاب موضوعی است که در چارچوب حقوق اجتماعی تعریف می شود و نیازمند بحث های کارشناسی است، بر این موضوع صحه می گذارد که اسکندری نمی تواند هنرمندی ریاکار یا به گفته بعضی از کاربران شبکه های اجتماعی خائن باشد.

حریم خصوصی و قانون

یک روز مهناز افشار، روزی رامبد جوان و حالا ستاره اسکندری؛ داستان صحبت های این روزها شده، از بحث در تاکسی ها بین مردم و راننده ها گرفته تا فضای مجازی. محیط هایی که تا دیروز فقط تحلیل های سیاسی ارائه می دادند و از قیمت سوخت می گفتند و طرح ترافیک جدید، حالا دیگر موضوع بحث را عوض کرده اند و به روایت زندگی خصوصی سلبریتی ها می پردازند.

بسیاری معتقدند سلبریتی هایی مانند رامبد جوان و مهناز افشار خودخواسته زندگی خصوصی‌شان را در شبکه های مجازی فریاد می زنند و با سیاست یک بوم و دو هوایی که دارند، از مردم می خواهند وارد زندگی خصوصی‌شان نشوند، اما آیا ستاره اسکندری هم که حضور کمتری در فضای مجازی دارد و درباره مسائل سیاسی و اجتماعی کمتر اظهارنظر می کند و سعی می کند بیشتر زمان خود را صرف فعالیت های هنری کند، باید درباره حریم شخصی خود پاسخگوی افکار عمومی باشد؟ اما سوالی که در این میان پیش می آید، درباره درست بودن مقایسه اتفاقی است که برای رامبد جوان و ستاره اسکندری افتاده است. معترضان به رامبد جوان و نگار جواهریان عمده اعتراض خود را بر تصمیم جوان برای به دنیا آوردن فرزندش در کانادا متمرکز کردند و اتفاقا به منتشرکننده های تصویر بدون حجاب نگار جواهریان معترض شدند، اما ماجرای ستاره اسکندری، عملا ورود به حریم خصوصی یک شهروند است. از بهزاد فراهانی، عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر درباره قانونی که بتواند از هنرمندان در مقابل اهانت ها حمایت کند، پرسیدیم.

او در این باره به سازندگی گفت: «اگر سابقه ۱۰ سال گذشته روزنامه کیهان تا به امروز را نگاهی بیاندازید، اهانت های خارج از اندازه این روزنامه به هنرمندان را خواهید دید، بنابراین وقتی که روزنامه رسمی این کشور بی محابا به هنرمندان توهین می کند، چه انتظاری از مردم عادی دارید؛ شریف‌تر از ستاره اسکندری چه کسی را می توان نام برد، او بسیار بااخلاق و باشرافت است و بسیار متاسفم برای آن هایی که به این بازیگر نسبت های کثیف دادند و بر آنها غبطه می خورم که هنوز خود را با معیارهای قرن ۲۱ تطبیق نداده اند.» او با تاکید بر اخلاق‌مدار بودن ستاره اسکندری ادامه داد: «با قانون نمی شود در مقابل این‌گونه هتاکی ها ایستاد و در این موارد مجلس باید وارد شود و نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید قانونی را تصویب کنند که هر کس اجازه این‌گونه هتاکی ها را نداشته باشد زیرا رعایت حریم خصوصی فرد، کمترین حق شهروندی است که هر انسانی باید از آن برخوردار باشد. اما هنرمندان نمی توانند پیشنهاد آن را به مجلس بدهند زیرا وقتی از یک نمایشنامه ۱۵ صفحه برای اجرا سانسور می شود، چگونه می توانیم درباره وضع قانون برای حریم خصوصی آنها صحبت کنیم.»

واکنش سیاسیون

در حالی که عده ای با هشتگ سلبریتی خائن از ستاره اسکندری یاد می کنند، اما یکی از جالب‌ترین واکنش ها را علی مطهری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی داشت. او در یادداشتی که در فضای مجازی منتشر کرد، نوشت: «درباره قضیه خانم ستاره اسکندری و بازیگرانی مانند ایشان که به خارج از کشور سفر می کنند باید یک اصل را ملاک قضاوت قرار داد و آن این است: اگر یک بازیگر زن در یک برنامه رسمی بین المللی در خارج از کشور به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران شرکت می کند، باید پوشش اسلامی را به نحو درست رعایت کند اما اگر برای یک سفر شخصی یا خانوادگی به خارج از کشور رفته است، مامور نیستیم تجسس کنیم که آیا پوشش اسلامی را رعایت می کند یا نمی کند و اگر رعایت نکرد او را به ریاکاری و نفاق متهم کنیم زیرا منطق او این است که در داخل ایران قانون را رعایت می کنم و در خارج به هر دلیلی از جمله سهل انگاری یا همرنگ جماعت شدن رعایت نمی کنم، گرچه می دانم که درست و صلاح و حکم عقل و شرع آن است که در همه جا رعایت کنم و رفتار یگانه داشته باشم. اگر بازیگر زن یا مرد در یک سفر شخصی خارجی شعائر اسلامی را رعایت نکرد، نباید به اشاعه آن بپردازیم، هرچند تذکر لازم است اما اگر به عنوان نماینده ایران در یک برنامه رسمی بین المللی این شعائر را زیر پا گذاشت باید مورد مواخذه قرار گیرد.»

اما علاوه بر مطهری، هنرمندان هم به این موضوع واکنش نشان دادند؛ سعید سهیلی، کارگردان فیلم سینمایی «گشت ارشاد» با انتشار تصویری از ستاره اسکندری در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «اما همیشه تویی ستاره دنباله‌دار». پژمان بازغی، تهمینه میلانی و نیوشا ضیغمی هم از هنرمندانی بودند که به این اتفاق واکنش نشان دادند؛ ضیغمی در گفت‌وگویی با انتقاد از کسی که فیلم را گرفته، گفته است: «خانمی که این کار را کرده کاملا وارد حریم خصوصی شده و باید از او پرسید چطور به خودت اجازه دادی که به حریم شخصی کسی تجاوز کنی و چگونه می توانیم با استفاده از یک فیلم زندگی چند ساله یک نفر را قضاوت کنیم و به عنوان یک همکار اصلا از این اتفاق خوشحال نیستم.»

روزبه اسکندری، برادر ستاره اسکندری هم با انتشار فیلمی از خود در شبکه های اجتماعی نسبت به این هتاکی انتقاد کرده و در بخشی از این ویدئو، گفته است: «این خانم بدون اجازه از خواهر من فیلمبرداری کرده، به ایشان فحاشی و ضرب و شتم کرده، به همین دلیل تحت پیگرد پلیس ترکیه است و شکایتی علیه ایشان تنظیم شده اما حرف من با شما این است که چگونه به خود اجازه می دهید که اینقدر راحت آدم ها را قضاوت کنید.»

با این حال روزنامه کیهان واکنشی متفاوت داشت و نوشت: «قبلا چهره های هنری و بازیگران، حتی خارج از کشور نیز حد و حدودی را رعایت می کردند اما مدتی است که برخی از این افراد موقع خروج از کشور، با وقاحت تمام کشف حجاب می کنند.

این مسئله درباره بازیگرانی که از بودجه و امکانات عمومی و دولتی ارتزاق می کنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است چون آنها نماینده فرهنگ ایرانی محسوب می شوند. اما کشف حجاب یا رفتارهای هنجارشکنانه آنها نوعی دهن کجی به این فرهنگ است. واقعاً شرم آورست بازیگری که همکار صداوسیما محسوب می شود و با بودجه بیت المال به شهرت رسیده، این چنین به فرهنگ و ارزش های وطنی خودش توهین می کند. قبل از ستاره اسکندری که تصاویری مربوط به کشف حجاب او در خارج برملا شد، افراد دیگری چون نگار جواهریان، آزاده نامداری و … موقع خوش‌گذرانی با پول های به دست‌آمده از بیت المال در خارج از کشور، به فرهنگ و ارزش های ایرانی و اسلامی پنجه کشیده بودند. متأسفانه این افراد پس از رفتار وقیحانه و ضدفرهنگی خود در خارج از کشور، موقع بازگشت به کشور نیز به سادگی به عنوان فعال فرهنگی به کار خود ادامه می دهند، این درحالی است که آنها باید درباره حرکت خود جواب بدهند و هزینه رفتار خود را بپردازند و حداقل اینکه ممنوع از کار شوند. به نظر می رسد که باید ضوابط ویژه ای برای رفتار بازیگران مشهور در سفر به خارج از کشور طراحی و اجرا شود.»